Last updated: May 19, 2014 |
Based on the IITS - Cologne Digital Sanskrit Lexicon |
Based on the XML version dated October 25, 2012, Jim Funderburk and Peter Scharf, The Sanskrit Library. Full Credits |
Converted to XHTML 1.0 Strict and hyperlinked to The Sanskrit Heritage Platform by Pawan Goyal and Gérard Huet |
द |
द्वांद्विक [ dvāṃdvika ] [ dvāṃdvika ] m. f. n. ( fr. [ dvamidva ] ) proceeding from a compound affection of two humours Lit. Car.
द्वाः [ dvāḥ ] [ dvāḥ ] in comp. for [ dvār ] .
द्वाःस्थ [ dvāḥstha ] [ dvāḥ-stha ] m. f. n. ( Lit. MBh. Lit. Kāv.) and standing at the gate or door
[ dvāḥstha ] m. door-keeper , porter , warder ( written also [ dvā-sth ] ) .
द्वाःस्थित [ dvāḥsthita ] [ dvāḥ-sthita ]and m. f. n. ( Lit. L.) standing at the gate or door
[ dvāḥsthita ] m. door-keeper , porter , warder ( written also [ dvā-sth ] ) .
द्वार् [ dvār ] [ dvā́r ] ( fr. √ [ dvṛ ] ?) , gate , door , entrance or issue , fig. expedient , means , opportunity (instr. [ °rā ] ifc. by means of , by) Lit. RV. Lit. AV. Lit. ŚBr. Lit. Mn. Lit. MBh. Lit. Kāv. ( cf. 1. [ dur ] , 1. [ dura ] and [ dvāra ] ; Gk. 1 ; Lat. (fores) ; Slav. (dviri) ; Lit. , (du4rys) ; Got , (daur) ; Old Sax. (dor) )
द्वार्बाहु [ dvārbāhu ] [ dvā́r-bāhu ] m. door-post Lit. ĀpŚr.
द्वार्वत् [ dvārvat ] [ dvā́r-vat ] m. f. n. having many doors
[ dvārvatī ] f. = [ dvāra-vatī ] Lit. BhP.
द्वार [ dvāra ] [ dvā́ra ] n. door , gate , passage , entrance Lit. ŚBr. Lit. ĀśvGṛ. Lit. Mn. Lit. MBh.
opening , aperture ( esp. of the human body cf. [ nava- ] ) Lit. Up. Lit. Suśr.
a way , means , medium (instr. [ °reṇa ] ifc. by means of. with regard or according to) Lit. MBh. Lit. Kāv. Lit. Pañc. (the Māheśvaras hold that there are 6 Dvāras or means of obtaining religious ecstasy Lit. Sarvad.)
द्वारकण्टक [ dvārakaṇṭaka ] [ dvā́ra-kaṇṭaka ] m. " door-thorn " , the bolt of a door Lit. L.
a door or gate Lit. L.
द्वारकपाट [ dvārakapāṭa ] [ dvā́ra-kapāṭa ] m. or n. the leaf of a door Lit. L.
द्वारकोष्टक [ dvārakoṣṭaka ] [ dvā́ra-koṣṭaka ] m. gate-chamber Lit. Divyāv.
द्वारजपसूक्त [ dvārajapasūkta ] [ dvā́ra-japa-sūkta ] n. pl. N. of partic. hymns.
द्वारता [ dvāratā ] [ dvā́ra-tā ] f. the being the way to or the occasion of (comp.) Lit. Ragh. Lit. Kād.
a door , gate
an entrance , way , access Lit. MW.
द्वारत्व [ dvāratva ] [ dvā́ra-tva ] n. the being caused or produced by (comp.) Lit. Śaṃk.
द्वारदर्शिन् [ dvāradarśin ] [ dvā́ra-darśin ] m. a door-watcher , door-keeper Lit. R.
द्वारदातु [ dvāradātu ] [ dvā́ra-dātu ] and m. Tectona Grandis Lit. Bhpr.
द्वारदारु [ dvāradāru ] [ dvā́ra-dāru ]and m. Tectona Grandis Lit. Bhpr.
द्वारनायक [ dvāranāyaka ] [ dvā́ra-nāyaka ] m. door-keeper , porter , warder Lit. Rājat.
द्वारप [ dvārapa ] [ dvā́ra-pa ] m. id. Lit. AitBr. Lit. ChUp.
द्वारपक्ष [ dvārapakṣa ] [ dvā́ra-pakṣa ] ( Lit. ĀśvGṛ.) m. door-panel
द्वारपक्षक [ dvārapakṣaka ] [ dvā́ra-pakṣaka ] m. ( Lit. Kād.) door-panel
door , gate.
द्वारपट्ट [ dvārapaṭṭa ] [ dvā́ra-paṭṭa ] m. id. Lit. Kathās.
द्वारपति [ dvārapati ] [ dvā́ra-pati ] m. = [ -pa ] Lit. MBh.
द्वारपाल [ dvārapāla ] [ dvā́ra-pāla ] m. id. Lit. MBh. Lit. Hariv. (f ( [ ī ] ) . g. [ revaty-ādi ] )
N. of various Yakshas and of sacred places connected with them Lit. MBh.
द्वारपालमन्त्र [ dvārapālamantra ] [ dvā́ra-pāla--mantra ] m. a kind of hymn.
द्वारपालक [ dvārapālaka ] [ dvā́ra-pālaka ] m. door-keeper
द्वारपालिका [ dvārapālikā ] [ dvā́ra-pālikā ] f. Lit. Kād.
द्वारपालिक [ dvārapālika ] [ dvā́ra-pālika ] m. metron. fr. [ -pālī ] (g. [ revaty-ādi ] ) .
द्वारपिण्डी [ dvārapiṇḍī ] [ dvā́ra-piṇḍī ] f. the threshold of a door Lit. L.
द्वारपिधान [ dvārapidhāna ] [ dvā́ra-pidhā́na ] n. (m. Lit. ŚBr.) door-bolt
closure , end Lit. Mālav. ii , 11.
द्वारफलक [ dvāraphalaka ] [ dvā́ra-phalaka ] n. = [ kapāṭa ] Lit. ŚāṅkhGṛ.
द्वारबन्धावरण [ dvārabandhāvaraṇa ] [ dvā́ra-bandhāvaraṇa ] m. f. n. one who hides himself behind a bolted door Lit. Hariv.
द्वारबलिभुज् [ dvārabalibhuj ] [ dvā́ra-bali-bhuj ] m. , " eater of offering at door " , Ardea nivea
a crow or a sparrow Lit. L.
द्वारबाहु [ dvārabāhu ] [ dvā́ra-bāhu ] m. door-post Lit. Lāṭy. (ifc. [ -ka ] Lit. Hariv.)
द्वारमहिमवर्णन [ dvāramahimavarṇana ] [ dvā́ra-mahima-varṇana ] n. N. of ch. 127 of Lit. GaṇP. ii.
द्वारमुख [ dvāramukha ] [ dvā́ra-mukha ] n. " door-mouth " , opening Lit. Mṛicch. iv , 25/26.
द्वारयन्त्र [ dvārayantra ] [ dvā́ra-yantra ] n. door-bolt Lit. L.
द्वारयात्राविधि [ dvārayātrāvidhi ] [ dvā́ra-yātrā-vidhi ] m. N. of wk.
द्वाररक्षक [ dvārarakṣaka ] [ dvā́ra-rakṣaka ] ( Lit. Kālid.) and ( Lit. Kathās.) m. door-keeper.
द्वाररक्षिन् [ dvārarakṣin ] [ dvā́ra-rakṣin ]and ( Lit. Kathās.) m. door-keeper.
द्वारलक्षणपटल [ dvāralakṣaṇapaṭala ] [ dvā́ra-lakṣaṇa-paṭala ] m. or n. N. of wk.
द्वारवंश [ dvāravaṃśa ] [ dvā́ra-vaṃśa ] m. the cross-beam of a door Lit. MānGṛ.
द्वारवत् [ dvāravat ] [ dvā́ra-vat ] m. f. n. " many-gated "
[ dvāravatī ] f. N. of the capital of Kṛishṇa Lit. MBh. Lit. Hariv.
द्वारवतीनिर्माण [ dvāravatīnirmāṇa ] [ dvā́ra-vatī-nirmāṇa ] n. N. of wk.
द्वारवतीमाहात्म्य [ dvāravatīmāhātmya ] [ dvā́ra-vatī-māhātmya ] n. N. of wk.
द्वारवर्त्मन् [ dvāravartman ] [ dvā́ra-vartman ] n. gateway Lit. MW.
द्वारवृत्त [ dvāravṛtta ] [ dvā́ra-vṛtta ] n. black pepper Lit. L.
द्वारशाखा [ dvāraśākhā ] [ dvā́ra-śākhā ] f. door-post Lit. L.
द्वारशोभा [ dvāraśobhā ] [ dvā́ra-śobhā ] f. a beautiful portal Lit. Mṛicch. iv 26/27.
द्वारस्तम्भ [ dvārastambha ] [ dvā́ra-stambha ] m. = [ -śākhā ] Lit. L.
द्वारस्थित [ dvārasthita ] [ dvā́ra-sthita ] m. f. n. id. Lit. Pañcad.
द्वारस्थूणा [ dvārasthūṇā ] [ dvā́ra-sthūṇā ] f. door-post Lit. ĀpŚr.
द्वाराधिप [ dvārādhipa ] [ dvārādhipa ] ( Lit. Rājat.) and m. = [ °ra-rakṣin ] .
द्वाराध्यक्ष [ dvārādhyakṣa ] [ dvārādhyakṣa ]and ( Lit. MBh.) m. = [ °ra-rakṣin ] .
द्वारापिधान [ dvārāpidhāna ] [ dvārāpidhāna ] (Sch.) = [ °ra-p° ] .
द्वाराभिमानिन् [ dvārābhimānin ] [ dvārābhimānin ] m. f. n. assuming the character of (sacrificial) doors Lit. MW.
द्वाराररि [ dvārārari ] [ dvārārari ] m. leaf of a door Lit. Rājat.
द्वारावती [ dvārāvatī ] [ dvārā-vatī ] f. = [ °ra-v° ] Lit. VarP.
N. of Bangkok, Lit. Inscr.
द्वारावतीमाहात्म्य [ dvārāvatīmāhātmya ] [ dvārā-vatī--māhātmya ] n. N. of wk. (= [ dvārakā-m ] ) .
द्वारक [ dvāraka ] [ dvāraka ] n. door , gate Lit. MBh.
[ dvāraka ] m. f. n. ifc. occasioned or caused by Lit. Śaṃk.
[ dvārakā ] f. " many-gated " , N. of the capital of Kṛishṇa (on the western point of Gūjarāt , supposed to have been submerged by the sea) Lit. MBh. Lit. Hariv. Lit. Pur. (f ( [ ikā ] ) . id. Lit. L. Lit. RTL. 55 , 1 ; 113 ; 400 , 2)
द्वारकादास [ dvārakādāsa ] [ dvārakā-dāsa ] m. " slave of Dvārakā " , N. of a man Lit. Cat.
द्वारकानाथ [ dvārakānātha ] [ dvārakā-nātha ] m. "lord of Dvārakā" , N. of Kṛishṇa, Lit. RTL.
द्वारकानाथयज्वन् [ dvārakānāthayajvan ] [ dvārakā-nātha-yajvan ] m. " worshipper of the lord of Dvārakā " , N. of Sch. on Lit. Sulbas.
द्वारकाप्रवेश [ dvārakāpraveśa ] [ dvārakā-praveśa ] m. " entrance into Dvārakā " N. of ch. 103 , of Lit. BrahmaP. iv.
द्वारकामाहात्म्य [ dvārakāmāhātmya ] [ dvārakā-māhātmya ] n. " glory of Dvārakā " , N. of wk. (= [ dvāravatī-m ] ) .
द्वारकारम्भ [ dvārakārambha ] [ dvārakārambha ] m. " commencement of Dvārakā " N. of ch. 102 of Lit. BrahmavP. iv.
द्वारकेश [ dvārakeśa ] [ dvārakeśa ] m. " lord of Dvārakā " , N. of Kṛishṇa Lit. L.
द्वारिक [ dvārika ] [ dvārika ] m. door-keeper , warder Lit. Pañc. iii. 85
N. of one of the Sun's 18 attendants Lit. L. (f ( [ ikā ] ) . see [ dvāraka ] ) .
द्वारिन् [ dvārin ] [ dvārin ] m. door-keeper Lit. MBh. i.4906.
द्वार्य [ dvārya ] [ dvārya ] m. f. n. belonging to or being at a door Lit. GṛS. Lit. ŚrS.
[ dvāryā ] f. ( scil. [ sthūṇā ] ) door-post Lit. ib.
द्वारीकृ [ dvārīkṛ ] [ dvārī-√ kṛ ] to employ as a medium or means or mediator Lit. Mudr. iv , 7/8.
द्विक [ dvika ] [ dvi-ka ] m. " having 2 k's in one's name " ( cf. [ kāka ] ) , a crow Lit. Vām. v , 15
Anas Casarca Lit. L.
द्विककार [ dvikakāra ] [ dvi-ka--kāra ] m. id. Lit. L.
द्विककुद् [ dvikakud ] [ dvi-kakud ] m. " 2-humped " , a camel Lit. L.
द्विकपाल [ dvikapāla ] [ dvi-kapāla ] ( [ dví - ] ) m. f. n. distributed on 2 potsherds or consisting of 2 skull-bones Lit. ŚBr.
द्विकर [ dvikara ] [ dvi-kara ] m. f. n. doing 2 things or making 2 of anything Lit. W. ( cf. Lit. Pāṇ. 3-2 , 21 Lit. Kāś.)
द्विकरणी [ dvikaraṇī ] [ dvi-karaṇī ] f. the diagonal of a square Lit. Śulbas.
द्विकर्मक [ dvikarmaka ] [ dvi-karmaka ] m. f. n. having 2 objects or accusatives Lit. Pāṇ. 2-3 , 68 Lit. Kāś.
द्विकर्मवाद [ dvikarmavāda ] [ dvi-karma-vāda ] m. N. of wk.
द्विकाण्ड [ dvikāṇḍa ] [ dvi-kāṇḍa ] m. f. n. consisting of 2 strings (rope)
(f. [ ā ] ) containing 2 Kāṇḍas (kind of measure) Lit. Pāṇ. 4-1 , 23 Lit. Kāś.
द्विकार्षापण [ dvikārṣāpaṇa ] [ dvi-kārṣāpaṇa ] and m. f. n. worth 2 Kārshāpaṇas , Lit. 5-1 , 29 Lit. Kāś.
द्विकार्षापणिक [ dvikārṣāpaṇika ] [ dvi-kārṣāpaṇika ]and m. f. n. worth 2 Kārshāpaṇas , Lit. 5-1 , 29 Lit. Kāś.
द्विकालम् [ dvikālam ] [ dvi-kālam ] ind. at 2 times Lit. ĀpŚr. Sch.
द्विकुब्ज [ dvikubja ] [ dvi-kubja ] m. f. n. 2-humped Lit. L.
द्विकुलिज [ dvikulija ] [ dvi-kulija ] and m. f. n. containing 2 Kulijas (see s.v.) Lit. Pāṇ. 5-1 , 55 Lit. Kāś.
द्विकुलिजिक [ dvikulijika ] [ dvi-kulijika ] m. f. n. and containing 2 Kulijas (see s.v.) Lit. Pāṇ. 5-1 , 55 Lit. Kāś.
द्विकुलिजीन [ dvikulijīna ] [ dvi-kulijīna ]and m. f. n. containing 2 Kulijas (see s.v.) Lit. Pāṇ. 5-1 , 55 Lit. Kāś.
द्विकूबर [ dvikūbara ] [ dvi-kūbara ] m. f. n. (carriage) having 2 poles Lit. BhP.
द्विकोण [ dvikoṇa ] [ dvi-koṇa ] m. f. n. " 2-cornered " Lit. ĀpŚr. Sch.
द्विकौडविक [ dvikauḍavika ] [ dvi-kauḍavika ] m. f. n. containing 2 Kuḍavas (see s.v.) Lit. Pāṇ. 7-3 , 17 Sch.
द्विक्रम [ dvikrama ] [ dvi-krama ] m. a Krama (see s.v.) consisting of 2 elements Lit. RV. Lit. Prāt. xi , 3 , 8.
द्विखण्डिका [ dvikhaṇḍikā ] [ dvi-khaṇḍikā ] f. a couplet Lit. MW.
द्विखारीक [ dvikhārīka ] [ dvi-khārīka ] m. f. n. worth 2 Khārīs Lit. Pāṇ. 5-1 , 33 Sch.
द्विखुर [ dvikhura ] [ dvi-khura ] m. f. n. having 2 (i.e. cloven) hoofs Lit. TĀr. Comm.
द्विखुरिन् [ dvikhurin ] [ dvi-khurin ] m. f. n. having cloven hoofs, Lit. Baudh.
द्विगत् [ dvigat ] [ dvi-gat ] m. N. of a Bhārgava Lit. TāṇḍyaBr.
द्विगर्त [ dvigarta ] [ dvi-garta ] N. of a country in the extreme north of India (between two lakes), Lit. MW.
द्विगव [ dvigava ] [ dvi-gava ] m. f. n. yoked with 2 oxen or cows Lit. Parāś.
द्विगु [ dvigu ] [ dvi-gu ] m. ( sc. [ samāsa ] ) N. of a Tatpurusha compound in which the Ist member is a numeral (being formed like [ dvi-gu ] , " worth 2 cows " ) Lit. Pāṇ. 2-1 , 52
द्विगुण [ dviguṇa ] [ dvi-guṇá ] ( or [ dví -g ] ) m. f. n. double , twofold , of 2 kinds Lit. ŚBr. Lit. ŚrS.
doubled i.e. folded (garment) Lit. ŚBr.
twice as large or as much as (abl.) Lit. Yājñ. ii , 4
(comp.) Lit. Mn. viii. 59
द्विगुणतर [ dviguṇatara ] [ dvi-guṇá--tara ] m. f. n. compar. Lit. Kād.
द्विगुणतरम् [ dviguṇataram ] [ dvi-guṇá--taram ] ind. Lit. Ratn. i , 16
द्विगुणता [ dviguṇatā ] [ dvi-guṇá--tā ] f. Lit. Var.
द्विगुणत्व [ dviguṇatva ] [ dvi-guṇá--tva ] n. Lit. Amar.
द्विगुणय [ dviguṇaya ] [ dvi-guṇaya ] Nom. P. [ °yati ] , to double , multiply by 2 Sch.
द्विगुणा [ dviguṇā ] [ dvi-guṇā ] ind. , with √ [ kṛ ] , to plough twice Lit. Pāṇ. 5-4 , 59 , Lit. Kāś.
द्विगुणाकर्ण [ dviguṇākarṇa ] [ dvi-guṇā-karṇa ] m. f. n. having an ear divided by a slit (cattle) Lit. vi , 3 , 115 Lit. Kāś.
द्विगुणाय [ dviguṇāya ] [ dvi-guṇāya ] Nom. [ °yate ] , to become double Lit. Kād.
द्विगुणीकृ [ dviguṇīkṛ ] [ dvi-guṇī-√ kṛ ] to double , make twofold Lit. Śis. Lit. Kād.
द्विगुणीभू [ dviguṇībhū ] [ dvi-guṇī-√ bhū ] to become double , grow , increase Lit. Kād.
द्विगूढ [ dvigūḍha ] [ dvi-gūḍha ] n. a kind of song Lit. Sāh.
द्विगोत्र [ dvigotra ] [ dvi-gotra ] m. f. n. belonging to two families, Lit. Baudh.
द्विचक्र [ dvicakra ] [ dvi-cakra ] m. N. of a Dānava Lit. Hariv. (C. [ -vaktra ] )
a partic. phenomenon in the sky Lit. MBh.
द्विचतुरश्रक [ dvicaturaśraka ] [ dvi-catur-aśraka ] m. N. of a partic. gesture or posture Lit. Vikr. (v.l. [ catur-asr ] ) .
द्विचत्वारि [ dvicatvāri ] [ dvi-catvāri ] n. pl. two or four Lit. RāmatUp.
द्विचत्वारिंश [ dvicatvāriṃśa ] [ dvi-catvāriṃśa ] m. f. n. the 42nd Lit. MBh.
द्विचत्वारिंशत् [ dvicatvāriṃśat ] [ dvi-catvāriṃśat ] f. 42 Lit. Pāṇ. 6-3 , 49 ( cf. [ dvā- ] ) .
द्विचत्वारिन्शिक [ dvicatvārinśika ] [ dvi-catvārinśika ] w.r. for
द्विचात्वारिन्शिक [ dvicātvārinśika ] [ dvi-cātvārinśika ] m. f. n. having 2 moons Lit. Viddh.
द्विचन्द्र [ dvicandra ] [ dvi-candra ] m. f. n. having 2 moons Lit. Viddh.
द्विचरण [ dvicaraṇa ] [ dvi-caraṇa ] m. f. n. 2-legged , Lit. Śāntiś.
द्विचात्वारिंशिक [ dvicātvāriṃśika ] [ dvi-cātvāriṃśika ] m. f. n. consisting of 2 Lit. L.
द्विचूड [ dvicūḍa ] [ dvi-cūḍa ] m. f. n. having 2 protuberances (brick) Lit. KātyŚr.
द्विच्छिन्न [ dvicchinna ] [ dvi-cchinna ] m. f. n. cut into two , bisected Lit. MW.
द्विज [ dvija ] [ dvi-já ] see [ dvijá ] .
द्विजन्मन् [ dvijanman ] [ dvi-jánman ] m. f. n. having a double birth or birth-place or nature Lit. RV.
a member of the first three classes (esp. a Brāhman) Lit. Mn. Lit. MBh.
a tooth (as twice grown) Lit. L.
any oviparous animal (as bird , snake ) Lit. L. ,
द्विजा [ dvijā ] [ dvi-jā́ ] m. f. n. twice-born Lit. RV.
द्विजाति [ dvijāti ] [ dvi-jāti ] m. f. n. id.
[ dvijāti ] m. an Āryan , esp. a Brāhman Lit. Mn. Lit. Yājñ. Lit. MBh.
a bird or snake Lit. L. ( cf. [ -janman ] )
द्विजातिमुख्य [ dvijātimukhya ] [ dvi-jāti--mukhya ] m. " first of the twice-born " , a Brāhman Lit. Mn. iii , 286
द्विजातिसात् [ dvijātisāt ] [ dvi-jāti--sāt ] ind. for or to Brāhmans
with -√ [ kṛ ] , to make a present of (acc.) for Brāhmans Lit. Rājat. v , 120.
द्विजातिप्रवर [ dvijātipravara ] [ dvi-jāti-pravara ] m. a man belonging to the first twice-born caste, ib.
द्विजातीय [ dvijātīya ] [ dvi-jātīya ] m. f. n. relating to the twice-born i.e. to the first 3 castes
of twofold nature or mixed origin , mongrel
[ dvijātīya ] m. a mule Lit. L.
द्विजानि [ dvijāni ] [ dvi-jā́ni ] m. f. n. having 2 wives Lit. RV.
द्विजिह्व [ dvijihva ] [ dví -jihva ] m. f. n. ( [ dví - ] ) double-tongued (lit. and fig.) Lit. AV. Lit. MBh. ( [ -tā ] f. [ -tva ] , n. Lit. Kāv.)
[ dvijihva ] m. a partic. disease of the tongue Lit. Suśr.
a snake Lit. MBh. Lit. R.
informer , thief , scoundrel , villain Lit. W.
N. of a Rakshas Lit. R.
द्विजिह्वता [ dvijihvatā ] [ dví -jihva--tā ] f. , see [ dvijihva ] , Lit. Kāv.
द्विजिह्वत्व [ dvijihvatva ] [ dví -jihva--tva ] n. , see [ dvijihva ] , Lit. Kāv.
द्विज्या [ dvijyā ] [ dvi-jyā ] f. the sine of an arc Lit. W.
द्विज्यामार्ग [ dvijyāmārga ] [ dvi-jyā--mārga ] m. a horizontal line Lit. ib.
द्विठ [ dviṭha ] [ dvi-ṭha ] m. N. of the Visarga (as having 2 points) and of Svāhā (wife of Agni) Lit. L. 1.
द्विढ [ dviḍha ] [ dvi-ḍha ] m. N. of the Visarga (as having 2 points) and of Svāhā (wife of Agni) Lit. L. 1.
द्वित्रयस्त्रिंशत् [ dvitrayastriṃśat ] [ dvi-trayas-triṃśat ] f. Lit. 2 x 33 Lit. Lāṭy.
द्वित्रिचतुरम् [ dvitricaturam ] [ dvi-tri--caturam ] ind. twice or thrice or four times Lit. Daś.
द्वित्रिचतुर्भाग [ dvitricaturbhāga ] [ dvi-tri--catur-bhāga ] m. pl. 1/2 , 1/3 or 1/4 Lit. VarBṛS. xxxii , 7 ( Page505,1 )
द्वित्रिचतुष्पञ्चक [ dvitricatuṣpañcaka ] [ dvi-tri--catuṣ-pañcaka ] m. f. n. increased by 2 , 3 , 4 or 5
with [ śata ] n. 2 , 3 , 4 or 5 per cent. Lit. Yājñ. ii , 37
द्वित्रिदिवसनिवास [ dvitridivasanivāsa ] [ dvi-tri--divasa-nivāsa ] m. abode for 2 or 3 days Lit. Prab. ii , 5/6.
द्वित्रिवेणु [ dvitriveṇu ] [ dvi-triveṇu ] m. f. n. (chariot) furnished with 2 Triveṇus (s.v.) Lit. MBh. vii , 1569.
द्वित्रिस् [ dvitris ] [ dvi-tris ] ind. twice or three times Lit. Jātakam.
द्वित्व [ dvitva ] [ dvi-tva ] n. = duality (phil.)
dual Lit. Pāṇ. 2-3 , 46 Lit. Kāś.
reduplication , 8ch. on Lit. i , 1 , 58 , 59
द्वित्वत्व [ dvitvatva ] [ dvi-tva--tva ] n. the being duality or dualism Lit. Sarvad.
द्विदण्डि [ dvidaṇḍi ] [ dvi-daṇḍi ] ( fr. [ daṇḍa ] ) with 2 sticks , stick against stick , single stick , quarter staff Lit. W. ( cf. Lit. Pāṇ. 5-4 , 1 28 Lit. Kāś.)
द्विदण्डिन् [ dvidaṇḍin ] [ dvi-daṇḍin ] m. " carrying 2 staves " , a kind of mendicant ( Lit. Buddh.)
द्विदत् [ dvidat ] [ dvi-dat ] m. f. n. having (only) 2 teeth ( as a mark of age ; cf. Lat. (bi-dens) ) Lit. Pāṇ. 5-4 , 141 Sch.
द्विदत्त [ dvidatta ] [ dvi-datta ] m. N. of a man ( cf. [ dvaidatti ] ) .
द्विदन्त [ dvidanta ] [ dvi-danta ] m. f. n. = [ -dat ]
[ dvidanta ] m. elephant Lit. Gal.
द्विदल [ dvidala ] [ dvi-dala ] m. f. n. split in two , forked Lit. Hariv.
[ dvidalā ] f. Bauhinia Tomentosa Lit. L.
द्विदाम्नी [ dvidāmnī ] [ dvi-dāmnī ] f. (a cow) tied with 2 ropes Lit. L.
द्विदिव [ dvidiva ] [ dvi-diva ] m. f. n. lasting 2 days
[ dvidiva ] m. a ceremony of that length Lit. TāṇḍBr.
द्विदेवत [ dvidevata ] [ dvi-devata ] m. f. n. relating or belonging to 2 deities , Lit. ŚrS.
[ dvidevata ] n. the constellation Viśākhā ( presided over by Agni and Indra ; cf. [ -daivatyā ] ) Lit. VarBṛS.
द्विदेवत्य [ dvidevatya ] [ dvi-devatyá ] m. f. n. = prec. mfn. Lit. Br.
[ dvidevatya ] m. ( scil. [ graha ] ) a ladleful for 2 deities Lit. ib.
द्विदेवत्यपात्र [ dvidevatyapātra ] [ dvi-devatyá--pātra ] n. pl. the ladles used for such libations , Lit. ĀpŚr.
द्विदेह [ dvideha ] [ dvi-deha ] m. " 2 bodied " , N. of Gaṇêśa (s.v.) Lit. L.
द्विदैवत्या [ dvidaivatyā ] [ dvi-daivatyā ] f. = [ -devata ] n. Lit. L.
द्विद्रोण [ dvidroṇa ] [ dvi-droṇa ] n. sg. 2 Droṇas
[ °ṇena ] , (to buy or sell) by the measure holding 2 Droṇas Lit. Pāṇ. 2-3 , 18 Lit. Kāś.
द्विध [ dvidha ] [ dvi-dha ] m. f. n. divided in 2 , split asunder , forked Lit. Gṛihyās.
द्विधा [ dvidhā ] [ dví -dhā ] ind. ( [ dví - ] ) in 2 ways or parts , twofold , divided Lit. RV. Lit. Mn. Lit. MBh.
द्विधाकरण [ dvidhākaraṇa ] [ dví -dhā--karaṇa ] n. the dividing into 2 , making twofold , arranging in two ways Lit. L.
द्विधाकार [ dvidhākāra ] [ dví -dhākāra ] m. f. n. of 2 kinds , twofold Lit. Pañc.
द्विधाकारम् [ dvidhākāram ] [ dví -dhā--kāram ] ind. dividing into 2 parts Lit. Pāṇ. 3-4 , 62 Lit. Kāś.
द्विधाकृ [ dvidhākṛ ] [ dví -dhā--√ kṛ ] to divide Lit. MBh. Lit. Kāv.
द्विधागति [ dvidhāgati ] [ dví -dhā--gati ] m. " going in 2 ways " , a crab or crocodile Lit. L.
द्विधागम् [ dvidhāgam ] [ dví -dhā--√ gam ] to be divided or split Lit. Kathās.
द्विधात्मक [ dvidhātmaka ] [ dví -dhātmaka ] n. nutmeg (as being of 2 kinds?) Lit. L.
द्विधाभावम् [ dvidhābhāvam ] [ dví -dhā--bhāvam ] ind. being divided into 2 parts Lit. Pāṇ. 3-4 , 62 Lit. Kāś.
द्विधाभू [ dvidhābhū ] [ dví -dhā--√ bhū ] to be divided or separated Lit. MBh. Lit. Kāv.
द्विधाभूताकृति [ dvidhābhūtākṛti ] [ dví -dhā--bhūtākṛti ] m. f. n. of a twofold shape (leech) , Lit. Suśr.
द्विधालेख्य [ dvidhālekhya ] [ dví -dhā--lekhya ] m. f. n. to be written in 2 ways Lit. W.
[ dvidhālekhya ] m. Phoenix Paludosa Lit. L.
द्विधास्थित [ dvidhāsthita ] [ dví -dhā--sthita ] m. f. n. existing double or in 2 forms Lit. Śak. vi , 1/2
द्विधातु [ dvidhātu ] [ dvi-dhātu ] m. f. n. (musical piece) consisting of 2 parts , twofold
[ dvidhātu ] m. N. of Gaṇêśa ( cf. [ -deha ] ) Lit. L.
द्विधूर्वह [ dvidhūrvaha ] [ dvi-dhūr-vaha ] m. a draught-ox carrying loads in the 2nd year , Lit. Līl.
द्विनग्नक [ dvinagnaka ] [ dvi-nagnaka ] m. " doubly naked " , a person having no prepuce Lit. L.
द्विनयनी [ dvinayanī ] [ dvi-nayanī ] f. the two eyes Lit. Naish.
द्विनवकृत्वस् [ dvinavakṛtvas ] [ dvi-nava-kṛtvas ] ind. 18 times Lit. BhP.
द्विनवतितम [ dvinavatitama ] [ dvi-navati--tama ] m. f. n. the 92nd Lit. ib.
द्विनामन् [ dvināman ] [ dvi-nāman ] ( [ dví - ] ) m. f. n. having 2 names Lit. Br.
द्विनाराशंस [ dvinārāśaṃsa ] [ dvi-nārāśaṃsa ] m. f. n. twice furnished with the vessels called Nārāśaṃsa} Lit. AitBr.
द्विनिधन [ dvinidhana ] [ dvi-nidhana ] n. N. of a Sāman Lit. L.
द्विनिष्क [ dviniṣka ] [ dvi-niṣka ] m. f. n. worth 2 Nishkas Lit. Pāṇ. v , 1 , 30.
द्विनैष्किक [ dvinaiṣkika ] [ dvi-naiṣkika ] m. f. n. worth 2 Nishkas Lit. Pāṇ. v , 1 , 30.
द्विनेत्र [ dvinetra ] [ dvi-netra ] m. f. n. " two-eyed " Lit. Pañcad.
द्विनेत्रभेदिन् [ dvinetrabhedin ] [ dvi-netra--bhedin ] m. f. n. knocking out a person's 2 eyes Lit. Yājñ.
द्विप [ dvipa ] [ dvi-pa ] m. elephant (lit. drinking twice , sc. with his trunk and with his mouth) Lit. Mn. Lit. MBh. Lit. R. (ifc. f ( [ ā ] ) .)
N. of the number 8 Lit. Gaṇit.
Mesua Ferrea Lit. L.
द्विपदान [ dvipadāna ] [ dvi-pa--dāna ] n. the rut-fluid of an elephant Lit. Ragh.
द्विपपति [ dvipapati ] [ dvi-pa--pati ] m. " prince of elephants " , a large elephants Lit. Ratn.
द्विपमद [ dvipamada ] [ dvi-pa--mada ] m. = [ -dāna ] Lit. L.
द्विपारि [ dvipāri ] [ dvi-pāri ] m. " foe of elephants " , a. lion Lit. BhP.
द्विपास्य [ dvipāsya ] [ dvi-pāsya ] m. " having an elephant's face " , N. of Gaṇêśa Lit. L.
द्विपेन्द्र [ dvipendra ] [ dvi-pendra ] m. = [ -pa-pati ] Lit. Ragh.
द्विपेन्द्रदान [ dvipendradāna ] [ dvi-pendra-dāna ] n. the rut-fluid of a large elephants Lit. Var.
द्विपेश्वर [ dvipeśvara ] [ dvi-peśvara ] m. = [ °péudra ] , Lit. Malatim.
द्विपक्ष [ dvipakṣa ] [ dvi-pakṣa ] ( [ dví - ] ) m. f. n. having 2 side-posts Lit. AV.
द्विपञ्चद्वयसाङ्गुल [ dvipañcadvayasāṅgula ] [ dvi-pañcadvayasāṅgula ] m. f. n. having the height , depth of 10 finger-breadths Lit. Hcat.
द्विपञ्चमूल [ dvipañcamūla ] [ dvi-pañca-mūla ] n f. . = [ daśa-mūla ] Lit. Suśr. Lit. Car.
द्विपञ्चविंश [ dvipañcaviṃśa ] [ dvi-pañca-viṃśa ] n. du. 2 x 25 Lit. AitBr.
द्विपञ्चाश [ dvipañcāśa ] [ dvi-pañcāśa ] m. f. n. the 52nd Lit. MBh.
[ dvipañcāśa ] n. Lit. 2 x 50 Lit. AitBr.
द्विपञ्चाशत् [ dvipañcāśat ] [ dvi-pañcāśat ] f. 52 Lit. Pāṇ. 6-3 , 49 ( cf. [ dvā- ] )
द्विपञ्चाशत्तम [ dvipañcāśattama ] [ dvi-pañcāśat-tama ] m. f. n. the 52nd Lit. MBh.
द्विपण्य [ dvipaṇya ] [ dvi-paṇya ] m. f. n. worth 2 Paṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 34 Lit. Kāś.
द्विपत्त्रक [ dvipattraka ] [ dvi-pattraka ] m. " 2-leaved " , a kind of bulbous plant , t.
द्विपत्नीक [ dvipatnīka ] [ dvi-patnīka ] m. having 2 wives Lit. Nyāyam. Sch.
द्विपथ [ dvipatha ] [ dvi-patha ] m. a place where 2 roads meet , crossway Lit. L.
[ dvipathā ] f. a kind of metre Lit. Col.
द्विपद् [ dvipad ] [ dvi-pád ] m. f. n. ( or [ dví - ] Lit. Pāṇ. 6-2 , 197) (m. [ pā́d ] Lit. RV.) (f. [ pádī ] Lit. ib. , or [ pād ] g. [ kumbha-pady-ādi ] ) (n. [ pā́d ] or [ pād ] Lit. RV.) , two footed , bipedal , biped (m. man ; n. sg. men , mankind) Lit. RV. Lit. AV. Lit. Br. Lit. MBh.
consisting of Pādas (m. a metre of that kind) Lit. RV. Lit. ŚBr.
[ dvipadī ] f. ( [ padī ] ) a kind of Prākṛit metre Lit. Col.
a song composed in this metre Lit. Kād. ( [ °dī-khaṇḍa ] Lit. Ratn. i , 12/13 ; 16/17)
taking 2 steps Lit. ĀśvGṛ. i , 7 , 19.
द्विपद [ dvipada ] [ dví -pada ] m. f. n. ( [ dví - ] ) 2-footed Lit. MBh. Lit. Kathās.
consisting of 2 Pādas Lit. VS. Lit. ŚBr.
containing 2 words Lit. VPrāt.
binomial Lit. Col.
[ dvipada ] m. a biped , (contemptuously) a man Lit. Kathās. vi , 63
a brick 2 Pādas long Lit. Śulbas.
N. of partic. signs of the zodiac Lit. L.
[ dvipadā ] f. a stanza consisting of 2 Pādas Lit. TS. Lit. ŚBr. Lit. RPrāt.
द्विपदपति [ dvipadapati ] [ dví -pada--pati ] m. " lord of men " , a king , prince Lit. BhP.
द्विपदराशि [ dvipadarāśi ] [ dví -pada--rāśi ] m. any one of the signs Gemini , Libra Aquarius , Virgo , and half of Sagittarius
द्विपदान्तर [ dvipadāntara ] [ dví -padāntara ] m. ( with [ ratkaṃtara ] ) , N. of a Sāman
द्विपदाभ्यास [ dvipadābhyāsa ] [ dví -padābhyāsa ] m. ( with [ ratkaṃtara ] ) , N. of a Sāman
द्विपदिका [ dvipadikā ] [ dvi-padikā ] f. = [ dvau pādau ] , prob. double amount Lit. Pāṇ. 5-4 , 2 Lit. Kāś. ( cf. [ -pādya ] )
a kind of metre (= [ °dī ] ) Lit. Col.
a partic. manner of singing (?) Lit. Vikr. iv , +
द्विपराक [ dviparāka ] [ dvi-parāka ] see [ dvai-p ] under [ dvai ] .
द्विपराजविक्रम [ dviparājavikrama ] [ dvi-pa-rāja-vikrama ] m. f. n. having the gait of the king of elephants, Lit. Bcar.
द्विपरार्धिक [ dviparārdhika ] [ dvi-parārdhika ] m. f. n. equal to 50 of Brahmā's years ( cf. [ parārdha ] ) Lit. MārkP.
द्विपर्ण [ dviparṇa ] [ dvi-parṇa ] m. f. n. 2-leaved , opposite leaved
[ dviparṇī ] f. wild jew's thorn Lit. L.
द्विपशु [ dvipaśu ] [ dvi-paśu ] m. f. n. (sacrifice) at which 2 animals are killed Lit. ĀśvŚr.
द्विपशुत्व [ dvipaśutva ] [ dvi-paśu--tva ] n. Lit. ib. Comm.
द्विपात्ता [ dvipāttā ] [ dvi-pāt-tā ] f.
द्विपात्त्व [ dvipāttva ] [ dvi-pāt-tva ] n. ( cf. [ -pad ] ) 2-footeduess , bipartiteness Lit. W.
द्विपात्र [ dvipātra ] [ dvi-pātra ] n. sg. a couple of vessels Lit. Vop.
[ dvipātra ] m. f. n. containing 2 Pātras (kind of measure) Lit. Pāṇ. 5-1 , 54 Sch.
द्विपात्रिक [ dvipātrika ] [ dvi-pātrika ] m. f. n. and id. Lit. ib.
द्विपात्रीण [ dvipātrīṇa ] [ dvi-pātrīṇa ]and m. f. n. id. Lit. ib.
द्विपाद् [ dvipād ] [ dvi-pād ] see [ -pad ] .
द्विपादक [ dvipādaka ] [ dvi-pādaka ] m. f. n. twofold
with [ puṇya-kṣetra ] n. N. of Buddha Lit. DivyA7v.
द्विपादिका [ dvipādikā ] [ dvi-pādikā ] f. a kind of song ( cf. [ -padikā ] ) Lit. R. vii , 6 , 58.
द्विपायिन् [ dvipāyin ] [ dvi-pāyin ] m. " drinking twice " , an elephant Lit. R. iii , 20 , 26 ( cf. [ -pa ] ) .
द्विपाय्य [ dvipāyya ] [ dvi-pāyya ] m. f. n. Lit. Pāṇ. 6-2 , 122 Lit. Kāś.
द्विपितृ [ dvipitṛ ] [ dvi-pitṛ ] m. f. n. having 2 fathers or ancestors Lit. Baudh.
द्विपितृक [ dvipitṛka ] [ dvi-pitṛka ] m. f. n. (a Śrāddha) relating to 2 ancestors Lit. Cat.
द्विपुट [ dvipuṭa ] [ dvi-puṭa ] m. f. n. folded double Lit. L.
[ dvipuṭī ] f. a kind of jasmine Lit. L.
द्विपुरुष [ dvipuruṣa ] [ dvi-puruṣa ] m. f. n. having the length of 2 men
[ dvipuruṣā ] f. bought with 2 men Lit. Pāṇ. 4-1 , 24
[ dvipuruṣam ] ind. through 2 generations Lit. AitBr. viii , 7.
द्विपृष्ठ [ dvipṛṣṭha ] [ dvi-pṛṣṭha ] m. (with Jainas) the 2nd black Vāsudeva.
द्विपौरुष [ dvipauruṣa ] [ dvi-pauruṣa ] m. f. n. having the length of 2 men Lit. Sūryapr.
द्विप्रतिक [ dvipratika ] [ dvi-pratika ] m. f. n. bought with 2 Kārshāpaṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 29 Lit. Kāś.
द्विप्रतिष्ठ [ dvipratiṣṭha ] [ dvi-pratiṣṭha ] ( [ dví - ] ) m. f. n. 2-legged Lit. Br.
द्विप्रतिहार [ dvipratihāra ] [ dvi-pratihāra ] m. f. n. (liturg.) connected with 2 Pratihāras (s.v.) Lit. Lāṭy.
द्विप्रवाचन [ dvipravācana ] [ dvi-pravācana ] m. f. n. having a double name , Lit. ĀśvŚr.
द्विप्रव्राजिनी [ dvipravrājinī ] [ dvi-pravrājinī ] f. running after 2 men Lit. ĀśvGṛ.
द्विप्रैष [ dvipraiṣa ] [ dvi-praiṣa ] m. f. n. issuing 2 invitations Lit. AitBr.
द्विबन्धु [ dvibandhu ] [ dvi-bándhu ] m. N. of a man Lit. RV.
द्विबर्हज्मन् [ dvibarhajman ] [ dvi-bárha-jman ] m. f. n. ( fr. [ barha ] = [ °has ] ) having a double course or path Lit. RV.
द्विबर्हस् [ dvibarhas ] [ dvi-bárhas ] m. f. n. ( [ °hās ] also n. and ind. ) doubly close or thick or strong
द्विबर्हास् [ dvibarhās ] [ dvi-bárhās ] n. and ind. , see [ dvibarhas ] , doubly close or thick or strong
in g. doubled (as opposed to single) , mighty , large , great Lit. RV.
द्विबाणी [ dvibāṇī ] [ dvi-bāṇī ] f. sg. 2 arrows Lit. Naish.
द्विबाहु [ dvibāhu ] [ dvi-bāhu ] m. f. n. 2-armed
[ dvibāhu ] m. man Lit. Kathās. liii , 94.
द्विबाहुक [ dvibāhuka ] [ dvi-bāhuka ] m. " the 2-armed one " , N. of one of the attendants of Śiva Lit. Hariv.
द्विबिन्दु [ dvibindu ] [ dvi-bindu ] m. " double-dot " , the sign of the Visarga Lit. Vop.
द्विभल्लक [ dvibhallaka ] [ dvi-bhallaka ] n. a kind of arrow-point , Lit. ŚārṅgP.
द्विभाग [ dvibhāga ] [ dví -bhāga ] m. ( [ dví - ] ) double portion or share Lit. TS.
a partic. sin Lit. L.
द्विभागधन [ dvibhāgadhana ] [ dví -bhāga--dhaná ] n. double the goods or property Lit. AV. xii , 2 , 35.
द्विभात [ dvibhāta ] [ dvi-bhāta ] n. twilight
द्विभातत्व [ dvibhātatva ] [ dvi-bhāta--tva ] n. Lit. HPariś.
द्विभाद्र [ dvibhādra ] [ dvi-bhādra ] m. f. n. having 2 months called Bhādra , Lit. Rājat.
द्विभार्य [ dvibhārya ] [ dvi-bhārya ] m. having 2 wives Lit. Kāty. Lit. Var.
द्विभार्याग्नि [ dvibhāryāgni ] [ dvi-bhāryāgni ] m. N. of wk.
द्विभाव [ dvibhāva ] [ dvi-bhāva ] see [ dvai-bhāvyā ] .
द्विभुजरामध्यान [ dvibhujarāmadhyāna ] [ dvi-bhuja--rāma-dhyāna ] n. N. of wk.
द्विभूम [ dvibhūma ] [ dvi-bhūma ] m. f. n. " 2 floored " Lit. Pāṇ. 5-4 , 75 Vārtt.
द्विभौम [ dvibhauma ] [ dvi-bhauma ] m. f. n. id. , Hcat.
द्विमन्थ [ dvimantha ] [ dvi-mantha ] m. f. n. Lit. Pāṇ. 6-2 , 122 Lit. Kāś.
द्विमय [ dvimaya ] [ dvi-maya ] m. f. n. made or consisting of 2 parts of (gen.) , Lit. v , 2 , 47 Lit. Kāś.
द्विमातृ [ dvimātṛ ] [ dvi-mātṛ́ ] m. f. n. having 2 mothers (as fire produced by 2 rubbing sticks) Lit. RV.
द्विमातृज [ dvimātṛja ] [ dvi-mātṛ́--ja ] m. f. n. born from 2 mothers or in 2 ways Lit. W. ( cf. [ dvaimātura ] ) .
द्विमात्र [ dvimātra ] [ dvi-mātra ] m. f. n. doubly as great Lit. MānŚr. and Lit. MānGṛ.
containing 2 syllabic instants Lit. Prāt. ( also [ °trika ] , Siksh.)
[ dvimātrā ] f. sg. 2 syllabic instants Lit. RPrāt.
द्विमार्ग [ dvimārga ] [ dvi-mārga ] m. ( Lit. Gal.) cross-way.
द्विमार्गी [ dvimārgī ] [ dvi-mārgī ] f. ( Lit. Bharaṭ.) cross-way.
द्विमाष्य [ dvimāṣya ] [ dvi-māṣya ] m. f. n. weighing or worth 2 Māshas Lit. Pāṇ. 5-1 , 34.
द्विमीढ [ dvimīḍha ] [ dvi-mīḍha ] m. N. of a son of Hastin (Bṛihat) and grandson of Su-hotra Lit. Hariv. Lit. Pur.
द्विमुख [ dvimukha ] [ dvi-mukha ] m. f. n. 2-mouthed , 2-faced Lit. Hcat.
[ dvimukha ] m. a kind of worm Lit. Suśr.
of snake Lit. L.
a water-jar with two mouths Lit. L.
द्विमुखाहि [ dvimukhāhi ] [ dvi-mukhāhi ] m. a kind of serpent Lit. L.
द्विमुखोरग [ dvimukhoraga ] [ dvi-mukhoraga ] m. a kind of serpent Lit. L.
द्विमुनि [ dvimuni ] [ dvi-muni ] m. f. n. produced by 2 sages Lit. Pāṇ. 2-1 , 19 Sch. ( cf. [ tri ] .) .
द्विमुसलि [ dvimusali ] [ dvi-musali ] ( written also [ °ṣali ] ) ind. with 2 clubs , club against club (in fighting) g. [ dvidaṇḍy-ādi ] .
द्विमूर्ध [ dvimūrdha ] [ dvi-mūrdha ] m. f. n. 2-headed Lit. Pāṇ. 5-4 , 115.
द्विमूर्धन् [ dvimūrdhan ] [ dví -mūrdhan ] m. f. n. ( [ dví - ] ) id. , Lit. vi , 2 , 197
[ dvimūrdhan ] m. N. of an Asura Lit. AV. Lit. MBh. Lit. Hariv.
द्विमोदकिका [ dvimodakikā ] [ dvi-modakikā ] see [ mod ] °, p. 835
द्वियज [ dviyaja ] [ dvi-yaja ] m. f. n. twice containing (the word) [ yaja ]
द्वियजत्व [ dviyajatva ] [ dvi-yaja--tva ] n. Lit. ĀpŚr. Sch.
द्वियजुस् [ dviyajus ] [ dvi-yajus ] ( [ dví - ] ) f. a partic. brick Lit. ŚBr.
द्वियज्ञोपवीतिन् [ dviyajñopavītin ] [ dvi-yajñopavītin ] m. f. n. wearing two sacrificial threads, Lit. Baudh.
द्वियम [ dviyama ] [ dvi-yama ] " 2 tones " , circumflex Lit. TPrāt.
द्वियमुनम् [ dviyamunam ] [ dvi-yamunam ] ind. at the confluence of the 2 Jumnās Lit. Pāṇ. 2-1 , 20 Lit. Kāś.
द्वियामी [ dviyāmī ] [ dvi-yāmī ] f. 2 night-watches= 6 hours Lit. HPariś.
द्वियोध [ dviyodha ] [ dvi-yodha ] m. " fighting with 2 " , N. of Kṛishṇa's charioteer (v.l. [ °dhin ] )
[ dviyodhī ] f. a kind of metre Lit. Col.
द्विर [ dvira ] [ dvi-ra ] m. = [ -repha ] Lit. L.
द्विरदपति [ dviradapati ] [ dvi-rada--pati ] m. a large elephant Lit. BhP.
द्विरदकराग्र [ dviradakarāgra ] [ dvi-rada--karāgra ] n. the tip of an elephant's trunk Lit. MW.
द्विरदरत [ dviradarata ] [ dvi-rada--rata ] m. a partic. Samādhi Lit. Kāraṇḍ.
द्विरदान्तक [ dviradāntaka ] [ dvi-radāntaka ] m. " destroyer of the elephant " , lion Lit. L.
द्विरदाराति [ dviradārāti ] [ dvi-radārāti ] m. "foe of the elephant" , the fabulous animal Śarabha Lit. L.
द्विरदाशन [ dviradāśana ] [ dvi-radāśana ] n. " food of the elephant " , Ficus Religiosa
द्विरदास्य [ dviradāsya ] [ dvi-radāsya ] m. elephant faced.
N. of Gaṇêśa Lit. Bālar.
द्विरदगामिन् [ dviradagāmin ] [ dvi-rada-gāmin ] m. f. n. walking like an elephant, Lit. Ragh.
द्विरदमय [ dviradamaya ] [ dvi-rada-maya ] m. f. n. consisting or made of ivory, Lit. Bcar.
द्विरसन [ dvirasana ] [ dvi-rasana ] m. f. n. double tongued.
[ dvirasana ] m. snake Lit. L.
द्विराज [ dvirāja ] [ dvi-rājá ] n. battle between 2 kings Lit. AV.
द्विरात्र [ dvirātra ] [ dvi-rātrá ] m. f. n. " lasting 2 days "
[ dvirātra ] m. a period or festival of that length Lit. AV. Lit. ŚrS.
द्विरात्रीण [ dvirātrīṇa ] [ dvi-rātrīṇa ] m. f. n. to be accomplished in 2 nights , Lit. Lāṭy.
द्विरूप [ dvirūpa ] [ dvi-rūpá ] m. f. n. biform , bicolour , twofold Lit. VS. Lit. TS. Lit. ŚBr. Lit. Daś.
spelt or written in 2 ways
[ dvirūpa ] m. a word so spelt , variety of interpretation or reading Lit. W.
द्विरूपकोश [ dvirūpakośa ] [ dvi-rūpá--kośa ] m. a dictionary of words written in 2 ways Lit. Cat.
द्विरूपता [ dvirūpatā ] [ dvi-rūpá--tā ] f. doubleness of form or expression Lit. L.
द्विरेतस् [ dviretas ] [ dví -retas ] m. f. n. ( [ dví ] ) (a male ass) doubly impregnating (sc. mare and she-ass) Lit. Br.
(a mare) doubly impregnated (sc. by horse and male ass) Lit. TāṇḍyaBr.
a kind of hermaphrodite Lit. Car.
द्विरेफ [ dvirepha ] [ dvi-repha ] m. " shaped like 2 r's or having 2 r's in its name ( [ bhramara ] ) ? " , a large black bee Lit. Var. Lit. Kāv.
द्विरेफगणसंकुला [ dvirephagaṇasaṃkulā ] [ dvi-repha--gaṇa-saṃkulā ] f. Rosa Glanulifera Lit. L.
द्विरेफगणसम्मिता [ dvirephagaṇasammitā ] [ dvi-repha--gaṇa-sammitā ] f. a kind of rose Lit. MW.
द्विरेफचय [ dvirephacaya ] [ dvi-repha--caya ] m. ( Lit. Caurap.) a flight or swarm of bees.
द्विरेफमाला [ dvirephamālā ] [ dvi-repha--mālā ] f. ( Lit. Kum.) a flight or swarm of bees.
द्विरेफवृन्द [ dvirephavṛnda ] [ dvi-repha--vṛnda ] n. ( Lit. MW.) a flight or swarm of bees.
द्विलक्ष [ dvilakṣa ] [ dvi-lakṣa ] n. a distance of 200 , 000 (sc. Yojanas) Lit. Kāv.
द्विलक्षण [ dvilakṣaṇa ] [ dvi-lakṣaṇa ] m. f. n. twofold , of 2 kinds Lit. Mn.
द्विलय [ dvilaya ] [ dvi-laya ] m. (in music) double time (?) Lit. Vikr. iv , 35/36
द्विवक्त्र [ dvivaktra ] [ dvi-vaktrá ] m. f. n. 2-faced , 2-mouthed Lit. Suparṇ.
[ dvivaktra ] m. N. of a Dānava Lit. Hariv.
द्विवचनान्त [ dvivacanānta ] [ dvi-vacanānta ] m. a dual-termination Lit. MW.
द्विवचस् [ dvivacas ] [ dvi-vacas ] n. = [ -vacana ] Lit. RPrāt.
द्विवज्रक [ dvivajraka ] [ dvi-vajraka ] m. a 16-angled column Lit. Var.
द्विवर्ण [ dvivarṇa ] [ dvi-varṇa ] m. f. n. bicolour Lit. GṛS.
[ dvivarṇa ] n. doubling of a consonant Lit. TPrāt.
द्विवर्णरथ [ dvivarṇaratha ] [ dvi-varṇa--ratha ] m. N. of an ancestor of Śākya-muni Lit. L.
द्विवर्षक [ dvivarṣaka ] [ dvi-varṣaka ] m. f. n. = prec. mfn. Lit. L.
द्विवर्षीण [ dvivarṣīṇa ] [ dvi-varṣīṇa ] m. f. n. = prec. mfn. Lit. L.
द्विवस्त्र [ dvivastra ] [ dvi-vastra ] m. f. n. clothed with 2 garments Lit. MānGṛ.
द्विवाचिन् [ dvivācin ] [ dvi-vācin ] m. f. n. expressing or denoting 2 (a dual suffix) Lit. Kāt.
द्विवार्षिक [ dvivārṣika ] [ dvi-vārṣika ] m. f. n. 2 years old Lit. Pāṇ. 7-3 , 16 Lit. Kāś. ( cf. [ ūna- ] add.)
द्विवाहिका [ dvivāhikā ] [ dvi-vāhikā ] f. a swing or litter , J.
द्विविंशतिकीन [ dviviṃśatikīna ] [ dvi-viṃśatikīna ] m. f. n. worth 2 x 20 Lit. L.
द्विविद [ dvivida ] [ dvi-vida ] m. N. of a monkey (slain by Vishṇu , or an ally of Rāma and son of the Aśvins) Lit. MBh. Lit. Hariv. Lit. Pur.
द्विविदारि [ dvividāri ] [ dvi-vidāri ] m. " Dvi-vida's foe " , N'. of Vishṇu Lit. L.
द्विविध [ dvividha ] [ dvi-vidha ] m. f. n. two fold , of 2 kinds Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Mn. Lit. Suśr.
[ dvividhā ] ind. in 2 parts or ways ( [ vibhinna ] ) Lit. R. vii , 54.
द्विविवाहिन् [ dvivivāhin ] [ dvi-vivāhin ] m. f. n. allied with 2 by matrimony
द्विविवाहितासपिण्डीकरण [ dvivivāhitāsapiṇḍīkaraṇa ] [ dvi-vivāhitā-sapiṇḍī-karaṇa ] n. N. of ch. of Lit. PSarv.
द्विविस्त [ dvivista ] [ dvi-vista ] m. f. n. worth 2 Vistas Lit. Pāṇ. 5-1 , 31.
द्विवृन्ताय [ dvivṛntāya ] [ dvi-vṛntāya ] Nom. Ā. [ °yate ] , to appear to have 2 stalks Lit. Viddh.
द्विवृष [ dvivṛṣa ] [ dvi-vṛṣá ] m. f. n. having 2 bulls Lit. AV.
द्विवेदगङ्ग [ dvivedagaṅga ] [ dvi-veda--gaṅga ] m. N. of Sch. Lit. Cat.
द्विवेसरा [ dvivesarā ] [ dvi-vesarā ] f. a kind of light carriage drawn by 2 mules Lit. L.
द्विवैस्तिक [ dvivaistika ] [ dvi-vaistika ] m. f. n. = [ -vista ] Lit. Pāṇ. 5-1 , 31.
द्विव्याम [ dvivyāma ] [ dvi-vyāma ] m. f. n. 2 fathoms long Lit. KātyŚr.
द्विव्यायाम [ dvivyāyāma ] [ dvi-vyāyāma ] m. f. n. id. Lit. ĀpŚr.
द्विव्रणीय [ dvivraṇīya ] [ dvi-vraṇīya ] m. f. n. relating to the two fold wounds Lit. Suśr.
द्विव्रत [ dvivrata ] [ dvi-vrata ] ( [ dví ] .) m. f. n. eating twice a day Lit. TS.
द्विशत [ dviśata ] [ dvi-śata ] m. f. n. consisting of 200 , containing 200 Lit. Mn. viii , 257
the 203th Lit. MBh.
[ dviśatī ] f. 200 Lit. Āryabh.
[ dviśata ] n. 200 Lit. Pāṇ. 6-3 , 47 Vārtt. ; 102 Lit. Nidānas.
द्विशतक [ dviśataka ] [ dvi-śata--ka ] m. f. n. worth 200 , bought for 200 Lit. Pāṇ. 5-1 , 24 Sch.
द्विशततम [ dviśatatama ] [ dvi-śata--tama ] m. f. n. the 200th Lit. Hariv.
द्विशतोत्तरसाहस्र [ dviśatottarasāhasra ] [ dvi-śatottara-sāhasra ] m. f. n. consisting of a 1200 Lit. Cat.
द्विशतिका [ dviśatikā ] [ dvi-śatikā ] f. an amount of 200 Lit. Pāṇ. 5-4 , 1 ; 2 Lit. Kāś.
द्विशत्य [ dviśatya ] [ dvi-śatya ] m. f. n. = [ -śataka ] Lit. Pāṇ. 5-1 , 34 Vārtt.
द्विशफ [ dviśapha ] [ dvi-śapha ] m. f. n. cloven-hoofed
[ dviśapha ] m. a cloven-hoofed animal Lit. Mn. Lit. Yājñ.
द्विशरीर [ dviśarīra ] [ dvi-śarīra ] m. " 2-bodied " , N. of Gaṇêśa Lit. L.
द्विशवस् [ dviśavas ] [ dvi-śavas ] ( [ dví ] .) m. f. n. having or granting twofold strength Lit. RV. ix , 104 , 2.
द्विशस् [ dviśas ] [ dvi-śas ] ind. 2 by 2 , in pairs , Lit. KātyŚr. Lit. Suśr.
द्विशाख [ dviśākha ] [ dvi-śākha ] m. f. n. 2 -branched , forked Lit. Kauś.
द्विशाखक [ dviśākhaka ] [ dvi-śākhaka ] m. f. n. id. Lit. Gṛihyās. , Comm.
द्विशाण [ dviśāṇa ] [ dvi-śāṇa ] m. f. n. worth 2 Śāṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 36.
द्विशाणिक [ dviśāṇika ] [ dvi-śāṇika ] ( Lit. ŚārṅgS.) , m. f. n. worth 2 Śāṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 36.
द्विशाण्य [ dviśāṇya ] [ dvi-śāṇya ] m. f. n. worth 2 Śāṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 36.
द्विशाल [ dviśāla ] [ dvi-śāla ] m. f. n. containing 2 rooms Lit. Var.
[ dviśāla ] n. a 2-roomed house Lit. MatsyaP.
द्विशिख [ dviśikha ] [ dvi-śikha ] m. f. n. two-pointed , forked Lit. BhP.
द्विशिरस् [ dviśiras ] [ dvi-śiras ] ( Lit. Pañc.) and ( Lit. Var.) m. f. n. 2-headed.
द्विशिरस्क [ dviśiraska ] [ dvi-śiraska ]and ( Lit. Var.) m. f. n. 2-headed.
द्विशीर्ष [ dviśīrṣa ] [ dvi-śīrṣa ] and m. f. n. id. Lit. L.
द्विशीर्षक [ dviśīrṣaka ] [ dvi-śīrṣaka ]and m. f. n. id. Lit. L.
[ dviśīrṣaka ] m. N. of Agni Lit. L.
द्विशुक्ल [ dviśukla ] [ dvi-śukla ] m. f. n. doubly pure (sc. on father's and mother's side) Lit. R.
द्विशुक्लवत् [ dviśuklavat ] [ dvi-śukla--vat ] m. f. n. id. Lit. R. (B.) , Conim.
द्विशूर्प [ dviśūrpa ] [ dvi-śūrpa ] m. f. n. containing 2 Śūrpas or winnowing baskets Lit. Pāṇ. 5-1 , 28 Sch.
द्विशूल [ dviśūla ] [ dvi-śūla ] m. f. n. 2-pronged , forked Lit. ŚrS.
द्विशृङ्ग [ dviśṛṅga ] [ dvi-śṛṅga ] m. f. n. having 2 horns or points Lit. KātyŚr. Sch.
द्विशृङ्गिका [ dviśṛṅgikā ] [ dvi-śṛṅgikā ] f. a kind of plant Lit. L.
द्विशृङ्गिन् [ dviśṛṅgin ] [ dvi-śṛṅgin ] m. " 2-horned " , a kind of fish Lit. L.
द्विशौर्पिक [ dviśaurpika ] [ dvi-śaurpika ] m. f. n. = [ -śūrpa ] , Lit. Pāṇ 5-1 20 Vārtt. 2 Lit. Pat.
द्विश्रुति [ dviśruti ] [ dvi-śruti ] m. f. n. (in music) comprehending 2 intervals.
द्विषंहित [ dviṣaṃhita ] [ dvi-ṣaṃhita ] m. f. n. ( for [ -saṃh ] ) twice folded Lit. Br.
द्विषण्डिक [ dviṣaṇḍika ] [ dvi-ṣaṇḍika ] m. ( [ -khaṇḍ ] ) a garment sheltering from wind and cold Lit. L.
द्विषंधि [ dviṣaṃdhi ] [ dvi-ṣaṃdhi ] m. f. n. ( cf. [ -saṃdhi ] ) composed of 2 parts Lit. AitBr. admitting a twofold Sandhi Lit. RPrāt.
द्विषष् [ dviṣaṣ ] [ dvi-ṣaṣ ] m. f. n. pl. 2 x 6 , 12 Lit. BhP.
द्विषष्ट [ dviṣaṣṭa ] [ dvi-ṣaṣṭa ] m. f. n. the 62nd , ch. of Lit. MBh.
द्विषष्टितम [ dviṣaṣṭitama ] [ dvi-ṣaṣṭi--tama ] m. f. n. the 62nd , ch. of Lit. MBh. and Lit. R.
द्विषष्टिवाक्य [ dviṣaṣṭivākya ] [ dvi-ṣaṣṭi--vākya ] n. N. of wk.
द्विषाष्टिक [ dviṣāṣṭika ] [ dvi-ṣāṣṭika ] m. f. n. consisting of 62 , worth 62 Lit. Pāṇ. 5-1 , 57 ; vii , 3 , 15 Lit. Kāś.
द्विषाहस्र [ dviṣāhasra ] [ dvi-ṣāhasra ] ( [ dví - ] ) m. f. n. consisting of 2000 Lit. TS. ( cf. [ -sāh ] ) .
द्विषूक्त [ dviṣūkta ] [ dvi-ṣūkta ] m. f. n. having 2 Sûktas , Lit. ŚāṅkhBr.
द्विष्ठ [ dviṣṭha ] [ dvi-ṣṭha ] m. f. n. staying in 2 places Lit. Sūryas. Lit. AgP. ( [ -tā ] f. )
ambiguous (words) Lit. Pat. Introd.
द्विष्ठता [ dviṣṭhatā ] [ dvi-ṣṭha--tā ] f. , see [ dviṣṭha ]
द्विसंवत्सरीण [ dvisaṃvatsarīṇa ] [ dvi-saṃvatsarīṇa ] m. f. n. accomplished in 2 years Lit. Pāṇ. 5-1 , 87 Lit. Kāś.
द्विसंस्थ [ dvisaṃstha ] [ dvi-saṃstha ] m. f. n. standing on 2 fields Lit. AgP.
द्विसंस्थित [ dvisaṃsthita ] [ dvi-saṃsthita ] m. f. n. standing on 2 fields Lit. AgP.
द्विसत्त्वलक्षण [ dvisattvalakṣaṇa ] [ dvi-sattva-lakṣaṇa ] n. N. of wk.
द्विसंधि [ dvisaṃdhi ] [ dvi-saṃdhi ] m. f. n. = [ -ṣaṃdhi ] Lit. Pāṇ. 8-3 , 106 Lit. Kāś.
द्विसंध्य [ dvisaṃdhya ] [ dvi-saṃdhya ] m. f. n. having a morning and an evening twilight Lit. Suśr.
द्विसप्तति [ dvisaptati ] [ dvi-saptati ] f. 72 Lit. Mn. vii , 172 ( cf. Lit. Pāṇ. 6-3 , 49 and [ dvā ] .)
द्विसप्ततितम [ dvisaptatitama ] [ dvi-saptati--tama ] m. f. n. the 72nd , ch. of Lit. MBh. and Lit. R.
द्विसप्तधा [ dvisaptadhā ] [ dvi-sapta-dhā ] ind. in (into) 14 parts Lit. BhP.
द्विसप्तन् [ dvisaptan ] [ dvi-saptan ] m. f. n. pl. 2x7 , 14 Lit. RāmatUp.
द्विसप्तसंख्याक [ dvisaptasaṃkhyāka ] [ dvi-sapta-saṃkhyāka ] m. f. n. id. Lit. Pañcad.
द्विसम [ dvisama ] [ dvi-sama ] m. f. n. consisting of 2 equal portions
having 2 equal sides
द्विसमचतुरश्र [ dvisamacaturaśra ] [ dvi-sama--caturaśra ] m. an isosceles quadrangle or triangle , alg.
द्विसमत्रिभुज [ dvisamatribhuja ] [ dvi-sama--tribhuja ] m. an isosceles quadrangle or triangle , alg.
द्विसमीन [ dvisamīna ] [ dvi-samīna ] m. f. n. 2 years old , Lit. v , 1 , 86 Sch.
द्विसहस्र [ dvisahasra ] [ dvi-sahasra ] m. f. n. worth 2000 Lit. Pāṇ. 4-3 , 156 ; v , 1 , 29 Lit. Kāś.
[ dvisahasra ] n. Lit. 2000 , vi , 3 , 47 Vārtt. Lit. Pat. ( cf. [ -ṣāh ] and [ -sāh ] )
द्विसहस्राक्ष [ dvisahasrākṣa ] [ dvi-sahasrākṣa ] m. " the 2000-eyed one " , N. of the serpent-king Śesha Lit. Hariv.
द्विसांवत्सरिक [ dvisāṃvatsarika ] [ dvi-sāṃvatsarika ] m. f. n. = [ -saṃvatsarīṇa ] Lit. Pāṇ. 5-1 , 87 Lit. Kāś.
द्विसाप्ततिक [ dvisāptatika ] [ dvi-sāptatika ] m. f. n. worth 72 Lit. Pāṇ. 7-3 , 15 Lit. Kāś.
द्विसाहस्र [ dvisāhasra ] [ dvi-sāhasra ] m. f. n. = [ -sahasra ] , Lit. KaltyŚr.
[ dvisāhasra ] n. 2000 Lit. MārkP.
द्विसीत्य [ dvisītya ] [ dvi-sītya ] m. f. n. twice ploughed Lit. L.
द्विसुवर्ण [ dvisuvarṇa ] [ dvi-suvarṇa ] m. f. n. worth 2 Suvarṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 29 Vārtt. Lit. Pat.
द्विसौवर्णिक [ dvisauvarṇika ] [ dvi-sauvarṇika ] m. f. n. worth 2 Suvarṇas Lit. Pāṇ. 5-1 , 29 Vārtt. Lit. Pat.
द्विसूर्य [ dvisūrya ] [ dvi-sū́rya ] m. f. n. having 2 suns Lit. Kād.
द्विस्तना [ dvistanā ] [ dvi-stanā ] ( [ dví ] .) and f. having 2 udders or 2 pegs Lit. ŚBr. Lit. KātyŚr. Comm. ( cf. Lit. Pāṇ. 6-2 , 164) .
द्विस्तनी [ dvistanī ] [ dvi-stanī ]and f. having 2 udders or 2 pegs Lit. ŚBr. Lit. KātyŚr. Comm. ( cf. Lit. Pāṇ. 6-2 , 164) .
द्विस्थूण [ dvisthūṇa ] [ dvi-sthūṇa ] m. ( sc. [ daṇḍa ] ) a partic. form of military array Lit. Kām.
द्विस्रक्ति [ dvisrakti ] [ dvi-srakti ] m. f. n. 2-cornered
[ dvisrakti ] n. a vessel so shaped for making libations to the Aśvins Lit. ĀpŚr.
द्विस्वभाव [ dvisvabhāva ] [ dvi-sva-bhāva ] m. f. n. having a double nature or character Lit. MW.
द्विस्वर [ dvisvara ] [ dvi-svara ] m. f. n. 2-syllabled Lit. TPrāt.
द्विहन् [ dvihan ] [ dvi-han ] m. " striking twice i.e. with tusks and teeth " , an elephant Lit. L.
द्विहल्य [ dvihalya ] [ dvi-halya ] m. f. n. twice ploughed Lit. L. ( cf. [ -sītya ] ) .
द्विहविस् [ dvihavis ] [ dvi-havis ] m. f. n. connected with 2 oblations Lit. ŚāṅkhŚr.
द्विहस्त [ dvihasta ] [ dvi-hasta ] m. f. n. 2 hands long Lit. Hcat.
द्विहिंकार [ dvihiṃkāra ] [ dvi-hiṃkāra ] m. N. of 2 Sāmans Lit. ĀrshBr.
द्विहीन [ dvihīna ] [ dvi-hīna ] m. f. n. destitute of both genders (i.e. of the masc. and the fem.) , neuter
[ dvihīna ] n. the neuter gender Lit. L.
द्विहूतवत् [ dvihūtavat ] [ dvi-hūta-vat ] m. f. n. containing an invocation of 2 gods Lit. AitBr.
द्विहृदया [ dvihṛdayā ] [ dvi-hṛdayā ] f. " double-hearted " , pregnant Lit. Suśr.
द्विहोतृ [ dvihotṛ ] [ dvi-hotṛ ] ( [ dví ] .) m. a double Hotṛi (Agni) Lit. TĀr.
द्वीड [ dvīḍa ] [ dvīḍa ] n. N. of a Sāman Lit. Kāṭh.
द्वीन्द्रिय [ dvīndriya ] [ dvīndriya ] n. 2 organs of sense ( [ -grāhya ] mfn. perceptible by 2 senses , sc. sight and touch Lit. Bhāshāp.)
[ dvīndriya ] m. f. n. having 2 senses (touch and taste) Lit. L.
द्वीन्द्रियग्राह्य [ dvīndriyagrāhya ] [ dvīndriya--grāhya ] m. f. n. , see [ dvīndriya ] , perceptible by 2 senses , sc. sight and touch Lit. Bhāshāp.
द्वीप [ dvīpa ] [ dvīpá ] see s.v.
द्वीरावतीक [ dvīrāvatīka ] [ dvīrāvatīka ] m. f. n. (place) possessing 2 Irāvatīs Lit. Pat.
द्व्यंश [ dvyaṃśa ] [ dvy-aṃśa ] see p.507.col.3.
द्विः [ dviḥ ] [ dviḥ ] in comp. see under [ dvis ] , p. 507 , col. 3.
द्विक [ dvika ] [ dvika ]2 m. f. n. consisting of two , 2-fold , Lit. Lāṭy. Lit. Suśr.
two Lit. VarBṛS. xiii , 3
happening the 2nd time Lit. Pāṇ. 5-2 , 77 Lit. Kāś.
increased by 2 (e.g. [ °kaṃ śatam ] 102 i.e. 2 per cent.) Lit. Mn. viii , 141.
द्विकपृष्ठ [ dvikapṛṣṭha ] [ dvika-pṛṣṭha ] m. the 2-humped camel Lit. L.
द्विज [ dvija ] [ dvi-já ] m. f. n. twice-born
[ dvija ] m. a man of any one of the first 3 classes , any Āryan , (esp.) a Brāhman ( re-born through investiture with the sacred thread cf. [ upa-nayana ] ) Lit. AV. Lit. Mn. Lit. MBh.
a bird or any oviparous animal (appearing first as an egg) Lit. Mn. Lit. MBh.
a tooth (as growing twice) Lit. Suśr. Lit. Bhartṛ. Lit. Var. (n. Lit. BhP. ii , 1 , 31)
coriander seed or Xantboxylum Alatum Lit. L.
[ dvijā ] f. Piper Aurantiacum Lit. Bhpr.
द्विजकल्पलता [ dvijakalpalatā ] [ dvi-já-kalpa-latā ] f. N. of wk.
द्विजकुत्सित [ dvijakutsita ] [ dvi-já-kutsita ] m. " despised by Brāhmans " , Cordia Latifolia and Myxa Lit. L.
द्विजकेतु [ dvijaketu ] [ dvi-já-ketu ] m. a kind of citron Lit. L.
द्विजच्छत्त्र [ dvijacchattra ] [ dvi-já-cchattra ] n. N. of a place Lit. Cat.
द्विजजेतृ [ dvijajetṛ ] [ dvi-já-jetṛ ] m. N. of a Brāhman Lit. ib.
द्विजत्व [ dvijatva ] [ dvi-já-tva ] n. " the being twice-born "
the condition or rank of a Brāhman or of any one of the first 3 classes Lit. Vishṇ. Lit. BhP. Lit. Rājat.
द्विजदास [ dvijadāsa ] [ dvi-já-dāsa ] m. " slave of the twice-born " , a Śūdra Lit. L.
द्विजदेव [ dvijadeva ] [ dvi-já-deva ] m. " god among the twice-born " , a Brāhman , a sage Lit. BhP.
द्विजदेवदेव [ dvijadevadeva ] [ dvi-já-deva--deva ] m. " god among Brāhman " , a very pious or excellent Brāhman Lit. MW.
द्विजनयन [ dvijanayana ] [ dvi-já-nayana ] n. N. of wk.
द्विजनिषेवित [ dvijaniṣevita ] [ dvi-já-niṣevita ] m. f. n. inhabited by birds Lit. MW.
द्विजपति [ dvijapati ] [ dvi-já-pati ] m. " chief of twice-born " , the moon (as produced first from Atri's eye and again from the ocean of milk) Lit. Hariv. 12491.
द्विजप्रपा [ dvijaprapā ] [ dvi-já-prapā ] f. " watering-place for birds " , a basin for water round the foot of a tree ( [ -ālavāla ] ) Lit. L.
द्विजप्रिय [ dvijapriya ] [ dvi-já-priya ] m. f. n. dear to a Brāhman (Aryan)
[ dvijapriya ] m. a kind of Khadira Lit. L.
( [ ā ] ) , the Somaplant Lit. L.
द्विजबन्धु [ dvijabandhu ] [ dvi-já-bandhu ] m. " a mere twice-born " , a Brāhman -only by name Lit. L. ( cf. [ kṣatra- ] ) .
द्विजब्रुव [ dvijabruva ] [ dvi-já-bruva ] m. called or calling one's self (but not being) a Brāhman Lit. L.
द्विजमय [ dvijamaya ] [ dvi-já-maya ] m. f. n. consisting of Brāhman , Lit. Cāṇ. ,
द्विजमल्ल [ dvijamalla ] [ dvi-já-malla ] m. N. of a man Lit. Cat.
द्विजमुख्य [ dvijamukhya ] [ dvi-já-mukhya ] m. " first among the twice-born " , a Brāhman Lit. MBh.
द्विजराज [ dvijarāja ] [ dvi-já-rāja ] m. = [ -pati ] . Lit. Hcat.
the moon
N. of a Brāhman , Lit. Śrīkaṇṭh.
N. of Garuḍa (king of birds) Lit. L.
of Ananta (serpent-king) Lit. L.
camphor Lit. L.
द्विजराजोदय [ dvijarājodaya ] [ dvi-já-rājódaya ] m. N. of wk.
द्विजरोपणी [ dvijaropaṇī ] [ dvi-já-ropaṇī ] f. a kind of pill Lit. Rasêndrac.
द्विजर्षभ [ dvijarṣabha ] [ dvi-já-rṣabha ] ( [ °ja ] + [ ṛṣ ] ) m. " bull (i.e. best) among the twice-born " , a Brāhman Lit. MBh.
द्विजर्षि [ dvijarṣi ] [ dvi-já-rṣi ] ( [ °ja ] + [ ṛṣī ] ) m. a priestly sage ( = [ brahma-rṣi ] ) Lit. VP.
द्विजलिङ्गिन् [ dvijaliṅgin ] [ dvi-já-liṅgin ] m. f. n. wearing the insignia of a Brāhman Lit. Mn. ix , 224
a Kshatriya Lit. L.
an impostor , a pretended Brāhman Lit. W.
द्विजवर [ dvijavara ] [ dvi-já-vara ] m. = [ -mukhya ] Lit. MBh.
द्विजवर्य [ dvijavarya ] [ dvi-já-varya ] m. an excellent or superior Brāhman Lit. W.
द्विजवाहन [ dvijavāhana ] [ dvi-já-vāhana ] m. " having a bird (Garuḍa) as vehicle " , N. of Kṛishṇa Lit. Hariv.
द्विजव्रण [ dvijavraṇa ] [ dvi-já-vraṇa ] m. gum-boil Lit. L.
द्विजशप्त [ dvijaśapta ] [ dvi-já-śapta ] m. " cursed by Brāhmans " , prohibited (on certain occasions) , Dolichos Catjang Lit. L.
द्विजश्रेष्ठ [ dvijaśreṣṭha ] [ dvi-já-śreṣṭha ] and m. = [ -mukhya ] Lit. MBh.
द्विजसत्तम [ dvijasattama ] [ dvi-já-sattama ]and m. = [ -mukhya ] Lit. MBh.
द्विजसेवक [ dvijasevaka ] [ dvi-já-sevaka ] m. = [ -dāsa ] Lit. L.
द्विजसेवा [ dvijasevā ] [ dvi-já-sevā ] f. service of the twice-born (by Śūdras) Lit. W.
द्विजस्नेह [ dvijasneha ] [ dvi-já-sneha ] m. " favourite of Brāhmans " , Butea Frondosa Lit. L.
द्विजाग्र्य [ dvijāgrya ] [ dvijāgrya ] m. = [ °ja-mukhya ] Lit. Mn. iii , 35
a chief or respectable Brāhman Lit. W.
द्विजाङ्गिका [ dvijāṅgikā ] [ dvijāṅgikā ] f. a kind of medicinal plant (= [ kaṭukā ] ) Lit. L.
द्विजाङ्गी [ dvijāṅgī ] [ dvijāṅgī ] f. a kind of medicinal plant (= [ kaṭukā ] ) Lit. L.
द्विजाम्बा [ dvijāmbā ] [ dvijāmbā ] f. N. of a princess Lit. L.
द्विजालय [ dvijālaya ] [ dvijālaya ] m. " the residence of birds " , the hollow trunk of a tree , l.
the residence of Brāhmans Lit. W.
द्विजेन्द्र [ dvijendra ] [ dvijendra ] m. = [ °ja-mukhya ] Lit. MBh.
= [ ja-pati ] Lit. Inscr.
N. of Garuḍa Lit. Suparṇ.
द्विजेन्द्रक [ dvijendraka ] [ °dvijendraka ] m. = [ -jaketu ] Lit. L.
द्विजेश [ dvijeśa ] [ dvijeśa ] m. = [ °ja-pati ] Lit. L.
द्विजेश्वर [ dvijeśvara ] [ dvijeśvara ] m. " chief of twice-born " , a Brāhman
the moon Lit. Kāvyâd. ii , 175
N. of Śiva Lit. L.
द्विजोत्तम [ dvijottama ] [ dvijottama ] m. = [ °ja-mukhya ] Lit. Mn. Lit. Yājñ. Lit. MBh.
द्विजोपासक [ dvijopāsaka ] [ dvijopāsaka ] m. = [ °ja-dāsa ] Lit. L.
द्विजाय [ dvijāya ] [ dvijāya ] Nom. Ā. [ °yate ] , to become or be born again as a Brāhman Lit. Hcat.
द्विजायनी [ dvijāyanī ] [ dvijāyanī ] f. the thread worn over the shoulder and marking the first 3 or twice-born classes Lit. L.
द्विजीभू [ dvijībhū ] [ dvijī-√ bhū ] to make one's self a Brāhman Lit. Vīrac.
द्वित [ dvita ] [ dvitá ] m. " second " , N. of an Āptya (s.v. ; cf. [ tritá ] ) Lit. RV. Lit. VS. Lit. ŚBr.
( according to some he is the author of Lit. RV. ix , 103 ; to others , son of Atri and author o Lit. f v , 18 Lit. Anukr.)
द्वितवन [ dvitavana ] [ dvitá-vana ] m. N. of a man ( cf. [ dvaitavana ] ) .
द्वितय [ dvitaya ] [ dvitaya ] m. f. n. consisting of two , twofold , double Lit. BhP. Lit. Pāṇ. 5-2 , 42
pl. ( [ e ] or [ ās ] , Lit. i , 1 , 33 Lit. Kāś.) two , both (each thought of as a plurality e.g. mountains and trees) Lit. Ragh. viii , 89
[ dvitaya ] n. a pair or couple Lit. Yājñ. Lit. Kāv. Lit. Pur.
द्विता [ dvitā ] [ dvitā́ ] ind. ( Lit. Nir. v , 3) doubly so i.e. just so , by all means , indeed , certainly , especially ( often in relat. clauses and connected with [ adha ] or [ aha ] ) Lit. RV.
द्वितीय [ dvitīya ] [ dvitī́ya ] m. f. n. ( fr. [ dvi ] Lit. Pāṇ. 5-2 , 54 ; decl. Lit. i , 1 , 36 Vārtt. 3 Lit. Pat. cf. vii , 3 , 115) second Lit. RV.
[ dvitīyam ] ind. for the second time Lit. KaṭhUp. Lit. MBh.
[ dvitīya ] m. companion , fellow (friend or foe) Lit. ŚBr. Lit. MBh.
ifc. doubled or accompanied by , furnished with ( cf. a- , [ chāyā- ] , [ dhanur- ] )
the 2nd in a family (i.e. a son Lit. L. ; cf. Lit. AitBr. vii , 29)
the 2nd letter of a Varga i.e. the surd aspirate Lit. Prāt. Lit. Pāṇ.
[ dvitīyā ] f. female companion or friend Lit. Kāṭh. xcviii , 33
wife (a second self) Lit. L.
( sc. [ vibhakti ] ) the 2nd case , the accusative or its terminations Lit. Pāṇ. 2-1 , 24
( sc. [ tithi ] ) the 2nd day of a half-month Lit. Rātn. iv , 2/3
[ dvitīya ] m. f. n. ( Lit. Pāṇ. 5-3 , 49) forming the 2nd part or half of anything , with [ bhāga ] m. half of (gen.) Lit. Mn. iv , 1
n. the half ( at the beginning or end of a comp.) Lit. Pāṇ. Lit. ib. , ii , 2 , 3 Lit. Kāś.
द्वितीयकुलधारक [ dvitīyakuladhāraka ] [ dvitī́ya-kula-dhāraka ] m. a son ( cf. above ) Lit. Gal.
द्वितीयचक्रवर्तिलक्षण [ dvitīyacakravartilakṣaṇa ] [ dvitī́ya-cakravarti-lakṣaṇa ] n. N. of wk.
द्वितीयचक्रवर्तिलक्षणदीधितिटीका [ dvitīyacakravartilakṣaṇadīdhitiṭīkā ] [ dvitī́ya-cakravarti-lakṣaṇa--dīdhiti-ṭīkā ] f. N. of wk.
द्वितीयचक्रवर्तिलक्षणप्रकाश [ dvitīyacakravartilakṣaṇaprakāśa ] [ dvitī́ya-cakravarti-lakṣaṇa--prakāśa ] m. N. of wk.
द्वितीयचक्रवर्तिलक्षणरहस्य [ dvitīyacakravartilakṣaṇarahasya ] [ dvitī́ya-cakravarti-lakṣaṇa--rahasya ] n. N. of wk.
द्वितीयचक्रवर्तिलक्षणानुगम [ dvitīyacakravartilakṣaṇānugama ] [ dvitī́ya-cakravarti-lakṣaṇānugama ] m. N. of wk.
द्वितीयतन्त्र [ dvitīyatantra ] [ dvitī́ya-tantra ] n. N. of wk.
द्वितीयता [ dvitīyatā ] [ dvitī́ya-tā ] f. state of being second Lit. MW.
द्वितीयताल [ dvitīyatāla ] [ dvitī́ya-tāla ] m. (in music) a kind of measure.
द्वितीयत्रिफला [ dvitīyatriphalā ] [ dvitī́ya-triphalā ] f. the 2nd set of 3 fruits (viz grape , date , and the fruit of Gnielina Arborea) Lit. L.
द्वितीयत्व [ dvitīyatva ] [ dvitī́ya-tvá ] n. = [ -tā ] Lit. MaitrS.
द्वितीयप्रगल्भलक्षण [ dvitīyapragalbhalakṣaṇa ] [ dvitī́ya-pragalbha-lakṣaṇa ] n. N. of wk.
द्वितीयप्रगल्भलक्षणानुगम [ dvitīyapragalbhalakṣaṇānugama ] [ dvitī́ya-pragalbha-lakṣaṇānugama ] m. N. of wk.
द्वितीयमिश्रलक्षण [ dvitīyamiśralakṣaṇa ] [ dvitī́ya-miśra-lakṣaṇa ] n. N. of wk.
द्वितीयमिश्रलक्षणप्रकाश [ dvitīyamiśralakṣaṇaprakāśa ] [ dvitī́ya-miśra-lakṣaṇa--prakāśa ] m. N. of wk.
द्वितीयमिश्रलक्षणविवेचन [ dvitīyamiśralakṣaṇavivecana ] [ dvitī́ya-miśra-lakṣaṇa--vivecana ] n. N. of wk.
द्वितीयमिश्रलक्षणानुगम [ dvitīyamiśralakṣaṇānugama ] [ dvitī́ya-miśra-lakṣaṇānugama ] m. N. of wk.
द्वितीयवत् [ dvitīyavat ] [ dvitī́ya-vat ] ( [ °tī́ya-v° ] ) m. f. n. having a second or companion , accompanied by (instr. ) Lit. ŚBr. Lit. MBh.
द्वितीयवयस् [ dvitīyavayas ] [ dvitī́ya-vayas ] m. f. n. having arrived at the 2nd period of life Lit. L.
द्वितीयस्वर [ dvitīyasvara ] [ dvitī́ya-svara ] n. N. of a Sāman.
द्वितीयस्वलक्षण [ dvitīyasvalakṣaṇa ] [ dvitī́ya-svalakṣaṇa ] n. N. of wk.
द्वितीयस्वलक्षणटीका [ dvitīyasvalakṣaṇaṭīkā ] [ dvitī́ya-svalakṣaṇa--ṭīkā ] f. N. of wk.
द्वितीयस्वलक्षणदीधितिटीका [ dvitīyasvalakṣaṇadīdhitiṭīkā ] [ dvitī́ya-svalakṣaṇa--dīdhiti-ṭīkā ] f. N. of wk.
द्वितीयस्वलक्षणरहस्य [ dvitīyasvalakṣaṇarahasya ] [ dvitī́ya-svalakṣaṇa--rahasya ] n. N. of wk.
द्वितीयस्वलक्षणानुगम [ dvitīyasvalakṣaṇānugama ] [ dvitī́ya-svalakṣaṇānugama ] m. N. of wk.
द्वितीयस्वलक्षणालोक [ dvitīyasvalakṣaṇāloka ] [ dvitī́ya-svalakṣaṇāloka ] m. N. of wk.
द्वितीयादिव्युत्पत्तिवाद [ dvitīyādivyutpattivāda ] [ dvitīyādi-vyutpatti-vāda ] m. N. of wk.
द्वितीयाभा [ dvitīyābhā ] [ dvitīyābhā ] f. Curcuma Aromatica or Xanthorrhiza Lit. L.
द्वितीयक [ dvitīyaka ] [ dvitīyaka ] m. f. n. second , the second Lit. AgP.
( [ dví t ] ) happening the 2nd time Lit. Pāṇ. 5-2 , 77 Lit. Kāś.
recurring every other day (fever) , 2 , 81 Lit. Kāś.
द्वितीया [ dvitīyā ] [ dvitīyā ]1 f. of [ °tīya ] .
द्वितीयाकल्प [ dvitīyākalpa ] [ dvitīyā-kalpa ] m. N. of wk.
द्वितीयाचन्द्र [ dvitīyācandra ] [ dvitīyā-candra ] m. the moon of the 2nd day of the half-month , the young moon Lit. Ratn. iv , 2/3
द्वितीयातन्त्र [ dvitīyātantra ] [ dvitīyā-tantra ] n. N. of wk.
द्वितीयार्चनकल्पलता [ dvitīyārcanakalpalatā ] [ dvitīyārcana-kalpa-latā ] f. ( [ yārc ] ) N. of wk.
द्वितीयार्चनचन्द्रिका [ dvitīyārcanacandrikā ] [ dvitīyārcana-candrikā ] f. ( [ yārc ] ) N. of wk.
द्वितीया [ dvitīyā ] [ dvitīyā ]2 ind.
द्वितीयाकृ [ dvitīyākṛ ] [ dvitīyā-√ kṛ ] to plough the second time Lit. Pāṇ. 5-4 , 58 Lit. Kāś.
द्वितीयिक [ dvitīyika ] [ dvitīyika ] m. f. n. Lit. Pāṇ. 5-1 , 48.
द्वितीयिन् [ dvitīyin ] [ dvitīyin ] m. f. n. standing in the 2nd place or rank Lit. ĀśvŚr.
receiving the half as portion or share Lit. Nyāyam. Comm.
द्वितीयूक [ dvitīyūka ] [ dvitīyūka ] m. f. n. second Lit. W.
द्विर् [ dvir ] [ dvir ] in comp. for [ dvis ] below.
द्विरंसक [ dviraṃsaka ] [ dvir-aṃsaka ] m. f. n. 2-shouldered Lit. L.
द्विरनुगान [ dviranugāna ] [ dvir-anugāna ] n. N. of a Sāman , Lit. ĀrshBr.
द्विरभ्यस्त [ dvirabhyasta ] [ dvir-abhyasta ] m. f. n. twice repeated Lit. L.
द्विरभ्यासाकूपर [ dvirabhyāsākūpara ] [ dvir-abhyāsākūpara ] n. N. of a Sāman Lit. L.
द्विरशन [ dviraśana ] [ dvir-aśana ] n. eating twice a day Lit. L.
द्विरागमन [ dvirāgamana ] [ dvir-āgamana ] n. " twice coming " , the ceremony of the second entrance of the bride into her husband's , house after a visit to that of her father Lit. L.
द्विरागमनप्रकरण [ dvirāgamanaprakaraṇa ] [ dvir-āgamana--prakaraṇa ] n. N. of wk.
द्विराप [ dvirāpa ] [ dvir-āpa ] m. " (?) drinking twice " (sc. with trunk and mouth) , elephant Lit. L. ( cf. [ dvi-pa ] ) .
द्विरामुष्यायण [ dvirāmuṣyāyaṇa ] [ dvir-āmuṣyāyaṇa ] m. f. n. = [ dvy-ām ] Lit. Nār.
द्विराषाढ [ dvirāṣāḍha ] [ dvir-āṣāḍha ] in.an intercalary Āshāḍha month Lit. Jyot.
द्विरिड [ dviriḍa ] [ dvir-iḍa ] m. f. n. containing the word [ iḍā ] twice
( with [ pada-stobha ] , m.) N. of a Saman , Lit. TaṇḍyaBr.
द्विरुक्त [ dvirukta ] [ dvir-ukta ] m. f. n. twice said , repeated , doubled , reduplicated Lit. VPrāt.
said or told in 2 ways Lit. W.
द्विरुक्ति [ dvirukti ] [ dvir-ukti ] f. repetition , tautology , telling anything in two or various ways Lit. W.
(Gr.) repetition of a syllable
twofold way of expression or of spelling a word
द्विरुक्तिकोश [ dviruktikośa ] [ dvir-ukti--kośa ] m. N. of a dictionary
द्विरुक्तिप्रक्रिया [ dviruktiprakriyā ] [ dvir-ukti--prakriyā ] f. N. of ch. of the Madhya-siddhānta-kaumudī.
द्विरुच्चारित [ dviruccārita ] [ dvir-uccārita ] n. the repetition of a piece of music Lit. Mṛicch. iii , 5.
द्विरुदात्त [ dvirudātta ] [ dvir-udātta ] m. f. n. doubly accented Lit. VPrāt.
द्विरूढा [ dvirūḍhā ] [ dvir-ūḍhā ] f. (a woman) twice married Lit. L.
द्विरोष्ठ्य [ dviroṣṭhya ] [ dvir-oṣṭhya ] m. f. n. containing 2 labials
द्विरोष्ठ्यत्व [ dviroṣṭhyatva ] [ dvir-oṣṭhya--tva ] n. Lit. VPrāt. Comm.
द्विर्नग्न [ dvirnagna ] [ dvir-nagna ] m. f. n. doubly naked or defective (i.e. whose ancestors on both sides have during 3 generations omitted all Veda-study and kindling of the sacred fire) Lit. Gobh.
द्विर्भाव [ dvirbhāva ] [ dvir-bhāva ] m. doubling , reduplication Lit. Vop.
double-dealing , deceit Lit. Pañc. (B.) Lit. iii , 65 .
द्विर्वचन [ dvirvacana ] [ dvir-vacana ] n. repetition , reduplication , Lit. APrāt. Lit. Pāṇ.
द्विर्व्यूह [ dvirvyūha ] [ dvir-vyūha ] m. f. n. appearing twofold Lit. MBh. 13603.
द्विष् [ dviṣ ] [ dviṣ ]1 in comp. for [ dvis ] below.
द्विष्टमाम् [ dviṣṭamām ] [ dviṣ-ṭamām ] and ind. ( superl. and comp.) Lit. Pāṇ. 8-2 , 27 Sch.
द्विष्टराम् [ dviṣṭarām ] [ dviṣ-ṭarām ]and ind. ( superl. and comp.) Lit. Pāṇ. 8-2 , 27 Sch.
द्विष्पक्व [ dviṣpakva ] [ dviṣ-pakva ] m. f. n. twice cooked , warmed up Lit. Gobh.
द्विस् [ dvis ] [ dví s ] ind. ( Lit. Pāṇ. 5-4 , 18 ; cf. Lit. viii , 3 , 43) twice Lit. RV. [ dvir ahnaḥ ] , [ ahnā ] , or [ ahni ] , twice a day Lit. Pāṇ. 2-3 , 64 Lit. Kāś. ( cf. Zd. (bis) ; Gk. 1 ; Lat. (bis) . )
द्विःसम [ dviḥsama ] [ dviḥ-sama ] m. f. n. twice as large , Lit. Yājñ.
द्विःस्वर [ dviḥsvara ] [ dví ḥ-svara ] m. f. n. doubly accented Lit. Prāt.
द्विस्तावा [ dvistāvā ] [ dvis-tāvā ] f. ( fr. [ tāvat ] ) twice as large (a Vedi) Lit. Pāṇ. 5-4 , 84.
द्विष् [ dviṣ ] [ dviṣ ]2 Root cl. [2] P. Ā. [ dvéṣṭi ] , [ dviṣṭe ] ( ep. also [ dviṣati ] , [ °te ] ; Subj. [ dvéṣat ] Lit. AV. ; impf. [ advet ] , 3. pl. [ adviṣur ] and [ adviṣan ] Lit. Pāṇ. 3-4 , 112 ; pf. [ didveṣa ] Lit. ŚBr. ; aor. [ dvikṣat ] , [ °ṣata ] (3. sg.) Lit. AV. ; fut. [ dvekṣyati ] , [ dveṣṭā ] Lit. Siddh. Lit. Pāṇ. 7-2 , 10 ; inf. [ dveṣṭum ] Lit. MBh. ; [ dvéṣṭos ] Lit. ŚBr.) to hate , show hatred against (acc. ; rarely dat. or gen.) , be hostile or unfriendly Lit. RV. Lit. AV. Lit. ŚBr. Lit. Mn. Lit. MBh. Lit. Kāv. ; to be a rival or a match for Lit. Kāvyâd. ii , 61 : Pass. [ dviṣyate ] ; aor. [ adveṣi ] Gr.: Caus. [ dveṣayati ] Lit. Kāv. : Desid. [ didvikṣati ] , [ °te ] Gr. ; Intens. [ dedviṣyate ] , [ dedveṣṭi ] or [ dedviṣīti ] Gr. ( ( cf. Zd. (ḍbish) ; Gk. 1 ; Germ. (Zwist) . ) )
द्विट् [ dviṭ ] [ dviṭ ] in comp. for 3. [ dviṣ ] .
द्विट्सेवा [ dviṭsevā ] [ dviṭ-sevā ] f. service of a foe , treachery Lit. W.
द्विट्सेविन् [ dviṭsevin ] [ dviṭ-sevin ] m. f. n. serving an enemy , traitor Lit. Mn. ix , 232.
द्विष् [ dviṣ ] [ dví ṣ ]3 f. (nom. [ dví ṭ ] ) , hostility , hatred , dislike
[ dviṣ ] mf. foe , enemy Lit. RV. Lit. AV.
mfn. hostile , hating , disliking (ifc.) Lit. ŚBr. Lit. Mn Lit. MBh. Lit. Kāv.
द्विष [ dviṣa ] [ dviṣa ] m. f. n. (ifc.) hostile , hating ( cf. [ -tā ] and [ -tva ] )
hateful or unpleasant to Lit. Hariv.
[ dviṣa ] m. foe , enemy Lit. L.
द्विषता [ dviṣatā ] [ dviṣa-tā ] f. ( Lit. MW.) hostility , hatred (see above ) .
द्विषत्व [ dviṣatva ] [ dviṣa-tva ] n. ( Lit. Var.) hostility , hatred (see above ) .
द्विषंतप [ dviṣaṃtapa ] [ dviṣa-ṃ-tapa ] m. f. n. vexing an enemy , revenging , retaliating Lit. Pāṇ. 3-2 , 39 ; vi , 3 , 67 ; 4 , 94.
द्विषत् [ dviṣat ] [ dviṣát ] m. f. n. ( p. Pres. of √ 1. [ dviṣ ] ) hating or detesting , hostile , unfriendly , foe , enemy (with acc. or gen. Lit. Pāṇ. 2-3 , 69 Vārtt. 5 Lit. Pat.) Lit. ŚBr. Lit. Mn. Lit. MBh.
द्विषतीताप [ dviṣatītāpa ] [ dviṣátī-tāpa ] m. f. n. harassing female foes Lit. L.
द्विष्ट [ dviṣṭa ] [ dviṣṭa ]1 m. f. n. hated , disliked , odious , hostile Lit. Yājñ. Lit. Mn. Lit. MBh.
द्विष्टत्व [ dviṣṭatva ] [ dviṣṭa-tva ] n. odiousness Lit. Naish.
द्वेष [ dveṣa ] [ dvéṣa ] m. hatred , dislike , repugnance , enmity to (comp.) Lit. ŚBr. Lit. Mn. Lit. MBh. ( [ °ṣaṃ-√ kṛ ] , to show enmity against (dat.) Lit. Pañc. iii , 160) .
द्वेषकल्प [ dveṣakalpa ] [ dveṣa-kalpa ] m. a ceremony intended to cause injury to an enemy, Lit. Lāṭy. ; Lit. Drāhy.( Page1329,2 )
द्वेषपरिमुक्ता [ dveṣaparimuktā ] [ dvéṣa-parimuktā ] f. " free from hatred " , N. of a Gandharva maid Lit. Kāraṇḍ.
द्वेषपरिमोचन [ dveṣaparimocana ] [ dvéṣa-parimocana ] m. a partic. Samādhi Lit. ib.
द्वेषस्थ [ dveṣastha ] [ dvéṣa-stha ] m. f. n. betraying dislike or aversion Lit. Gīt.
द्वेषण [ dveṣaṇa ] [ dveṣaṇa ] m. f. n. hating , disliking
foe , enemy Lit. MBh.
[ dveṣaṇa ] n. dislike or hatred against (gen. or comp.) Lit. Suśr. Lit. MBh.
द्वेषणीय [ dveṣaṇīya ] [ dveṣaṇīya ] m. f. n. = [ °ṣya ] .
द्वेषस् [ dveṣas ] [ dvéṣas ] n. aversion , dislike , hostility
foe , enemy Lit. RV. Lit. AV. Lit. VS.
द्वेषोयवन [ dveṣoyavana ] [ dveṣo-yávana ] ( Lit. MaitrS.) and ( Lit. RV.) m. f. n. removing hostility.
द्वेषोयुत् [ dveṣoyut ] [ dveṣo-yút ]and ( Lit. RV.) m. f. n. removing hostility.
द्वेषिन् [ dveṣin ] [ dveṣin ] m. f. n. hating , disliking , hostile , malignant against (gen. or comp.) Lit. MBh. Lit. Hariv. Lit. Suśr. Lit. Kāv.
द्वेष्टुम् [ dveṣṭum ] [ dveṣṭum ] and see √ 2. [ dviṣ ] .
द्वेष्टोस् [ dveṣṭos ] [ dveṣṭos ]and see √ 2. [ dviṣ ] .
द्वेष्टृ [ dveṣṭṛ ] [ dveṣṭṛ ] m. f. n. one who hates or dislikes (comp.) , enemy , foe Lit. MBh. Lit. Hariv. Lit. Suśr.
द्वेष्य [ dveṣya ] [ dvéṣya ] m. f. n. to be hated or disliked , odious , detestable
foe , enemy Lit. AV. Lit. ŚBr. Lit. MBh.
द्वेष्यपापक [ dveṣyapāpaka ] [ dvéṣya-pāpaka ] m. f. n. detesting sin Lit. MBh. xii , 3168.
द्विषण्डिक [ dviṣaṇḍika ] [ dviṣaṇḍika ] see under [ dvi ] .
द्विषदा [ dviṣadā ] [ dviṣadā ] f. Polianthes Tuberosa Lit. L.
द्विषा [ dviṣā ] [ dviṣā ] f. cardamoms Lit. L.
द्विष्ट [ dviṣṭa ] [ dviṣṭa ]2 n. ( for [ dvy-aṣṭa ] ) copper Lit. L.
द्वीप [ dvīpa ] [ dvīpá ] m. n. ( fr. [ dvi ] + [ ap ] Lit. Pāṇ. 5-4 , 74 ; vi , 3 , 97) an island , peninsula , sandbank Lit. RV. Lit. ŚBr. Lit. MBh.
a division of the terrestrial world (either 7 ( Jambu , Plaksha or Go-medaka , Śālmalī , Kuśa , Krauñca , Śāka and Pushkara Lit. MBh. vi , 604 Lit. Hariv. Lit. Pur. ) or 4 ( Bhadrâśva , Ketu-māla , Jambu-dvīpa and Uttarāḥ Kuravaḥ Lit. MBh. vi , 208 Lit. Hariv. Lit. Kāv. cf. Lit. Dharmas. cxx ) or 13 ( the latter four + 9 , viz. Indra-dvīpa , Kaśerū-mat , Tāmra-varṇa , Gabhasti-mat , Nāga-dvīpa , Saumya , Gāndharva , Varuṇa and Bhārata , which are enumerated Lit. VP. ii , 3 , 6 ; 7, as forming Bhārata-varsha ) or 18 ( among which the Upa-dvīpas are said to be included Lit. Naish. i , 5 Sch. ) ; they are situated round the mountain Meru , and separated from each other by distinct concentric circumambient oceans ; [ ayaṃ dvīpaḥ ] = [ jambu-dv ] Lit. BhP. v , 16 , 5 or = [ bhārata-dv ] Lit. VP. ii , 3 , 7)
[ dvīpa ] m. place of refuge , shelter , protection or protector Lit. MBh. Lit. Kāraṇḍ.
a tiger's skin Lit. L.
cubebs Lit. L. ( cf. [ -sambhava ] ) .
द्वीपकर्पूरक [ dvīpakarpūraka ] [ dvīpá-karpūraka ] m. camphor from China Lit. L.
द्वीपकर्पूरज [ dvīpakarpūraja ] [ dvīpá-karpūra-ja ] m. camphor from China Lit. L.
द्वीपकुमार [ dvīpakumāra ] [ dvīpá-kumāra ] m. (with Jainas) N. of a class of deities Lit. L.
द्वीपखर्जुरी [ dvīpakharjurī ] [ dvīpá-kharjurī ] f. a kind of date Lit. L.
द्वीपच्छन्दिर [ dvīpacchandira ] [ dvīpá-cchandira ] m. or n. N. of a place Lit. Cat.
द्वीपज [ dvīpaja ] [ dvīpá-ja ] n. = [ -kharjurī ] Lit. L.
द्वीपराज [ dvīparāja ] [ dvīpá-rāja ] m. N. of a partic. Samādhi Lit. Kāraṇḍ.
द्वीपवत् [ dvīpavat ] [ dvīpá-vat ] m. f. n. abounding in islands Lit. MBh.
[ dvīpavat ] m. the ocean Lit. L.
a river Lit. L.
[ dvīpavatī ] f. a river Lit. Dharmaś.
[ dvīpavat ] m. the earth Lit. L.
द्वीपव्यवस्था [ dvīpavyavasthā ] [ dvīpá-vyavasthā ] f. N. of wk.
द्वीपशत्रु [ dvīpaśatru ] [ dvīpá-śatru ] m. Asparagus Racemosus Lit. Car. ( cf. [ °pis° ] ) .
द्वीपश्रेष्ठ [ dvīpaśreṣṭha ] [ dvīpá-śreṣṭha ] m. the best of islands Lit. MW.
द्वीपसम्भव [ dvīpasambhava ] [ dvīpá-sambhava ] m. the largest sort of raisin , cubebs Lit. L.
Vernonia Anthelminthica Lit. L.
[ dvīpasambhavā ] f. a kind of date Lit. L.
द्वीपान्तरवचा [ dvīpāntaravacā ] [ dvīpāntara-vacā ] f. Smilax China Lit. Bhpr.
द्वीपेश [ dvīpeśa ] [ dvīpeśa ] m. lord of an island , viceroy , Lit. Pracaṇḍ.
द्वीपि [ dvīpi ] [ dvīpi ] in comp. = [ °pin ] .
द्वीपिकर्णि [ dvīpikarṇi ] [ dvīpi-karṇi ] m. " tiger-eared " , N. of a prince Lit. Kathās.
द्वीपिनख [ dvīpinakha ] [ dvīpi-nakha ] m. Unguis odoratus Lit. L.
द्वीपिशत्रु [ dvīpiśatru ] [ dvīpi-śatru ] m. Asparagus Racemosus ( cf. [ dvīpikā ] and next) .
द्वीपिका [ dvīpikā ] [ dvīpikā ] f. Asparagos Racemosus Lit. Car. ( cf. [ dvīpaśatru ] and [ dvīpya ] ) .
द्वीपिन् [ dvīpin ] [ dvīpin ] m. f. n. having islands or spots like islands Lit. L.
[ dvīpin ] m. tiger , ounce or panther , leopard Lit. AV. Lit. Hariv. Lit. MBh.
[ dvīpinī ] f. the sea or a river Lit. Bālar. iii , 48
a kind of plant Lit. L.
द्वीप्य [ dvīpya ] [ dvī́pya ] m. f. n. living on an island Lit. VS.
[ dvīpya ] m. cubebs ( cf. [ dvīpa-sambhava ] ) Lit. L.
a sort of crow Lit. L.
N. of Vyāsa ( cf. [ dvaipāyana ] ) Lit. L.
[ dvīpyā ] f. Asparagus Racemosus ( cf. [ dvīpikā ] and [ dvilpi-śatru ] ) Lit. L.
द्वृ [ dvṛ ] [ dvṛ ] Root cl. [1] P. [ dvarati ] ( Lit. Dhātup. xxii , 36) to obstruct ; to cover ; to disregard ; to appropriate.
द्वेधा [ dvedhā ] [ dve-dhā́ ] ind. ( fr. [ dvaya ] ; cf. [ tre-dhā ] ) in two parts or ways , twice Lit. Br. Lit. MBh.
द्वेधाकारम् [ dvedhākāram ] [ dve-dhā́-kāram ] ind. changing into two Lit. ĀśvŚr.
द्वेधाकृत [ dvedhākṛta ] [ dve-dhā́-kṛta ] m. f. n. broken in two Lit. Bālar. iv , 53.
द्वेधाक्रिया [ dvedhākriyā ] [ dve-dhā́-kriyā ] f. breaking or splitting in two Lit. Mcar. ii , 33.
द्वेधी [ dvedhī ] [ dve-dhī ] ind. in two , asunder
द्वेधीकृत [ dvedhīkṛta ] [ dve-dhī--kṛta ] m. f. n. Lit. AV.Pariś.
द्वेसत [ dvesata ] [ dve-sata ] m. f. n. " in two places equal " , having the same length above and below the navel (v.l. [ dvaya- ] . same) Lit. Lāṭy. i , 1 , 7.
द्वेष [ dveṣa ] [ dveṣa ] see above.