Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary

Last updated: May 19, 2014
Based on the IITS - Cologne Digital Sanskrit Lexicon
Based on the XML version dated October 25, 2012, Jim Funderburk and Peter Scharf, The Sanskrit Library. Full Credits
Converted to XHTML 1.0 Strict and hyperlinked to The Sanskrit Heritage Platform by Pawan Goyal and Gérard Huet
Previous page

चतसृ [ catasṛ ] [ cátasṛ ] f. pl. of [ catúr ] , 4 (nom. and acc. [ cátasras ] ( cf. Lit. Pāṇ. 7-2 , 99 Vārtt. 2 ) ; instr. [ catasṛ́bhis ] ( cf. Lit. vi , 1 , 180 f. ) Lit. RV. viii , 60 , 9 ; gen. [ °sṝṇā́m ] Lit. ŚBr. iii , 3 , 2 , 13 ; or [ °sṝṇām ] ( Ved. Lit. Pāṇ. 6-4 , 5 ) Lit. R. i , 72 , 12 and 73 , 32 ; loc. [ °sṛ́ṣu ] Lit. ŚBr. iii , 5 , 1 , 1)

( ( see [ priya- ] ; cf. Hib. (ceteora) . ) )


 चतसृका [ catasṛkā ] [ catasṛkā ] f. pl. id. Lit. Hcat. i , 11 , 672.


 चतु [ catu ] [ catu ]1 m. f. n. = [ °turthá ] Lit. TĀr. i , 8 , 4.


 चतु [ catu ] [ catu ]2 in comp. for [ °túr ] ( before [ s ] followed by a surd dental and [] followed by a surd lingual) .


  चतुष्टोम [ catuṣṭoma ] [ catu-ṣṭomá ] m. a Stoma consisting of 4 parts (the 2nd , 3rd , and 4th having 4 verses more than the preceding) Lit. VS. xiv Lit. TS. v Lit. ŚBr. xiii Lit. R. i , 13 , 43

   [ catuṣṭoma ] m. f. n. connected with a Catushṭoma (an Ekâha) Lit. AitBr. iii , 43 Lit. TāṇḍyaBr. xxi Lit. KātyŚr. Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Lāṭy.


  चतुस्तना [ catustanā ] [ catu-stanā́ ] or [ cát ] ° , f. (a cow) having 4 nipples Lit. MaitrS. iii , 1 , 7 Lit. Kāṭh. xxx , 4 Lit. ŚBr. vi.


  चतुस्तोत्र [ catustotra ] [ catu-stotra ] m. f. n. consisting of 4 Stotras Lit. KātyŚr. xii , 6 , 4.


  चतुस्थान [ catusthāna ] [ catu-sthāna ] m. f. n. having a fourfold basis Lit. Nār. i , 8.


 चतुः [ catuḥ ] [ catuḥ ] in comp. for [ °túr ] & [ °tús ] .


  चतुःपञ्च [ catuḥpañca ] [ catuḥ-pañca ] see [ catuṣ-p ] cf. Lit. Pāṇ. 8-3 , 43.


  चतुःपञ्चाश [ catuḥpañcāśa ] [ catuḥ-pañcāśa ] see [ catuṣ-p ] cf. Lit. Pāṇ. 8-3 , 43.


  चतुःशत [ catuḥśata ] [ catuḥ-śata ] n. ( [ cát ] ) 104 Lit. RV. viii , 55 , 3 Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Lāṭy. ; 400 Lit. R. vii , 23 , 19 Lit. BhP. x , 1 , 31

   [ catuḥśata ] m. f. n. 400 Lit. ChUp. iv , 4 , 5

   [ catuḥśatī ] f. " 400 stanzas " , N. of a Tāntric poem Lit. Ānand. Sch.


   चतुःशततम [ catuḥśatatama ] [ catuḥ-śata--tama ] m. f. n. the 104th (ch. of Lit. R. ii and vi) .


  चतुःशफ [ catuḥśapha ] [ catuḥ-śapha ] ( [ cát ] ) m. f. n. four-hoofed Lit. TBr. iii , 8 , 2 , 1.


  चतुःशमी [ catuḥśamī ] [ catuḥ-śamī ] f. 4 Śamīs long Lit. Kauś. 137.


  चतुःशराव [ catuḥśarāva ] [ catuḥ-śarāva ] ( [ cát ] ) m. f. n. measuring 4 Śarāvas Lit. MaitrS. i Lit. TS. iii


  चतुःशाख [ catuḥśākha ] [ catuḥ-śākha ] n. " having 4 extremities " , the body Lit. L.


  चतुःशाल [ catuḥśāla ] [ catuḥ-śāla ] m. f. n. having 4 halls Lit. MBh. i , iii Lit. Pañcat. Lit. MatsyaP. Lit. Rājat.

   [ catuḥśāla ] m. a building with 4 halls Lit. R. ii f. Lit. Mṛicch. iii , 7 Lit. Rājat. iii , 13.


  चतुःशालक [ catuḥśālaka ] [ catuḥ-śālaka ] n. id. Lit. L.

   [ catuḥśālikā ] f. id. Lit. Pañcad. ii , 74.


  चतुःशिख [ catuḥśikha ] [ catuḥ-śikha ] m. " four-tufted " , N. of an author.


  चतुःशिखण्ड [ catuḥśikhaṇḍa ] [ catuḥ-śikhaṇḍa ] ( [ cát ] ) m. f. n. four-tufted Lit. TBr. i , iii ( [ °tuṣ-kaparda ] Lit. RV.)


  चतुःशिल [ catuḥśila ] [ catuḥ-śila ] n. 4 stones Lit. Kauś. 36.


  चतुःशृङ्ग [ catuḥśṛṅga ] [ cátuḥ-śṛṅga ] m. f. n. ( [ cát ] ) four-horned Lit. RV. iv , 58 , 2

   [ catuḥśṛṅga ] m. " four-peaked " , N. of a mountain Lit. BhP. v , 20 , 15.


  चतुःश्रुति [ catuḥśruti ] [ catuḥ-śruti ] m. f. n. (in music) having 4 intervals.


  चतुःश्रोत्र [ catuḥśrotra ] [ catuḥ-śrotra ] ( [ cát ] ) m. f. n. four-eared Lit. AV. v , 19 , 7.


  चतुःषष्ट [ catuḥṣaṣṭa ] [ catuḥ-ṣaṣṭa ] m. f. n. the 64th (ch. of Lit. MBh.)

   ( with [ śata ] , 100) + 64 Lit. KātyŚr. Lit. Lāṭy.


  चतुःषष्टि [ catuḥṣaṣṭi ] [ catuḥ-ṣaṣṭi ] f. 64 Lit. AitBr. i , 5 , 8 Lit. Mn. viii , 338 Lit. Hariv. Lit. R.

   the 64 Kalās Lit. MBh. ii , 2068

   N. of Lit. RV. (consisting of 64 Adhyāyas) Lit. L.


   चतुःषष्टिकलागम [ catuḥṣaṣṭikalāgama ] [ catuḥ-ṣaṣṭi--kalāgama ] m. a treatise on the 64 Kalās Lit. Daś. x , 147


   चतुःषष्टिकलाशास्त्र [ catuḥṣaṣṭikalāśāstra ] [ catuḥ-ṣaṣṭi--kalā-śāstra ] n. id. Lit. Madhus.


   चतुःषष्टितम [ catuḥṣaṣṭitama ] [ catuḥ-ṣaṣṭi--tama ] m. f. n. the 64th Lit. AitBr. i , 5 , 8

    ( also applied to chapters of Lit. R.)


   चतुःषष्ट्यङ्ग [ catuḥṣaṣṭyaṅga ] [ catuḥ-ṣaṣṭy-aṅga ] m. f. n. having 64 subdivisions (the Jyotiḥ-śāstra) Lit. Mudr. i , 5/6.


  चतुःषष्ट्युपचारमानसपूजास्तोत्रस्तोत्र [ catuḥṣaṣṭyupacāramānasapūjāstotrastotra ] [ catuḥ-ṣaṣṭy-upacāra-mānasa-pūjā-stotra-stotra ] n. N. of wk.


  चतुःष्टोम [ catuḥṣṭoma ] [ catuḥ-ṣṭomá ] see [ °tu-ṣṭ° ] .


  चतुःसंस्थ [ catuḥsaṃstha ] [ catuḥ-saṃstha ] m. f. n. consisting of 4 Saṃsthās or kinds of Soma oblation Lit. Vait.


  चतुःसंकर [ catuḥsaṃkara ] [ catuḥ-saṃkara ] m. f. n. (a lawsuit) in which 4 matters are mingled Lit. Yājñ. ii , 7a/b , 49.


  चतुःसन [ catuḥsana ] [ catuḥ-sana ] m. f. n. containing the 4 sons of Brahmā (whose names begin with [ sana ] , viz. Sanaka , Sananda , Sanātana , Sanat-kumāra) Lit. BhP. ii , 7 , 5.


  चतुःसंधि [ catuḥsaṃdhi ] [ catuḥ-saṃdhi ] m. f. n. composed of 4 parts Lit. AitBr. i , 25 , 4.


  चतुःसप्तत [ catuḥsaptata ] [ catuḥ-saptata ] m. f. n. the 74th (ch. of Lit. MBh.)


  चतुःसप्तति [ catuḥsaptati ] [ catuḥ-saptati ] f. 74 Lit. Caraṇ.


   चतुःसप्ततितम [ catuḥsaptatitama ] [ catuḥ-saptati--tama ] m. f. n. = [ °ptata ] ( ch. of Lit. R.)


  चतुःसप्तात्मन् [ catuḥsaptātman ] [ catuḥ-saptātman ] m. f. n. having 4 x 7 (i.e. Lit. 28) shapes Lit. NṛisUp. ii , 3.


  चतुःसम [ catuḥsama ] [ catuḥ-sama ] m. f. n. having 4 symmetric parts of the body ( viz. arms , knees , legs , and cheeks Sch. ; but cf. [ -śākha ] and [ cátur-aṅga ] ) Lit. R. v , 32 , 13 ( cf. Lit. Hariv. 14779)

   [ catuḥsama ] n. an unguent of 4 ingredients (sandal , agallochum , saffron ; and musk Lit. Bhpr. vii) .


  चतुःसमुद्र [ catuḥsamudra ] [ cátuḥ-samudra ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 4 seas Lit. RV. x , 47 , 2

   surrounded by 4 seas (the earth) Lit. Bālar. x , 66 Lit. Kathās. lxix , 181.


  चतुःसहस्र [ catuḥsahasra ] [ catuḥ-sahasra ] ( [ cát ] ) n. 4000 Lit. RV. v , 30 , 15 ; 1004 Lit. W.


  चतुःसाधन [ catuḥsādhana ] [ catuḥ-sādhana ] m. f. n. yielding 4 ways of attaining an object Lit. Nār. i , 8 and 12.


  चतुःसाहस्रक [ catuḥsāhasraka ] [ catuḥ-sāhasraka ] m. f. n. consisting of 4000 Lit. VāyuP.


  चतुःसीत [ catuḥsīta ] [ catuḥ-sīta ] ( [ cát ] ) m. f. n. having 4 furrows Lit. TS. v.


  चतुःसुवर्णक [ catuḥsuvarṇaka ] [ catuḥ-suvarṇaka ] m. f. n. having the weight of four Suvarṇas, Lit. Mn. viii, 137.


  चतुःसौवर्णक [ catuḥsauvarṇaka ] [ catuḥ-sauvarṇaka ] m. f. n. having the weight of four Suvarṇas, Lit. Mn. viii, 137.( Page1327,1 )


  चतुःस्तना [ catuḥstanā ] [ catuḥ-stanā ] see [ catu-s ] .


  चतुःस्तोत्र [ catuḥstotra ] [ catuḥ-stotra ] see [ catu-s ] .


  चतुःस्थान [ catuḥsthāna ] [ catuḥ-sthāna ] see [ catu-s ] .


  चतुःस्रक्ति [ catuḥsrakti ] [ cátuḥ-srakti ] m. f. n. ( [ cát ] ) quadrangular Lit. VS. xxxviii , 20 Lit. TS. i , vi Lit. ŚBr. i (said of the Vedi) Lit. vi f.

   [ catuḥsrakti ] f. ( scil. [ vedi ] ) = [ uttara-vedi ] Lit. TĀr. iv f.


 चतुर् [ catur ] [ catur ] [ °tvā́ras ] m. pl. , [ °tvā́ri ] n. pl. , 4 (acc. m. [ °túras ] instr. [ °túrbhis ] ( for f. Lit. R. iv , 39 , 33 ) gen. [ °turṇā́m ] abl. [ °túrbhyas ] ; class. instr. dat. abl. , and loc. also oxyt. Lit. Pāṇ. 6-1 , 180 f. ; ifc. Lit. Kāś. and Lit. Siddh. on Lit. Pāṇ. 7-1 , 55 and 98 ff. ; for f. see [ cátasṛ ] ) ; ( cf. 1 , 2 , Aeol. 3 ; Goth. (fidvor) ; Lat. (quatuor) ; Cambro-Brit. (pedwar) , (pedair) ; Hib. (ceatkair) ; Lith. (keturi) ; Slav. (cetyrje) . )


  चतुरंशवत् [ caturaṃśavat ] [ catur-aṃśa-vat ] m. f. n. consisting of 4 parts Lit. Jyot.


  चतुरक्ष [ caturakṣa ] [ catur-akṣá ] m. f. n. four-eyed Lit. RV. i , 31 , 13 ; x , 14 , 10f. Lit. AV. Lit. TS. v Lit. ŚBr. xiii Lit. ŚāṅkhBr. iii , 5 Lit. KātyŚr.


  चतुरक्षर [ caturakṣara ] [ cátur-akṣara ] m. f. n. ( [ cát ] ) consisting of 4 syllables Lit. VS. ix , 31 Lit. ŚBr. iv , 1 and 3

   [ caturakṣara ] n. a combination of 4 syllables Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Lāṭy. Lit. RPrāt. Lit. BhP. vi , 2 , 8


   चतुरक्षरशस् [ caturakṣaraśas ] [ cátur-akṣara--śas ] ind. in numbers of 4 syllables Lit. Lāṭy.


  चतुरग्निवत् [ caturagnivat ] [ catur-agni-vat ] m. f. n. having 4 fires Lit. Pāṇ. 8-2 , 15 Lit. Pat.


  चतुरङ्ग [ caturaṅga ] [ cátur-aṅga ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 4 limbs (or extremities) Lit. RV. x , 92 , 11 Lit. ŚBr. xii

   ( with [ bala ] , an army) comprising (4 parts , viz.) elephants , chariots , cavalry , and infantry Lit. MBh. iii , 790 Lit. R. ii , 51 , 7

   [ caturaṅga ] m. Cucumis utilissimus (?) Lit. L.

   N. of a son of Roma- or Loma-pāda Lit. Hariv. 1697 f. Lit. BhP. ix , 23 , 10

   n. ( scil. [ bala ] ) = [ °ṅga-bala ] Lit. AV. Lit. Pariś. Lit. MBh. ix , 446

   a kind of chess (played by 4 parties) Lit. Tithyād.

   [ caturaṅgā ] f. ( scil. [ senā ] ) = [ °ṅga-bala ] Lit. AV. Lit. Pariś.


   चतुरङ्गक्रीडा [ caturaṅgakrīḍā ] [ cátur-aṅga--krīḍā ] f. playing at chess


   चतुरङ्गबल [ caturaṅgabala ] [ cátur-aṅga--bala ] n. an entire army (comprising elephants , chariots , cavalry , and infantry) Lit. MBh. iii , 660 Lit. R. Lit. Kathās. iii , 76


   चतुरङ्गबलाधिपत्य [ caturaṅgabalādhipatya ] [ cátur-aṅga--balādhipatya ] n. command of a complete army , Lit. Śṛiṅgār.


   चतुरङ्गबलाध्यक्ष [ caturaṅgabalādhyakṣa ] [ cátur-aṅga--balādhyakṣa ] m. the commander-in-chief of a complete army Lit. L.


   चतुरङ्गविनोद [ caturaṅgavinoda ] [ cátur-aṅga--vinoda ] m. N. of wk.


   चतुरङ्गसैन्य [ caturaṅgasainya ] [ cátur-aṅga--sainya ] n. = [ -bala ] Lit. W.


  चतुरङ्गिन् [ caturaṅgin ] [ catur-aṅgin ] m. f. n. (= [ °ṅga ] ; with [ bala ] or [ vāhinī ] , an army) comprising elephants , chariots , cavalry , and infantry Lit. MBh. i , iv f. Lit. R. i , iii

   [ caturaṅgiṇī ] f. ( scil. [ vāhinī ] ) = [ °ṅga-bala ] Lit. BhP. i , 10 , 32.


  चतुरङ्गुल [ caturaṅgula ] [ catur-aṅgulá ] n. 4 fingers of the hand (without the thumb) Lit. ŚāṅkhŚr. xvii , 10 , 6 f. ; 4 fingers broad , 4 inches Lit. ŚBr. x , 2 , 2 , 4 Lit. KātyŚr. Lit. Kauś. 26

   [ caturaṅgula ] m. Cathartocarpus fistula Lit. Car. vii , 8 Lit. Suśr. i , iv


   चतुरङ्गुलपर्यवनद्ध [ caturaṅgulaparyavanaddha ] [ catur-aṅgulá--paryavanaddha ] m. f. n. overgrown with that plant Lit. DivyA7v. viii.


  चतुरणुक [ caturaṇuka ] [ catur-aṇuka ] n. an aggregate of 4 atoms Lit. Bādar. ii , 2 , 11 Sch.


  चतुरध्यायिक [ caturadhyāyika ] [ catur-adhyāyika ] n.


  चतुरध्यायिका [ caturadhyāyikā ] [ catur-adhyāyikā ] f.


  चतुरध्यायी [ caturadhyāyī ] [ catur-adhyāyī ] f. " consisting of 4 Adhyāyas " , N. of Śaunaka's Lit. APrāt.


  चतुरनीक [ caturanīka ] [ catur-anīka ] ( [ cát ] ) m. f. n. four-faced (Varuṇa) Lit. RV. v , 48 , 5.


  चतुरनुगान [ caturanugāna ] [ catur-anugāna ] n. N. of a Sāman.


  चतुरन्त [ caturanta ] [ catur-anta ] m. f. n. bordered on all 4 sides (the earth) Lit. MBh. i , 2801 and 3100 Lit. R. ii , v Lit. Śak. iv , 20

   [ caturantā ] f. " the earth " , in comp. [ °teśa ] m. " earth-lord " , a king Lit. Ragh. x , 86 ( or [ catur-anteśa ] = [ -dig-īśa ] q.v. Sch.)


   चतुरन्तेश [ caturanteśa ] [ catur-anteśa ] m. , see [ caturantā ] , " earth-lord " , a king Lit. Ragh. x , 86 ( or [ catur-anteśa ] = [ -dig-īśa ] q.v. Sch.)


  चतुरम्ल [ caturamla ] [ catur-amla ] n. 4 sour substances ( viz. [ amlavetasa ] , [ vṛkṣāmla ] , [ bṛhaj-jambīra ] , and [ nimbaka ] ) Lit. Bhpr.


  चतुरर्थ [ caturartha ] [ catur-artha ] m. f. n. having 4 meanings Lit. L.


  चतुरवत्त [ caturavatta ] [ catur-avattá ] n. ( [ ava-√ do ] ) " 4 times cut off or taken up , consisting of 4 Avadānas " , 4 Avadānas Lit. TS. ii Lit. ŚBr. i Lit. KātyŚr. iii.


  चतुरवत्तिन् [ caturavattin ] [ catur-avattin ] m. f. n. one who offers oblations consisting of 4 Avadānas Lit. AitBr. ii , 14 , 3 Lit. Gobh. Lit. KātyŚr. Sch.


  चतुरवरार्ध्य [ caturavarārdhya ] [ catur-avarārdhya ] m. f. n. at least 4 Lit. Gobh. iv , 2 , 6.


  चतुरशीत [ caturaśīta ] [ catur-aśīta ] m. f. n. the 84th (ch. of Lit. MBh.)


  चतुरशीति [ caturaśīti ] [ catur-aśīti ] f. 84 Lit. VarBṛS. lxxvii , 30


   चतुरशीतितम [ caturaśītitama ] [ catur-aśīti--tama ] m. f. n. the 84th (ch. of Lit. R.)


   चतुरशीतियोगाध्याय [ caturaśītiyogādhyāya ] [ catur-aśīti--yogādhyāya ] m. " containing 84 chapters on the Yoga " , N. of a work


   चतुरशीतिसाहस्र [ caturaśītisāhasra ] [ catur-aśīti--sāhasra ] m. f. n. numbering 84000 Lit. MārkP. liv , 15.


  चतुरश्र [ caturaśra ] [ catur-aśra ] m. f. n. four-cornered , quadrangular Lit. KātyŚr. Lit. Kauś. Lit. Pāṇ. 5-4 , 120 Lit. Hariv. 12378

   regular Lit. Jain. Lit. Kum. i , 32 ( Lit. Vām. v , 2 , 60)

   [ caturaśra ] m. a quadrangular figure

   a square Lit. W.

   (in astron.) N. of the 4th and 8th lunar mansions Lit. Laghuj.

   (in music) a kind of measure

   (scil. hasta) a particular position of the hands (in dancing)

   (pl.) N. of various Ketus Lit. VarBṛS. xi , 25

   n. a particular posture (in dancing) Lit. Vikr. iv , 41/42 Sch.


   चतुरश्रता [ caturaśratā ] [ catur-aśra--tā ] f. regularity , harmony Lit. Kām.


   चतुरश्रीकृ [ caturaśrīkṛ ] [ catur-aśrī-√ kṛ ] to make quadrangular Lit. Hcat. Lit. AgP. Lit. KātyŚr. Sch.


  चतुरश्रक [ caturaśraka ] [ catur-aśraka ] m. f. n. four-cornered , forming a quadrangular figure Lit. Hcat. Lit. AgP. xliii , 27

   [ caturaśraka ] m. a particular posture (in dancing) Lit. Vikr. iv , 41/42.


  चतुरश्रि [ caturaśri ] [ catur-aśri ] ( [ cát ] ) m. f. n. quadrangular Lit. RV. i , 152 , 2 ; iv , 22 , 2.


  चतुरष्टक [ caturaṣṭaka ] [ catur-áṣṭaka ] m. f. n. having 4 days called Ashṭakās Lit. Gobh. iii , 10 , 4.


  चतुरस्र [ caturasra ] [ catur-asra ] for [ -aśra ] .


  चतुरस्रक [ caturasraka ] [ catur-asraka ] for [ -aśraka ] .


  चतुरस्रयान [ caturasrayāna ] [ catur-asra-yāna ] m. f. n. moving regularly (others "four-wheeled" ), Lit. Ragh. vi, 10


  चतुरस्रशोभिन् [ caturasraśobhin ] [ catur-asra-śobhin ] m. f. n. beautifully symmetrical, Lit. Kum. i, 32


  चतुरह [ caturaha ] [ catur-ahá ] m. a period of 4 days Lit. ŚBr. iii , 4 , 4 , 27 Lit. KātyŚr. xiii

   a Soma sacrifice lasting 4 days Lit. ŚBr. xii , 2 , 2 , 12 Lit. KātyŚr. xxiii f. Lit. Vait. xl f. ( cf. [ atri-c ] .)


  चतुरात्मन् [ caturātman ] [ catur-ātman ] m. f. n. representing 4 persons , having 4 faces or shapes Lit. Hariv. 12884 (Vishṇu) Lit. NṛisUp. Lit. Rājat. iv , 507 and v , 25 (Keśava) .


  चतुराध्यायिक [ caturādhyāyika ] [ catur-ādhyāyika ] for [ -adh ] .


  चतुराध्यायिका [ caturādhyāyikā ] [ catur-ādhyāyikā ] for [ -adh ] .


  चतुराध्यायी [ caturādhyāyī ] [ catur-ādhyāyī ] for [ -adh ] .


  चतुरानन [ caturānana ] [ catur-ānana ] m. " four-faced " , Brahmā Lit. VarBṛS. vci , 16 Lit. BhP. v , 1 , 30 Lit. Kathās. xxiv.


  चतुराश्रमिन् [ caturāśramin ] [ catur-āśramin ] m. f. n. passing the 4 stages of a Brāhman's life Lit. MBh. vii , 78 , 27.


  चतुराश्रम्य [ caturāśramya ] [ catur-āśramya ] for [ cāt ] .


  चतुरिडस्पदस्तोभ [ caturiḍaspadastobha ] [ catur-iḍas-pada-stobha ] m. ( cf. [ iḍas-padé ] ) N. of a Sāman.


  चतुरिन्द्रिय [ caturindriya ] [ catur-indriya ] m. f. n. having 4 senses (a class of animals) Lit. Jain.


  चतुरुत्तर [ caturuttara ] [ catur-uttará ] m. f. n. increasing by 4 Lit. AitBr. viii , 6 Lit. ŚBr. x , xii f. Lit. RPrāt.


   चतुरुत्तरस्तोम [ caturuttarastoma ] [ catur-uttará--stoma ] m. with [ gotamasya ] N. of an Ekâha Lit. ŚāṅkhŚr. xiv.


  चतुरुष्ट्र [ caturuṣṭra ] [ catur-uṣṭra ] n. the 4 substances taken from a camel Lit. Suśr. vi.


  चतुरूध्नी [ caturūdhnī ] [ catur-ūdhnī ] f. (Aditi) having 4 udders Lit. Kāṭh. xxx , 4.


  चतुरूर्ध्वपद् [ caturūrdhvapad ] [ catur-ūrdhva-pad ] m. (nom. [ -pād ] ) " having 4 feet more (than other animals) " , the fabulous animal Śarabha (with 8 legs) Lit. Gal.


  चतुरूषण [ caturūṣaṇa ] [ catur-ūṣaṇa ] n. the 4 hot spices ( black and long pepper , dry ginger , and the root of long pepper ; cf. [ -jāta ] and [ try-ūṣ ] ) Lit. Bhpr. v.


  चतुरृच [ caturṛca ] [ catur-ṛcá ] m. f. n. possessing 4 Ṛic verses i.e. obtaining the merit suggested by them Lit. SaṃhUp.

   [ caturṛca ] n. a hymn consisting of 4 verses Lit. AV. xix , 23 , 1.


  चतुरृद्धिपादचरणतलसुप्रतिष्ठित [ caturṛddhipādacaraṇatalasupratiṣṭhita ] [ catur-ṛddhi-pāda-caraṇa-tala-supratiṣṭhita ] m. f. n. well-established on the soles of the feet of the supernatural power (Buddha) Lit. DivyA7v. viii f.


  चतुरोघोत्तीर्ण [ caturoghottīrṇa ] [ catur-oghottīrṇa ] m. f. n. one who has passed across the 4 floods (Buddha) Lit. ib. Lit. and xix , 51.


  चतुर्गण [ caturgaṇa ] [ catur-gaṇa ] m. a series of 4.


  चतुर्गति [ caturgati ] [ catur-gati ] m. f. n. having 4 kinds of going Lit. R. B. v , 35 , 19

   " going on 4 feet " , a tortoise Lit. L.


  चतुर्गन्ध [ caturgandha ] [ catur-gandha ] m. f. n. fragrant on 4 sides Lit. R. v , 32 , 12 (v.l. [ -vyaṅga ] ) .


  चतुर्गव [ caturgava ] [ catur-gava ] n. a carriage drawn by 4 oxen Lit. KātyŚr. xxii.


  चतुर्गुण [ caturguṇa ] [ cátur-guṇa ] m. f. n. fourfold Lit. ŚBr. iii , 3 , 2 , 9 Lit. Hit.

   tied with 4 strings (the upper garment) Lit. DivyA7v. vi , 46.


  चतुर्गृहीत [ caturgṛhīta ] [ catur-gṛhītá ] n. taken up or ladled out (as a fluid) 4 times , taking up (any fluid) 4 times Lit. ŚBr. iii f. Lit. KātyŚr.


  चतुर्गृहीतिन् [ caturgṛhītin ] [ catur-gṛhītin ] m. f. n. one who has taken up (any fluid) 4 times Lit. Lāṭy. iii , 2 , 6 Sch.


  चतुर्ग्राम [ caturgrāma ] [ catur-grāma ] " containing 4 villages " , N. of a country.


  चतुर्जात [ caturjāta ] [ catur-jāta ] n. = [ cāt ] Lit. L.


  चतुर्जातक [ caturjātaka ] [ catur-jātaka ] n. id. Lit. Suśr. Lit. KātyŚr. xix Sch.


  चतुर्णवत [ caturṇavata ] [ catur-ṇavata ] m. f. n. (= [ °nav° ] ) the 94th Lit. W.

   ( with [ śata ] , 100) + 94 Lit. KātyŚr. xvi.


  चतुर्दंष्ट्र [ caturdaṃṣṭra ] [ cátur-daṃṣṭra ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 4 tusks Lit. AV. xi , 9 , 17 Lit. MBh. Lit. R. v

   [ caturdaṃṣṭra ] m. a beast of prey Lit. Gal.

   Vishṇu Lit. L.

   N. of an attendant of Skanda Lit. MBh. ix , 2564

   of a Dānava Lit. Hariv. 12935.


  चतुर्दंष्ट्र [ caturdaṃṣṭra ] [ catur-daṃṣṭra ] m. (also) N. of Airāvata, Lit. L.


  चतुर्दत् [ caturdat ] [ catur-dat ] m (nom. [ -dan ] ) f. n. four-toothed Lit. Pāṇ. 5-4 , 141 Lit. Kāś.


  चतुर्दन्त [ caturdanta ] [ catur-danta ] m. f. n. " having 4 tusks " , Indra's elephant Airāvata Lit. L.

   N. of an elephant Lit. Pañcat. iii , 1 , 0/1 Lit. Kathās. lxii , 30.


  चतुर्दल [ caturdala ] [ catur-dala ] m. " four-leaved " , Marsilea quadrifolia Lit. Npr.


  चतुर्दश [ caturdaśa ] [ catur-daśá ] m. f. n. the 14th Lit. Yājñ. ii , 113 Lit. R. ii Lit. BhP. i , 3 , 18

   consisting of 14 Lit. VS. ix , 34 Lit. ŚāṅkhŚr. ix , xiv Lit. RPrāt. xvii , 19

   [ caturdaśī ] f. ( scil. [ rātri ] ) the 14th day in a lunar fortnight Lit. ŚāṅkhGṛ. ii ; iv , 7 Lit. ĀśvGṛ. ii , 3 Lit. Mn. Lit. MBh. Lit. Kathās.


   चतुर्दशीशान्ति [ caturdaśīśānti ] [ catur-daśī-śānti ] f. N. of wk.


  चतुर्दशक [ caturdaśaka ] [ catur-daśaka ] m. f. n. the 14th Lit. MBh. i , 4334.


  चतुर्दशन् [ caturdaśan ] [ catur-daśan ] ( [ cát ] ) , [ a ] pl. (loc. [ °śásu ] Lit. ŚBr. ix , 3 , 2 , 8) 14 Lit. RV. x , 114 , 7 Lit. ŚBr. Lit. KātyŚr. ; ( ( cf. Lat. (quatuordecim) ; Lith. (keturo1lika) ) )


   चतुर्दशगुण [ caturdaśaguṇa ] [ catur-daśa-guṇa ] m. f. n. having 14 merits cf. Sch. Lit. on R. (B) iv , 54 , 2 and Lit. MBh. ii , 5 , 21


   चतुर्दशगुणनामन् [ caturdaśaguṇanāman ] [ catur-daśa-guṇa-nāman ] n. pl. N. of wk.


   चतुर्दशगुणस्थान [ caturdaśaguṇasthāna ] [ catur-daśa-guṇa-sthāna ] n. N. of wk.


   चतुर्दशधा [ caturdaśadhā ] [ catur-daśa-dhā́ ] ind. fourteen-fold Lit. ŚBr. x , 4 , 2 , 11 Lit. BhP. v , 26 , 38


   चतुर्दशमतविवेक [ caturdaśamataviveka ] [ catur-daśa-mata-viveka ] m. " disquisition on the 14 philos. systems " , N. of wk. by Śaṃkara


   चतुर्दशरात्र [ caturdaśarātra ] [ catur-daśa-rātra ] m. a Soma sacrifice lasting 14 days Lit. ĀśvŚr. xi , 2 , 6


   चतुर्दशर्च [ caturdaśarca ] [ catur-daśa-rcá ] n. a hymn consisting of 14 verses Lit. AV. xix , 23 , 11


   चतुर्दशविध [ caturdaśavidha ] [ catur-daśa-vidha ] m. f. n. fourteen-fold Lit. KapS. vi , 19 Sch.


   चतुर्दशसमद्वन्द्व [ caturdaśasamadvandva ] [ catur-daśa-sama-dvandva ] m. f. n. having the 14 paired parts of the body symmetric Lit. R. (B) v , 35 , 19


   चतुर्दशस्वपनविचार [ caturdaśasvapanavicāra ] [ catur-daśa-svapana-vicāra ] m. " disquisition on the 14 kinds of sleep " N. of wk.


   चतुर्दशाक्षर [ caturdaśākṣara ] [ cátur-daśākṣara ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 14 syllables Lit. VS. ix , 34.


  चतुर्दशम [ caturdaśama ] [ catur-daśama ] m. f. n. = [ °śaka ] Lit. BhP. viii , 13 , 34.


  चतुर्दशिक [ caturdaśika ] [ catur-daśika ] ( fr. [ °śī ] ) , a feast on the 14th day of a lunar fortnight Lit. Buddh. Lit. L.


  चतुर्दशी [ caturdaśī ] [ catur-daśī ] see [ °śá ] .


  चतुर्दारिका [ caturdārikā ] [ catur-dārikā ] f. N. of Lit. Kathās. xxivxxvi.


  चतुर्दिक्कम् [ caturdikkam ] [ catur-dik-kam ] ind. towards the 4 quarters , on all sides , all around Lit. cvii , 23 ; cxviii , 86.


  चतुर्दिक्षु [ caturdikṣu ] [ catur-dikṣu ] (loc. pl.) ind. id. Lit. W.


  चतुर्दिशम् [ caturdiśam ] [ catur-diśam ] ind. id. Lit. MBh. ii , 570 Lit. BhP. v.


  चतुर्दैव [ caturdaiva ] [ catur-daiva ] m. f. n. for [ cāt ] Lit. Hariv. ii , 58 , 17 Sch.


  चतुर्दोल [ caturdola ] [ catur-dola ] m. n. a royal litter Lit. Bhoj.


  चतुर्दोस् [ caturdos ] [ catur-dos ] m. f. n. four-armed Lit. Naish. vii , 65.


  चतुर्द्वार [ caturdvāra ] [ catur-dvāra ] m. f. n. having 4 doors or openings Lit. MBh. xii , 269 , 23 ( said of the [ puruṣa ] ) Lit. Pañcad.


   चतुर्द्वारमुख [ caturdvāramukha ] [ catur-dvāra--mukha ] m. f. n. having 4 doors as mouths Lit. Ragh. xv , 60.


  चतुर्द्वीपचक्रवर्तिन् [ caturdvīpacakravartin ] [ catur-dvīpa-cakravartin ] m. the sovereign of the 4 Dvīpas Lit. SaddhP. i.


  चतुर्धर [ caturdhara ] [ catur-dhara ] m. N. of a family or race.


  चतुर्धा [ caturdhā ] [ catur-dhā́ ] ind. in 4 parts , fourfold Lit. RV. iv , 35 , 2 f. Lit. AV. Lit. TS. ii Lit. ŚBr. Lit. MBh. Lit. BhP.

   ( ( cf. 1 ; Hib. (ceathardha) ) )


   चतुर्धाकरण [ caturdhākaraṇa ] [ catur-dhā́--karaṇa ] n. dividing into 4 parts Lit. Nyāyam. Sch.


   चतुर्धाकृ [ caturdhākṛ ] [ catur-dhā́--√ kṛ ] to divide into 4 parts Lit. ib.


   चतुर्धाभू [ caturdhābhū ] [ catur-dhā́--√ bhū ] to be divided into 4 parts Lit. AV. x , 10 , 29


   चतुर्धाविहित [ caturdhāvihita ] [ catur-dhā́--vihitá ] m. f. n. divided into 4 parts Lit. ŚBr. i


   चतुर्धाशान्ति [ caturdhāśānti ] [ catur-dhā́--śānti ] f. a religious ceremony performed at the time of making the stated offerings to deceased ancestors Lit. W.


  चतुर्धातु [ caturdhātu ] [ catur-dhātu ] m. f. n. fourfold (a term in music) .


  चतुर्धारिन् [ caturdhārin ] [ catur-dhārin ] m. Cissus quadrangularis Lit. Npr.


  चतुर्नवत [ caturnavata ] [ catur-navata ] m. f. n. (= [ -ṇav ] ) the 94th (a ch. of Lit. MBh.)


  चतुर्नवति [ caturnavati ] [ catur-navati ] f. 94 , in comp. [ -tama ] mfn. the 94th (a ch. of Lit. R.)


   चतुर्नवतितम [ caturnavatitama ] [ catur-navati--tama ] m. f. n. , see [ caturnavati ] , the 94th (a ch. of Lit. R.)


  चतुर्निधन [ caturnidhana ] [ catur-nidhana ] ( [ cát ] ) m. f. n. consisting of 4 concluding passages Lit. ŚBr. xii , 8 , 3 , 26.


  चतुर्नेतृ [ caturnetṛ ] [ catur-netṛ ] m. f. n. bringing near the 4 objects desired for by men Lit. Hariv. ii , 121 , 16.


  चतुर्बाहु [ caturbāhu ] [ catur-bāhu ] m. f. n. four-armed Lit. Pañcat. v , 8 , 8/9

   (Vishṇu) Lit. BhP. viii , 17 , 4

   [ caturbāhu ] m. N. of Śiva.


  चतुर्बिल [ caturbila ] [ cátur-bila ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 4 openings Lit. AV. xviii , 4 , 30

   (said of an udder) Lit. ŚāṅkhGṛ. and Lit. ĀśvGṛ. ii , 10.


  चतुर्बीज [ caturbīja ] [ catur-bīja ] n. the 4 kinds of seed (viz. of Kālâjājī , Candra-śūra , Methikā , and Yavānikā) Lit. Bhpr.


  चतुर्भद्र [ caturbhadra ] [ catur-bhadra ] m. f. n. ( 4 times i.e.) extremely auspicious Lit. Hcat.

   [ caturbhadra ] n. 4 objects of human wishes (viz. [ dharma ] , [ kāma ] , [ artha ] , [ bala ] Lit. L. ; or the first 3 with [ mokṣa ] Lit. W. ; or [ kīrti ] , [ āyus ] , [ yaśas ] , [ bala ] Lit. MBh. xiii , 5657 ; or [ dharma ] , [ jñāna ] , [ vairāgya ] , [ aiśvarya ] , Lit. vii , 2182 Sch. ; or [ dāna ] , [ jñāna ] , [ śaurya ] , [ bhoga ] or [ vitta ] Lit. ib. Lit. Hit. i , 6 , 58)


   चतुर्भद्रतर [ caturbhadratara ] [ catur-bhadra--tara ] m. f. n. (compar.) 4 times happier than (instr.) Lit. MBh. vii , 2182 ; 2194 ; 2207 ; 2449.


  चतुर्भद्रिका [ caturbhadrikā ] [ catur-bhadrikā ] f. a kind of medical preparation for curing fever Lit. Bhpr. vii , 4 , 12.


  चतुर्भाग [ caturbhāga ] [ catur-bhāgá ] m. the 4th part , quarter Lit. ŚBr. iii Lit. KātyŚr. xxiv Lit. Mn.

   [ caturbhāga ] m. f. n. forming the 4th part of (gen.) Lit. Hcat.


  चतुर्भागीया [ caturbhāgīyā ] [ catur-bhāgīyā ] f. ( scil. [ iṣṭakā ] ) a brick of the 4th part of a man's length Lit. Śulbas.


  चतुर्भुज [ caturbhuja ] [ catur-bhuja ] ( in comp.) 4 arms Lit. BhP. iv , vi

   [ caturbhuja ] m. f. n. four-armed Lit. MBh. iii , 16424 Lit. R. i Lit. BhP. iv

   quadrangular

   m. Vishṇu or Kṛishṇa ( cf. Lit. Bhag. xi , 46) Lit. R. vi Lit. Ragh. Lit. Pañcat. Lit. BhP. i

   N. of Gaṇêśa Lit. Gal.

   a quadrangular figure

   N. of a Dānava Lit. Hariv. 12934

   of the instructor of (the author of a Comm. on Lit. SkandaP.) Rāmânanda

   of the father of Śiva-datta


   चतुर्भुजभट्टाचार्य [ caturbhujabhaṭṭācārya ] [ catur-bhuja--bhaṭṭācārya ] m. N. of an author Lit. Smṛitit. iv


   चतुर्भुजमिश्र [ caturbhujamiśra ] [ catur-bhuja--miśra ] m. N. of the author of a Comm. on Lit. MBh. iii f. and vii.


  चतुर्भूमिक [ caturbhūmika ] [ catur-bhūmika ] m. f. n. having 4 floors (a house) Lit. Pañcat. iv , 9 , 0/1.


  चतुर्भूयस् [ caturbhūyas ] [ catur-bhūyas ] m. f. n. containing 4 (syllables) more Lit. RPrāt. xvi , 2.


  चतुर्भृष्टि [ caturbhṛṣṭi ] [ cátur-bhṛṣṭi ] m. f. n. ( [ cát ] ) four-cornered , quadrangular Lit. RV. x , 57 , 9

   four-pointed Lit. AV. x , 5 , 50.


  चतुर्महापथ [ caturmahāpatha ] [ catur-mahā-patha ] n. meeting of 4 great roads Lit. DivyA7v. xxxv , 11.


  चतुर्महाराज [ caturmahārāja ] [ catur-mahā-rāja ] m. pl. the 4 great kings or guardians of the lowest of the 6 sensuous heavens Lit. W.


   चतुर्महाराजकायिक [ caturmahārājakāyika ] [ catur-mahā-rāja--kāyika ] m. pl. (= [ cāt ] ) " belonging to the attendance of those 4 great kings " , N. of a class of deities Lit. Buddh. Lit. L.


  चतुर्महाराजिक [ caturmahārājika ] [ catur-mahārājika ] m. N. of Vishṇu Lit. Vishṇ.

   [ caturmahārājika ] m. pl. = [ °ja-kāyika ] Lit. Buddh. ( cf. [ cāt ] .)


  चतुर्मास [ caturmāsa ] [ catur-māsa ] n. a period of 4 months Lit. W.

   [ caturmāsī ] f. id. Lit. Kathās. cxxiv , 154.


  चतुर्मास्य [ caturmāsya ] [ catur-māsya ] n. (= [ cāt ] ) a Cāturmāsya sacrifice Lit. Kāṭh. xxxv , 20.


  चतुर्मुख [ caturmukha ] [ catur-mukha ] ( in comp.) 4 faces Lit. Kum. ii , 17 ( 384,3 )

   [ caturmukha ] m. f. n. " four-faced " , in comp.

   four-pointed (an arrow) Lit. Hariv. 10630

   m. N. of Brahmā Lit. MBh. iii Lit. R. i Lit. BhP. iii , 8 , 16 Lit. Kathās. xx

   of Vishṇu Lit. Hariv. 12344 Lit. Ragh. x , 23

   of Śiva ( cf. [ -tva ] ) Lit. MBh. xiii , 6393

   of a Dānava Lit. Hariv. 12934

   (in music) a kind of measure


   चतुर्मुखत्व [ caturmukhatva ] [ catur-mukha--tva ] n. (Śiva's) state of having 4 faces Lit. VarBṛS. lxxiv , 20


   चतुर्मुखतीर्थ [ caturmukhatīrtha ] [ catur-mukha--tīrtha ] n. N. of a Tīrtha Lit. SkandaP.


   चतुर्मुखरस [ caturmukharasa ] [ catur-mukha--rasa ] m. a preparation of great curative power Lit. Prayog.


  चतुर्मुष्टि [ caturmuṣṭi ] [ catur-muṣṭi ] m. 4 hands full Lit. Gṛihyās. i , 43.


  चतुर्मुष्टिक [ caturmuṣṭika ] [ catur-muṣṭika ] n. pl. id. Lit. KātyŚr. (?)


  चतुर्मुहूर्तम् [ caturmuhūrtam ] [ catur-muhūrtam ] ind. during 4 Muhūrtas Lit. Gaut. xvi , 44.


  चतुर्मूर्ति [ caturmūrti ] [ catur-mūrti ] m. f. n. " having 4 forms of appearance , four-faced " , in comp.

   [ caturmūrti ] m. N. of Brahmā Lit. MBh. iii , 13560

   of Skanda , ix , 2486

   of Vishṇu Lit. Ragh. x , 74 Lit. BhP. v , 17 , 16


   चतुर्मूर्तित्व [ caturmūrtitva ] [ catur-mūrti--tva ] n. the state of being four-faced Lit. MBh. xiii , 6393.


  चतुर्मेध [ caturmedha ] [ catur-medha ] m. one who has offered 4 sacrifices (Aśva- , Purusha- , Sarva- , and Pitṛi-medha) or one who knows the Mantras required for them Lit. Āp. ii , 17 , 22.


  चतुर्यम [ caturyama ] [ catur-yama ] n. the having 4 tones of utterance Lit. TPrāt.


  चतुर्युक्त [ caturyukta ] [ catur-yukta ] m. f. n. drawn by 4 (horses or oxen) Lit. MBh. v , 86 , 6.


  चतुर्युग [ caturyuga ] [ catur-yuga ] n. (g. [ pātrādi ] ) the 4 Yugas (or ages of the world) combined ( = a Mahā-yuga q.v.) Lit. Mn. i , 71 Lit. MBh. xii , 11227 Lit. Hariv. 516

   [ caturyuga ] m. f. n. ( [ cát ] ) = [ -yukta ] Lit. RV. ii , 18 , 1

   comprising the 4 Yugas Lit. Ragh. x , 23.


  चतुर्युज् [ caturyuj ] [ catur-yúj ] m. f. n. put to (as oxen) in a yoke of 4 Lit. RV. viii , 6 , 48

   = [ -yukta ] Lit. ŚBr. v Lit. KātyŚr. Lit. MBh. i , vii Lit. R. i.


  चतुर्लेख [ caturlekha ] [ catur-lekha ] m. f. n. having 4 lines on the forehead Lit. R. v , 32 , 13.


  चतुर्वक्त्र [ caturvaktra ] [ catur-vaktra ] m. f. n. four-faced Lit. Vas.

   [ caturvaktra ] m. N. of Brahmā Lit. L.

   of a Dānava Lit. Hariv. iii , 47 , 6

   of an attendant of Durgā Lit. Kathās. lii , 246.


  चतुर्वय [ caturvaya ] [ catur-vaya ] ( [ cát ] ) m. f. n. fourfold Lit. RV. i , 110 , 3 ; iv , 36 , 4.


  चतुर्वर्ग [ caturvarga ] [ catur-varga ] m. a collection of 4 things (e.g. = [ bhadra ] ) Lit. Ragh. x , 23 Lit. HYog. i , 15 Lit. Hit.


   चतुर्वर्गचिन्तामणि [ caturvargacintāmaṇi ] [ catur-varga--cintāmaṇi ] m. N. of wk. by Hemâdri.


  चतुर्वर्ण [ caturvarṇa ] [ catur-varṇa ] ( in comp.) the 4 castes ; 4 principal colours Lit. W.

   four letters Lit. W.


   चतुर्वर्णमय [ caturvarṇamaya ] [ catur-varṇa--maya ] m. f. n. consisting of the 4 castes Lit. Ragh. x , 23


   चतुर्वर्णादि [ caturvarṇādi ] [ catur-varṇādi ] m. f. n. a Gaṇa of Lit. Kāty. ( Lit. Pāṇ. 5-1 , 124 Vārtt. 1 ; = [ anantādi ] of Lit. Gaṇar. 178-180) .


  चतुर्वर्षशतायुस् [ caturvarṣaśatāyus ] [ catur-varṣa-śatāyus ] m. f. n. reaching an age of 400 years Lit. Mn. i , 83.


  चतुर्वर्षिका [ caturvarṣikā ] [ catur-varṣikā ] f. ( scil. [ go ] ) a cow 4 years old Lit. L.


  चतुर्वाहिन् [ caturvāhin ] [ catur-vāhin ] m. ( scil. [ ratha ] ) a carriage drawn by 4 (horses or oxen) Lit. TāṇḍyaBr. xvi , 13 , 12.


  चतुर्विंश [ caturviṃśa ] [ catur-viṃśá ] m. f. n. the 24th Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Gobh. Lit. Yājñ. i , 37

   ( with [ śata ] , 100) + 24 Lit. KātyŚr. Lit. MBh. i , 3790

   consisting of 24 Lit. VS. xiv , 25 Lit. TS. vii Lit. ŚBr. vi , ix , xiii Lit. AitBr. v , 29 , 5 Lit. MBh. iii , 14271

   [ caturviṃśa ] m. ( scil. [ stóma ] ) N. of a Stoma having 24 parts Lit. VS. xiv , 23 Lit. Lāṭy.

   n. ( with or without [ ahan ] ) N. of an Ekâha (2nd day of the Gavām-ayana sacrifice) Lit. ŚBr. xii Lit. TānḍyaBr. iv , 2 , 4 Lit. KātyŚr. Lit. Lāṭy.

   ( [ °sika ] with [ ahan ] Lit. Sāy. on Lit. RV. iii , 35 , 4 ; [ cāturviṃśaka ] , on Lit. RV. i , 165 , Introd.)


   चतुर्विंशस्तोम [ caturviṃśastoma ] [ catur-viṃśá--stoma ] m. f. n. connected with the Caturviṃśa Stoma Lit. ŚāṅkhŚr. x


   चतुर्विंशाक्षर [ caturviṃśākṣara ] [ catur-viṃśākṣara ] m. f. n. having 24 syllables Lit. Hariv. 12435.


  चतुर्विंशक [ caturviṃśaka ] [ catur-viṃśaka ] m. f. n. consisting of 24 Lit. MBh. iii , 13918.


  चतुर्विंशत् [ caturviṃśat ] [ catur-viṃśat ] f. 24 , only in comp. [ °śac-chata ] n. 124 Lit. Jyot. Sch.


   चतुर्विंशच्छत [ caturviṃśacchata ] [ catur-viṃśac-chata ] n. , see [ caturviṃśat ] , 124 Lit. Jyot. Sch.


  चतुर्विंशति [ caturviṃśati ] [ cátur-viṃśati ] f. ( [ cát ] ) sg. ( once pl. ; also once n. sg. Lit. BhP. xii , 13 , 4 and 7) Lit. 24 Lit. VS. xviii , 25 Lit. ŚBr. ( [ ā caturviṃśates ] , " to the 24th year " Lit. Mn. ii , 38)


   चतुर्विंशतिकृत्वस् [ caturviṃśatikṛtvas ] [ catur-viṃśati--kṛtvas ] ind. 24 times Lit. ĀpŚr.

    ( [ °tiṃ kṛ́tvas ] Lit. ŚBr. iv)


   चतुर्विंशतिगव [ caturviṃśatigava ] [ catur-viṃśati--gavá ] n. sg. a set of 24 oxen Lit. ŚBr. vii , 2 , 2 , 6


   चतुर्विंशतितम [ caturviṃśatitama ] [ catur-viṃśati--tama ] m. f. n. the 24th (ch. of Lit. R.)


   चतुर्विंशतितीर्थंकरपूजा [ caturviṃśatitīrthaṃkarapūjā ] [ catur-viṃśati--tīrthaṃkara-pūjā ] f. " worship of the 24 Tīrthaṃkaras (of the Jainas) " , N. of wk.


   चतुर्विंशतिदण्डकस्तव [ caturviṃśatidaṇḍakastava ] [ catur-viṃśati--daṇḍaka-stava ] m. N. of wk.


   चतुर्विंशतिधा [ caturviṃśatidhā ] [ catur-viṃśati--dhā ] ind. twenty-fourfold Lit. Hcat.


   चतुर्विंशतिपुराण [ caturviṃśatipurāṇa ] [ catur-viṃśati--purāṇa ] n. N. of wk.


   चतुर्विंशतिमत [ caturviṃśatimata ] [ catur-viṃśati--mata ] n. " views of the 24 chief legislators " , N. of wk. Lit. Yājñ. iii , 327/328 , 9 ; 33 and 48


   चतुर्विंशतिमान [ caturviṃśatimāna ] [ catur-viṃśati--māna ] n. a sum of 24 (paid in gold) , Lit. TāṇḍyaBr. xviii , 3 , 2


   चतुर्विंशतिविक्रम [ caturviṃśativikrama ] [ catur-viṃśati--vikrama ] m. f. n. ( [ cát ] ) measuring 24 paces Lit. ŚBr. iii , 5 , 1 , 10


   चतुर्विंशतिसाहस्र [ caturviṃśatisāhasra ] [ catur-viṃśati--sāhasra ] m. f. n. consisting of 24000 Lit. MBh. i , 1 , 102 Lit. R. (G) i , 4 , 147


   चतुर्विंशतिस्मृति [ caturviṃśatismṛti ] [ catur-viṃśati--smṛti ] f. = [ -mata ]


   चतुर्विंशत्यक्षर [ caturviṃśatyakṣara ] [ catur-viṃśaty-akṣara ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 24 syllables Lit. ŚBr. Lit. RPrāt.


   चतुर्विंशत्यवतारचरित्र [ caturviṃśatyavatāracaritra ] [ catur-viṃśaty-avatāra-caritra ] n. " history of the 24 incarnations " , N. of a work by Narahara-dāsa


   चतुर्विंशत्यह [ caturviṃśatyaha ] [ catur-viṃśaty-ahá ] m. sg. 24 days Lit. ŚBr. xi Lit. Gaut. Lit. PārGṛ. ii , 3.


  चतुर्विंशतिक [ caturviṃśatika ] [ catur-viṃśatika ] m. f. n. consisting of 24 Lit. BhP. iii , 26 , 11 ,


  चतुर्विंशतिम [ caturviṃśatima ] [ catur-viṃśatima ] m. f. n. for [ °ti-tama ] Lit. Hcat.


  चतुर्विंशत्यक्षर [ caturviṃśatyakṣara ] [ catur-viṃśaty-akṣara ] m. f. n. having 24 syllables, Lit. JaimUp.


  चतुर्विंशिक [ caturviṃśika ] [ catur-viṃśika ] m. f. n. measuring 24 Lit. Śulbas.

   with [ ahan ] see [ °śá ] .


  चतुर्विद्य [ caturvidya ] [ catur-vidya ] m. f. n. ( Lit. Pāṇ. 5-1 , 124 Lit. Siddh.) familiar with the 4 Vedas Lit. MBh. iii , 85 , 85 (v.l. [ cāt ] )

   [ caturvidyā ] f. g. [ anuśatikādi ] .


  चतुर्विध [ caturvidha ] [ cátur-vidha ] m. f. n. ( [ cát ] ) fourfold , of 4 sorts or kinds Lit. ŚBr. vii Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Mn.

    [ caturvidham ] ind. ( [ am ] ) in 4 ways Lit. MBh. v , 1118 ( Lit. ŚārṅgP.)


   चतुर्विधसंशयोद्भेद [ caturvidhasaṃśayodbheda ] [ cátur-vidha--saṃśayodbheda ] m. " removal of doubts of 4 kinds " , N. of a work


   चतुर्विधाहारमय [ caturvidhāhāramaya ] [ cátur-vidhāhāra-maya ] m. f. n. made of 4 kinds of food ( viz. [ bhakṣya ] , [ bhojya ] , [ lehya ] , and [ peya ] ) Lit. GarbhUp.


  चतुर्विभक्त [ caturvibhakta ] [ catur-vibhakta ] m. f. n. divided into 4 parts Lit. Hariv. 12883.


  चतुर्वीर [ caturvīra ] [ cátur-vīra ] m. f. n. ( [ cát ] ) (said of an unguent) Lit. AV. xix , 45 , 3-5

   [ caturvīra ] m. N. of a Soma sacrifice lasting 4 days Lit. KātyŚr. Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. Vait. Lit. Maś.


  चतुर्वृष [ caturvṛṣa ] [ catur-vṛṣa ] m. f. n. having 4 bulls Lit. AV. v , 16 , 4.


  चतुर्वेद [ caturveda ] [ catur-veda ] m. f. n. (g. [ brāhmaṇādi ] ) containing the 4 Vedas Lit. MBh. iii , 13560 (Brahmā) Lit. Hariv. 12884 (Vishṇu)

   ( Lit. Pāṇ. 5-1 , 124 Lit. Siddh.) = [ -vidya ] Lit. Hariv. 7993 Lit. Subh.

   [ caturveda ] m. pl. the 4 Vedas Lit. Hariv. 14074

   m. a class of manes Lit. MBh. ii , 463.


  चतुर्वेदिन् [ caturvedin ] [ catur-vedin ] m. f. n. = [ -vidya ] Lit. Ratnâv. ii , 5/6 (in Prākṛit) .


  चतुर्वैशारद्यविशारद [ caturvaiśāradyaviśārada ] [ catur-vaiśāradya-viśārada ] m. f. n. wise through fourfold knowledge (Buddha) Lit. DivyA7v. viii , 91 ; xix , 52.


  चतुर्व्यङ्ग [ caturvyaṅga ] [ catur-vyaṅga ] m. f. n. = [ -hrasva ] Lit. R. (B) v , 35 , 18 (v.l. [ -gandha ] ) .


  चतुर्व्यवसितयमक [ caturvyavasitayamaka ] [ catur-vyavasita-yamaka ] n. a kind of Yamaka (in which the four quarters of a stanza are homophonous), Lit. Bhar.


  चतुर्व्यापिन् [ caturvyāpin ] [ catur-vyāpin ] m. f. n. relating to 4 (persons) Lit. Nār. i , 8 and 13.


  चतुर्व्यूह [ caturvyūha ] [ catur-vyūha ] m. f. n. having 4 kinds of appearance Lit. MBh. xii , 13603 (Hari) Lit. VāyuP. i , 1 , 42 (Mahêśvara)

   containing 4 chapters Lit. Sarvad. xv , 390


   चतुर्व्यूहवादिन् [ caturvyūhavādin ] [ catur-vyūha--vādin ] m. " asserting the 4 forms (of Purushôttama , viz. Vāsudeva , Saṃkarshaṇa , Pradyumna , Aniruddha) " , a Vaishṇava Lit. Bādar. ii , 2 , 42 , Gov.


  चतुर्हनु [ caturhanu ] [ cátur-hanu ] m. f. n. ( [ cát ] ) having 4 jaws Lit. AV. v , 19 , 7

   [ caturhanu ] m. N. of a Dānava Lit. Hariv. 12939 (v.l. [ candra-h ] ) .


  चतुर्हस्त [ caturhasta ] [ catur-hasta ] m. f. n. four-handed Lit. W.


  चतुर्हायण [ caturhāyaṇa ] [ catur-hāyaṇa ] m. f. n. 4 years old (said of living beings) Lit. Pāṇ. 4-1 , 27 ( also Lit. Pat.)

   [ caturhāyaṇī ] f. a cow of 4 years Lit. L.


  चतुर्हायन [ caturhāyana ] [ catur-hāyana ] m. f. n. (g. [ kṣubhnādi ] ) = [ °yaṇa ] (said of lifeless objects) Lit. Pāṇ. 4-1 , 27 Lit. Pat.


  चतुर्हित [ caturhita ] [ catur-hita ] m. f. n. useful for 4 (persons) Lit. Nār. i , 8 and 12.


  चतुर्होतृ [ caturhotṛ ] [ cátur-hotṛ ] m. ( [ cát ] ) sg. or pl. N. of a litany (recited at the new-moon and full-moon sacrifice) Lit. AV. xi , 7 , 19 Lit. AitBr. v Lit. TBr. ii Lit. ŚBr. iv Lit. ŚāṅkhŚr. x Lit. Lāṭy.

   [ caturhotṛ ] m. ( cf. [ -hotra ] ) N. of Kṛishṇa Lit. Hariv. 10404 (v.l. for [ -netṛ ] )


   चतुर्होतृत्व [ caturhotṛtva ] [ cátur-hotṛ--tvá ] n. the condition of the Caturhotṛi litany Lit. MaitrS. i , 9 , 7.


  चतुर्होत्र [ caturhotra ] [ catur-hotra ] m. ( cf. [ °tṛ ] ) Vishṇu Lit. Hariv. 12884

   v.l. for [ anuha ] Lit. VP.

   for [ cāt ] q.v.


  चतुर्होत्रक [ caturhotraka ] [ catur-hotraka ] for [ cāturhotra ] q.v.


  चतुर्ह्रस्व [ caturhrasva ] [ catur-hrasva ] m. f. n. having the 4 extremities too short Lit. R. B. v , 35 , 18 Sch.


 चतुर [ catura ] [ catura ]1 m. f. n. ifc. = [ °túr ] ( cf. [ upa- ] and [ tri- ] Lit. Pāṇ. 5-4 , 77 Vārtt. ; [ a- ] , [ vi- ] , [ su- ] Lit. Vop. vi , 29)

  [ caturam ] ind. (g. [ śarad-ādi ] ) cf. [ ā- ] , [ upa- ] .


 चतुरिका [ caturikā ] [ caturikā ]1 f. ( = [ °tuṣka ] ) a quadrangular courtyard (used for guests) Lit. Pañcad. iv , 76 ; v , 45.


 चतुर्थ [ caturtha ] [ caturthá ] m. f. n. (g. [ yājakādi ] Lit. Gaṇar. 100) the 4th Lit. AV. Lit. VS. Lit. TS.

  [ caturtha ] m. the 4th letter in the first 5 classes of consonants ( [ gh ] , [ jh ] , [ ḍh ] , [ dh ] , [ bh ] ) Lit. RPrāt. Lit. VPrāt. Lit. Kāś.

  " 4th caste " , a Śūdra Lit. L.

  n. " constituting the 4th part " , a quarter Lit. Gaut. x , 38

  ( for [ °tuṣṭaya ] ; ifc.) a collection of 4 Lit. DivyA7v. xxxiii

  [ caturthī ] f. ( scil. [ rātri ] ) the 4th day in a lunar fortnight Lit. KātyŚr.

  ( metrically [ °thi ] ) Lit. VarYogay. v , 8

  " the 4th day of a marriage " see [ °rthī-karman ]

  [ caturtha ] ( scil. [ vibhakti ] ) the termination of the 4th case , dative case Lit. Pāṇ.

  = [ °tur-bhāgīyā ] Lit. Śulbas. iii , 26

  [ caturtham ] ind. the 4th time Lit. ĀśvGṛ. Lit. ŚāṅkhGṛ. ( ( cf. 1 ; Lat. (quartus) Lith. (ketwirtas) ; Slav. (cetvertyi) ; Germ. (vierter) . ) )


  चतुर्थकाल [ caturthakāla ] [ caturthá-kāla ] m. f. n. = [ °lika ] Lit. Āp. i , 25 , 10

   [ caturthakāla ] m. " 4th meal "

   [ caturthakālam ] ind. at the 4th meal-time i.e. at the evening of every 2nd day (of any one's fasting) Lit. Mn. xi , 110

   [ caturthakāle ] ind. id. Lit. Āp. i , 27 , 11.


  चतुर्थकालिक [ caturthakālika ] [ caturthá-kālika ] m. f. n. one who takes only every 4th meal Lit. Mn. vi , 19.


  चतुर्थफल [ caturthaphala ] [ caturthá-phala ] n. the 2nd inequality or equation of a planet Lit. W.


  चतुर्थभक्तक्षपण [ caturthabhaktakṣapaṇa ] [ caturthá-bhakta-kṣapaṇa ] n. fasting so as to take only every 4th meal Lit. MBh. xiii , 5145.


  चतुर्थभाज् [ caturthabhāj ] [ caturthá-bhāj ] m. f. n. receiving the 4th part (as a tax from one's subjects) Lit. , ii , 585 ( cf. Lit. Mn. x , 118.)


  चतुर्थमन्द्रातिस्वार्य [ caturthamandrātisvārya ] [ caturthá-mandrātisvārya ] m. f. n. " to be lengthened in a particular way " , said of a kind of recitation of the Lit. SV. Lit. SaṃhUp. ii , 5.


  चतुर्थस्वर [ caturthasvara ] [ caturthá-svara ] m. having the 4th tone or accent Lit. ib.

   [ caturthasvara ] n. N. of a Sāman.


  चतुर्थांश [ caturthāṃśa ] [ caturthāṃśa ] m. a 4th part Lit. Hariv. 9690

   [ caturthāṃśa ] m. f. n. = [ °śin ] Lit. Mn. viii , 210.


  चतुर्थांशिन् [ caturthāṃśin ] [ caturthāṃśin ] m. f. n. receiving a quarter Lit. Gaut. xxviii , 34.


  चतुर्थाश्रम [ caturthāśrama ] [ caturthāśrama ] m. the 4th stage of a Brāhman's life Lit. W.


  चतुर्थोदात्ततम [ caturthodāttatama ] [ caturthodāttatama ] m. f. n. " reciting the 4th as the highest tone (or accent) " , said of a particular way of reciting the Lit. SV. Lit. SaṃhUp. iii , 3.


 चतुर्थक [ caturthaka ] [ caturthaka ] m. f. n. the 4th Lit. Śrut.

  returning every 4th day (a fever) , quartan , 1 Lit. Pāṇ. 5-2 , 81 Lit. Hariv. 10555 Lit. Car. Lit. Suśr.

  [ caturthaka ] m. (in music) a kind of measure

  [ caturthikā ] f. a weight of 4 Karshas Lit. ŚārṅgS. i , 24 Lit. Ashṭâṅg. v , 6 , 27.


 चतुर्थि [ caturthi ] [ caturthi ] for [ °thī ] q.v.


 चतुर्थिप्रभृति [ caturthiprabhṛti ] [ caturthi-prabhṛti ] m. f. n. (for ° [ thī ] - [ p ] °) beginning with the fourth night, Lit. ĀpGṛ.


 चतुर्थी [ caturthī ] [ caturthī ] f. of [ °thá ] q.v.


  चतुर्थीकर्मन् [ caturthīkarman ] [ caturthī-karman ] n. the ceremonies performed on the 4th day of a marriage Lit. Gobh. ii , 5 , 1 Lit. ŚāṅkhGṛ. i , 18 , 1.


 चतुर्य [ caturya ] [ caturya ] Nom. P. [ °ryati ] ( 1st fut. [ °ryitā ] inf. [ °ryitum ] ) , to wish for 4 Lit. Pāṇ. 8-2 , 78 Vārtt. 1.


 चतुश् [ catuś ] [ catuś ] in comp. for [ °túr ] .


  चतुश्चक्र [ catuścakra ] [ catuś-cakra ] m. N. of a sacrifice Lit. Baudh. i , 13 , 30

   of a phenomenon in the sky Lit. MBh. vii , 199 , 19

   [ catuścakra ] n. N. of a mystical diagram , Lit. Tantr.


  चतुश्चत्वारिंश [ catuścatvāriṃśa ] [ catuś-catvāriṃśá ] m. f. n. the 44th (ch. of Lit. MBh. or Lit. R.)

   ( with [ śatá ] , 100) + 44 Lit. ŚBr. x , 4 , 2 , 7

   containing 44 Lit. VS. and Lit. TS. v (said of a Stoma) Lit. ŚBr. viii , xiii

   [ catuścatvāriṃśa ] m. ( scil. [ stoma ] ) a Stoma consisting of 44 parts Lit. Lāṭy.


  चतुश्चत्वारिंशत् [ catuścatvāriṃśat ] [ catuś-catvāriṃśat ] ( [ cát ] ) f. 44 Lit. VS. xviii , 25 Lit. ŚBr. viii Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. RPrāt.


  चतुश्चत्वारिंशिन् [ catuścatvāriṃśin ] [ catuś-catvāriṃśí n ] m. f. n. containing 44 parts Lit. MaitrS. ii , 8 , 7.


  चतुश्चरण [ catuścaraṇa ] [ catuś-caraṇa ] m. f. n. consisting of 4 parts Lit. Sarvad. vii , 6

   [ catuścaraṇa ] m. " having 4 feet " , a quadruped Lit. VarBṛ. xxi , 6.


  चतुश्चलित [ catuścalita ] [ catuś-calita ] n. a kind of play or sport Lit. Siṃhâs.


  चतुश्चित्य [ catuścitya ] [ catuś-citya ] m. f. n. supported by 4 stratums Lit. MBh. xiv , 88 , 32.


 चतुष् [ catuṣ ] [ catuṣ ] in comp. for [ °túr ] .


  चतुष्कपर्द [ catuṣkaparda ] [ catuṣ-kaparda ] ( [ cát ] ) m. f. n. having 4 tufts Lit. RV. x , 114 , 3.


  चतुष्कर्ण [ catuṣkarṇa ] [ catuṣ-karṇa ] m. f. n. four-eared Lit. W.

   heard by 4 ears only Lit. Pañcat. i , 1 , 86

   [ catuṣkarṇī ] f. N. of one of the mothers attending on Skanda Lit. MBh. ix , 2643


   चतुष्कर्णता [ catuṣkarṇatā ] [ catuṣ-karṇa--tā ] f.

    [ catuṣkarṇatayā ] ind. instr. so that only 4 ears are present Lit. Pañcat. i , 10 , 16/17.


  चतुष्कल [ catuṣkala ] [ catuṣ-kala ] m. f. n. having 4 marks (on the thumb denoting the proficiency in the 4 Vedas) (v.l. [ -kṛṣṇa ] ) .


  चतुष्कारिन् [ catuṣkārin ] [ catuṣ-kārin ] m. f. n. causing or effecting 4 things Lit. Nār. i , 8 and 14.


  चतुष्किष्कु [ catuṣkiṣku ] [ catuṣ-kiṣku ] m. f. n. 4 Kishkus long Lit. MBh. v , vii Lit. R. (B.) v , 35 , 18.


  चतुष्कृष्ण [ catuṣkṛṣṇa ] [ catuṣ-kṛṣṇa ] m. f. n. having 4 black parts of the , body Lit. R. ii , 32 , 13 (v.l. for [ -kala ] ) .


  चतुष्कोण [ catuṣkoṇa ] [ catuṣ-koṇa ] m. f. n. quadrangular Lit. Sūryapr. Lit. Hcat. i , 8 , 498a/b

   [ catuṣkoṇa ] m. n. a tetragon , 11 , 617.


  चतुष्क्रम [ catuṣkrama ] [ catuṣ-krama ] m. a Krama (or method of reading and writing the Veda) consisting of 4 parts Lit. RPrāt. xi , 10.


  चतुष्खण्ड [ catuṣkhaṇḍa ] [ catuṣ-khaṇḍa ] m. f. n. consisting of 4 parts Lit. CūlUp. , Sch. Lit. Introd.


  चतुष्पक्ष [ catuṣpakṣa ] [ catuṣ-pakṣa ] ( [ cát ] ) m. f. n. furnished with 4 posts Lit. AV. ix , 3 , 21.


  चतुष्पञ्च [ catuṣpañca ] [ catuṣ-pañca ] m. f. n. pl. 4 or 5 Lit. Rājat. vi , 326 ; viii , 555


   चतुष्पञ्चन् [ catuṣpañcan ] [ catuṣ-pañcan ] m. f. n. Lit. BhP. i , 15 , 23 and x , 37 , 30.


  चतुष्पञ्चाश [ catuṣpañcāśa ] [ catuṣ-pañcāśa ] m. f. n. the 54th (ch. of Lit. MBh. or Lit. R.)


  चतुष्पञ्चाशत् [ catuṣpañcāśat ] [ cátuṣ-pañcāśat ] f. ( [ cát ] ) ( sg. or pl. Lit. Pāṇ. 8-3 , 5 Sch.) 54 Lit. ŚBr. vi


   चतुष्पञ्चाशत्तम [ catuṣpañcāśattama ] [ cátuṣ-pañcāśat--tama ] m. f. n. the 54th (ch. of Lit. MBh. ed. Bomb.)


   चतुष्पञ्चाशदधिकशत [ catuṣpañcāśadadhikaśata ] [ cátuṣ-pañcāśad-adhika-śata ] m. f. n. the 154th (ch. of Lit. MBh.)


  चतुष्पत्त्री [ catuṣpattrī ] [ catuṣ-pattrī ] = [ °tur-dala ] Lit. Bhpr.


  चतुष्पथ [ catuṣpatha ] [ catuṣ-pathá ] m. n. a place where 4 roads meet , cross-way Lit. TBr. i Lit. ŚBr. ii Lit. Kauś.

   [ catuṣpatha ] m. " walking the 4 paths (i.e. Āśramas cf. [ catur-āśramin ] ) " , a Brāhman Lit. L.

   n. one of the 18 ceremonies performed with Kuṇḍas , Lit. Tantr.


   चतुष्पथकृताशय [ catuṣpathakṛtāśaya ] [ catuṣ-pathá--kṛtāśaya ] m. " having made its abode on a cross-way " , a kind of ghost Lit. Gal.


   चतुष्पथनिकेता [ catuṣpathaniketā ] [ catuṣ-pathá--niketā ] f. " abiding on a cross-way " , N. of one of the mothers attending on Skanda Lit. MBh. ix , 2643


   चतुष्पथरता [ catuṣpatharatā ] [ catuṣ-pathá--ratā ] f. id. , 2645


   चतुष्पथसद् [ catuṣpathasad ] [ catuṣ-pathá--sad ] m. f. n. dwelling at cross-ways Lit. MānGṛ. i , 13 Lit. PārGṛ. iii , 15 , 8.


  चतुष्पद् [ catuṣpad ] [ cátuṣ-pad ] m. f. n. ( [ cát ] ) (nom. sg. [ -pād ] ; pl. [ -pādas ] , irreg. [ -padas ] Lit. BhP. v , 1 , 14 ; vi , 4 , 9 ; loc. [ -pātsu ] Lit. AitBr. vi , 2 , 7 ; abl. [ -pādbhyas ] Lit. Pāṇ. 4-1 , 135) f. ( [ -padī ] ) n. (nom. [ -pad ] Lit. RV. 4 times , or [ -pād ] Lit. RV. twice) . ( Lit. Pāṇ. 5-4 , 140) quadruped , m. a quadruped , n. quadrupeds (collectively) , animals Lit. RV. Lit. AV.

   having made 4 steps Lit. ĀśvGṛ. i , 7 , 19 Lit. ŚāṅkhGṛ. i , 14 , 6

   divided into 4 parts Lit. MāṇḍUp. 2 Lit. MBh. v

   (in prosody) consisting of 4 Pādas Lit. RV. i , 164 , 24 ; x , 27 , 10

   having 4 staffs (a ladder) Lit. MBh. xii , 8838

   (a judicial procedure) consisting of 4 processes (viz. plea , defence , rejoinder , and sentence) Lit. Yājñ. ii , 8

   [ catuṣpadī ] f. " a female quadruped " , in comp. , [ °dī-gamana ] n. intercourse with a female quadruped Lit. Suśr. ii , 12 , 3.


   चतुष्पदीगमन [ catuṣpadīgamana ] [ cátuṣ-padī-gamana ] n. , see [ catuṣpadī ] , intercourse with a female quadruped Lit. Suśr. ii , 12 , 3.


   चतुष्पदीगमन [ catuṣpadīgamana ] [ cátuṣ-padī-gamana ] n. intercourse with a female quadruped Lit. Suśr. ii , 12 , 3.


  चतुष्पद [ catuṣpada ] [ catuṣ-pada ] ( in comp.) 4 Pādas Lit. Mālav. i , 19/20

   [ catuṣpada ] n. sg. or pl. , 4 partitions or divisions Lit. AgP. Lit. xl , 16 and 18

   mf ( [ ā ] ) n. ( [ cát ] ) , quadruped Lit. MBh. Lit. VarBṛS. xxi

   consisting of 4 Pādas Lit. TS. iii , 2 , 9 , 1 Lit. ŚBr. xi Lit. AitBr. i , 7 Lit. ChUp. Lit. RPrāt. Lit. Mālav. ii

   consisting of 4 words Lit. VPrāt.

   comprising 4 partitions or divisions Lit. VarBṛS. liii , 55

   (in alg.) tetranomial

   m. a quadruped Lit. W.

   (= [ pāśava ] ?) a kind of coitus Lit. L.

   (pl.) certain zodiacal signs ( viz. [ meṣa ] , [ vṛṣa ] , [ siṃha ] , [ makara-pūr vārdha ] , [ dhanuḥ-parārdha ] ) Lit. Laghuj. i , 11 ff.

   N. of a shrub Lit. W.

   n. N. of a particular Karaṇa Lit. VarBṛS. ic , 5 and 8 Lit. Sūryas. ii , 67

   [ catuṣpadā ] f. a metre of 30 + 4 + 4 syllabic instants.


  चतुष्पदिका [ catuṣpadikā ] [ catuṣ-padikā ] f. = [ °dā ] .


  चतुष्पदी [ catuṣpadī ] [ catuṣ-padī ] f. of [ -pad ] q.v.


  चतुष्पर्णी [ catuṣparṇī ] [ catuṣ-parṇī ] f. ( cf. [ -pattrī ] ) , " four-leaved " , Oxalis pusilla Lit. L.


  चतुष्पर्याय [ catuṣparyāya ] [ catuṣ-paryāya ] m. f. n. having 4 reiterations (a Stoma) Lit. Vait. xl.


  चतुष्पर्व [ catuṣparva ] [ catuṣ-parva ] m. f. n. consisting of 4 parts Lit. AitĀr. i , 2 , 2 , 20.


  चतुष्पाटी [ catuṣpāṭī ] [ catuṣ-pāṭī ] f. " winding 4 ways (?) " , a river Lit. L.


  चतुष्पाठी [ catuṣpāṭhī ] [ catuṣ-pāṭhī ] f. a school in which the 4 Vedas are studied Lit. W.


  चतुष्पाणि [ catuṣpāṇi ] [ catuṣ-pāṇi ] m. " four-handed " , Vishṇu Lit. L.


  चतुष्पाद् [ catuṣpād ] [ catuṣ-pād ] see [ -pad ]

   once in comp. Lit. MBh. xii , 5697.


  चतुष्पाद [ catuṣpāda ] [ catuṣ-pāda ] m. f. n. ( [ cát ] ) quadruped Lit. ŚBr. iii , vi Lit. AitBr. Lit. Suśr.

   [ catuṣpāda ] m. f. n. consisting of 4 parts Lit. MBh. iii , 1459 Lit. VāyuP. Lit. Sarvad. xv , 207

   m. a quadruped Lit. MBh. iii , 11246 Lit. Yājñ. ii , 298 Lit. R. v

   ( scil. [ adhyāya ] ) the chapter treating of the 4 parts of medical science Lit. Car. i , 9 f.

   [ catuṣpādī ] f. a number of 4 feet Lit. Jyot. (YV) 31


   चतुष्पादसमन्वय [ catuṣpādasamanvaya ] [ catuṣ-pāda--samanvaya ] m. conjunction of the 4 parts of medical science Lit. Bhpr.


   चतुष्पादसिद्धि [ catuṣpādasiddhi ] [ catuṣ-pāda--siddhi ] f. complete knowledge of the 4 parts of medical science Lit. Car. iii , 8.


  चतुष्पादक [ catuṣpādaka ] [ catuṣ-pādaka ] m. f. n. consisting of 4 Pādas Lit. Kāraṇḍ. xii , 33 and 39.


  चतुष्पार्श्व [ catuṣpārśva ] [ catuṣ-pārśva ] n. the 4 sides (of a square ) Lit. W.


  चतुष्पुट [ catuṣpuṭa ] [ catuṣ-puṭa ] m. f. n. having 4 folds Lit. ĀpŚr. xii , 2 , 14.


  चतुष्पुण्ड्रा [ catuṣpuṇḍrā ] [ catuṣ-puṇḍrā ] f. Abelmoschus esculentus Lit. L.


  चतुष्पुत्र [ catuṣputra ] [ catuṣ-putra ] m. f. n. having four sons, ib.


  चतुष्प्रस्थानिक [ catuṣprasthānika ] [ catuṣ-prasthānika ] m. f. n. pl. divided into 4 sects Lit. Sarvad. ii , 255.


  चतुष्फला [ catuṣphalā ] [ catuṣ-phalā ] f. " four-fruited " , Uraria lagopodioides Lit. L.


 चतुष्क [ catuṣka ] [ catuṣka ] m. f. n. consisting of 4 Lit. Lāṭy. Lit. RPrāt. Lit. Śulbas. Lit. Suśr.

  ( with [ śata ] , 100) + 4 (i.e.4 percent.) Lit. Mn. viii , 142 Lit. Bījag.

  [ catuṣka ] m. any sign (as the Svastika) having 4 marks Lit. L.

  N. of a man Lit. Rājat. viii , 2849 ; 2859 ; 2911 ; 2931

  n. a set of 4 , collection of 4 Lit. Mn. vii , 50 Lit. Yājñ. iii , 99 Lit. MBh. xii , 12706 ( or = [ aṃśayoḥ kaṭyoś cāntarāla ] Sch.) Lit. Mṛicch. ix , 12 Lit. Srut.

  = [ -veśman ] Lit. Kum. v , 68 ; vii , 9

  n. a quadrangular courtyard (used for receiving guests) Lit. Pañcat. (ifc. f ( [ ā ] ) .) Lit. Prasannar. iii , 6 Lit. Pañcad.

  n. a crossway Lit. L.

  a necklace of 4 strings Lit. L.

  [ catuṣkī ] f. a (large) four-sided pond Lit. L.

  [ catuṣka ] n. a bed-or musquito-curtain Lit. L.

  a necklace of 4 strings Lit. W.


  चतुष्कवेश्मन् [ catuṣkaveśman ] [ catuṣka-veśman ] n. a hall resting on 4 columns Lit. Vcar. xv , 15.


 चतुष्किका [ catuṣkikā ] [ catuṣkikā ] f. a set of 4 Lit. Rājat. v , 369

  = [ ṣka-veśman ] Lit. Viddh. i , 13/14 Lit. Rājat. viii , 23

  (in Prākṛit) Lit. Bālar. v , 41/42 and 42/43.


 चतुष्किन् [ catuṣkin ] [ catuṣkin ] m. f. n. ifc. having a set of 4 (of anything) Lit. MBh. xii , 13340 ( cf. 12706) .


 चतुष्टय [ catuṣṭaya ] [ cátuṣṭaya ] m. f. n. (nom. pl. [ °ye ] Lit. Pāṇ. 8-3 , 101 Lit. Kāś.) fourfold , consisting of 4 Lit. AV. x , 2 , 3 Lit. ŚBr. xiii Lit. AitBr. iii , viii Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. MBh. ; 4 Lit. BhP. iii , 15 , 28

  [ catuṣṭaya ] n. a set of 4 , quaternion Lit. KātyŚr. viii Lit. Gṛihyās. Lit. Mn. (ifc. f ( [ ā ] ) . Lit. Hcat.)

  n. a square Lit. W.

  the 1st , 4th , 7th , and 10th signs of the zodiac Lit. VarYogay. iv , 48

  " a collection of Sūtras consisting of 4 sections " see [ cāt ] .


 चतुस् [ catus ] [ catús ]1 ind. ( Lit. Pāṇ. 5-4 , 18 ; in comp. before hard gutturals and labials [ °tuḥ ] or [ °tuṣ ] , Lit. viii , 3 , 43) 4 times Lit. AV. xi , 2 , 9 Lit. TS. ii Lit. ŚBr. Lit. ĀśvGṛ.


 चतुस् [ catus ] [ catus ]2 in comp. for [ °túr ] .


  चतुस्चत्वारिंशदक्षर [ catuscatvāriṃśadakṣara ] [ catus-catvāriṃśad-akṣara ] m. f. n. having 44 syllables, Lit. JaimUp.


  चतुस्ताल [ catustāla ] [ catus-tāla ] m. (in music) a kind of measure.


  चतुस्त्रिंश [ catustriṃśa ] [ catus-triṃśá ] m. f. n. the 34th (Prajā-pati , so called with regard to the other 33 gods) Lit. ŚBr. iv f. Lit. TBr. ii

   ( with [ śatá ] , 100) + 34 Lit. ŚBr. xii

   containing 34 Lit. Lāṭy.

   [ catustriṃśa ] m. ( scil. [ stóma ] ) a Stoma consisting of 34 parts Lit. VS. xiv , 23 Lit. AitBr. iv , 18.


  चतुस्त्रिंशत् [ catustriṃśat ] [ catus-triṃśat ] f. ( [ cát ] ) 34 Lit. RV. i , 162 , 18 ; x , 55 , 3 Lit. VS.


   चतुस्त्रिंशज्जातकज्ञ [ catustriṃśajjātakajña ] [ catus-triṃśaj-jātaka-jña ] m. " knowing 34 Jātakas " , N. of a Buddha Lit. L.


   चतुस्त्रिंशत्सम्मित [ catustriṃśatsammita ] [ catus-triṃśat-sammita ] n. with [ prajā-pateś ] (see s.v. [ °śá ] ) , N. of a Sāman Lit. ĀrshBr.


   चतुस्त्रिंशदक्षर [ catustriṃśadakṣara ] [ catus-triṃśad-akṣara ] m. f. n. ( [ cát ] ) containing 34 syllables Lit. ŚBr. x


   चतुस्त्रिंशद्रात्रम् [ catustriṃśadrātram ] [ catus-triṃśad-rātram ] ind. during 34 days Lit. KātyŚr. xxiv.


  चतुस्त्रिद्व्येकभाग [ catustridvyekabhāga ] [ catus-tri-dvy-eka-bhāga ] m. f. n. pl. receiving 4 , 3 , 2 , and 1 part respectively Lit. Yājñ. ii , 125.


 चतू [ catū ] [ catū ] in comp. for [ °túr ] before [ r ] .


  चतूराजी [ catūrājī ] [ catū-rājī ] f. ( [ rājan ] ) " the 4 kings " , N. of the luckiest termination of the Catur-aṅga game (by which one king gains the 4 thrones) Lit. Tithyād.


  चतूरात्र [ catūrātra ] [ catū-rātrá ] m. n. " lasting 4 days " , N. of a ceremony Lit. AV. xi , 7 , 11 Lit. ŚāṅkhŚr. Lit. KātyŚr. Lit. Lāṭy.

   [ catūrātram ] ind. during 4 days Lit. KātyŚr.


 चत्वर [ catvara ] [ catvara ] n. rarely m. ( ( Lit. Hariv. 6499 ff. Lit. R. v , 49 , 15 ) ) a quadrangular place , place in which many ways meet , cross-way Lit. MBh.

  a levelled spot of ground prepared for a sacrifice Lit. L.


  चत्वरतरु [ catvarataru ] [ catvara-taru ] m. a tree growing on a cross-way Lit. Svapnac.


  चत्वरवासिनी [ catvaravāsinī ] [ catvara-vāsinī ] f. ( cf. [ catuṣpatha-niketā ] ) N. of one of the mothers attending on Skanda Lit. MBh. ix , 2630.


 चत्वरी [ catvarī ] [ catvarī ] f. a street, Lit. L.


 चत्वारक [ catvāraka ] [ catvāraka ] n. a collection of four, Lit. Inscr.


 चत्वारिंश [ catvāriṃśa ] [ catvāriṃśá ] m. f. n. ( fr. [ °śát ] ) the 40th Lit. RV. ii , 12 , 11

  ( with [ śatá ] , 100) + 40 Lit. ŚBr. xii Lit. Pāṇ. 5-2 , 46

  [ catvāriṃśa ] m. " consisting of 40 (parts) " , N. of a Stoma Lit. Lāṭy.


 चत्वारिंशत् [ catvāriṃśat ] [ catvāriṃśát ] f. ( Lit. Pāṇ. 5-1 , 59 ; fr. [ catvā́ri ] ( n. pl. ) and [ daśát ] , a decad) 40 Lit. RV. i , 126 , 4 ; ii , 18 , 5 Lit. VS.

  ( ( cf. 1 ; Lat. (quadraginta) . ) )


  चत्वारिंशत्पद [ catvāriṃśatpada ] [ catvāriṃśát-pada ] ( [ śát- ] ) m. f. n. having 40 feet Lit. ŚBr. vii , 3 , 1 , 27.


  चत्वारिंशदक्षर [ catvāriṃśadakṣara ] [ catvāriṃśád-akṣara ] m. f. n. consisting of 40 syllables , Lit. xi ii , 6 , 1 , 2.


  चत्वारिंशद्रात्र [ catvāriṃśadrātra ] [ catvāriṃśad-rātrá ] m. a period of 40 days Lit. ib. Lit. KātyŚr. Lit. ŚāṅkhŚr.


  चत्वारिंशन्मान [ catvāriṃśanmāna ] [ catvāriṃśan-māna ] m. f. n. having the weight of 40 Lit. ĀpŚr.


 चत्वारिंशति [ catvāriṃśati ] [ catvāriṃśati ] f. = [ °śát ] see [ dvā- ] .


चतुर [ catura ] [ catura ]2 m. f. n. (√ [ cat ] Lit. Uṇ.) swift , quick Lit. Kathās. x , 108 Lit. Rājat. iii , 176

dexterous , clever , ingenious , shrewd Lit. Ragh. Lit. Vikr. Lit. Kum. Lit. Pañcat.

charming , agreeable Lit. Ragh. Lit. Bhartṛ.

visible Lit. L.

[ catura ] m. a round pillow ( cf. [ cāt ] ) Lit. L.

the fish Cyprinus Rohita Lit. Gal.

( scil. [ hasta ] ) a particular position of the hand Lit. PSarv.

n. = [ -tā ] g. [ arśa-ādi ]

an elephant's stable Lit. L.

[ caturam ] ind. quickly Lit. Kathās. ci , 96 Lit. Rājat. iii , 188.


  चतुरक्रम [ caturakrama ] [ catura-krama ] m. (in music) a kind of measure.


  चतुरग [ caturaga ] [ catura-ga ] m. f. n. going quickly Lit. W.


  चतुरता [ caturatā ] [ catura-tā ] f. cleverness , skilfulness Lit. Bhartṛ. i , 71.


  चतुरत्व [ caturatva ] [ catura-tva ] n. id. Lit. Daś. i , 223 (v.l. for [ caṇa- ] ) .


 चतुरक [ caturaka ] [ caturaka ] m. f. n. clever , skilful Lit. Kathās. ciii

  [ caturaka ] m. N. of a jackal Lit. Pañcat. i , 15 , 35 and 16 , 0/1 ( cf. [ mahā- ] )

  [ caturikā ] f. N. of a woman Lit. Śak. vi , 8/9 (in Prākṛit) and Lit. 13/14 Lit. Kathās. vi , 53 ; ciii , 20.


चतुर्थ [ caturtha ] [ caturthá ] [ °rthaka ] , [ °rya ] see p.385.


चतुल [ catula ] [ catula ] m. f. n. = [ sthāpayitṛ ] Lit. L.


चतुष्क [ catuṣka ] [ catuṣka ] see col.1.


चत्त [ catta ] [ cattá ] [ cattra ] , [ catya ] see √ [ cat ] .


चत्वर [ catvara ] [ catvara ] [ °tvāriṃśá ] , see col.1.


चत्वाल [ catvāla ] [ catvāla ] m. = [ cā́tv ] q.v. Lit. L.

= [ garbha ] , or [ darbha ] Lit. L.


चद् [ cad ] [ cad ] Root cl. [1] [ °dati ] , [ °date ] to ask or beg ( cf. √ [ cat ] ) Lit. Dhātup. xxi , 5.


चदिर [ cadira ] [ cadira ] m. (= [ cand ] ) the moon Lit. L.

camphor Lit. L.

an elephant Lit. L.

a snake Lit. L.


चन् [ can ] [ can ]1 Root cl. [1] [ °nati ] , to sound , utter a sound Lit. L. ; to hurt , injure Lit. Dhātup. xix , 41.


चन् [ can ] [ can ]2 Root ( cf. √ [ kan ] ) , only aor. Subj. 2. du. [ caniṣṭám ] "to delight in , be satisfied with (loc.) " Lit. RV. vii , 70 , 4 ; and 3. sg. [ cániṣṭhat ] ( ( [ jan ] Lit. SV. ) ) , " to satisfy , please " Lit. RV. viii , 74 , 11.


 चनस् [ canas ] [ cánas ] n. " delight , satisfaction " , only with √ [ dhā ] P. and Ā. to delight in , be satisfied with (acc. or loc.) , enjoy Lit. RV. Lit. VS. viii , 7 ( cf. [ sá- ] and [ sa-cánas ] .)


 चनसय [ canasaya ] [ canasaya ] Nom. [ °yati ] , to address with the word [ canasita ] Lit. GopBr. i , 3 , 19 ; ii , 2 , 23.


 चनसित [ canasita ] [ canasita ] m. f. n. (Pass. p. fr. [ °sya ] ) " satisfied , gracious " (only the voc. is used in the address to a Brāhman , added after his N. ) Lit. AitBr. i , 6 , 8 Lit. Sāy. ( Lit. Āp.)


  चनसितवत् [ canasitavat ] [ canasita-vat ] m. f. n. (speech or address) containing the word [ canasita ] , Lit. Gop. ii , 2 , 23 Lit. KātyŚr. vii , 5 , 7.


  चनसितोत्तर [ canasitottara ] [ canasitottara ] m. f. n. followed by [ canasita ] (a N. ) Lit. Vait.


 चनस्य [ canasya ] [ canasya ] Nom. (Impv. 2. du. [ °syátam ] ) to delight in (acc.) , enjoy Lit. RV. i , 3 , 1.


 चनिष्ठ [ caniṣṭha ] [ cániṣṭha ] m. f. n. ( superl. fr. [ cánas ] ) very acceptable Lit. RV.

  very favourable , very gracious , Lit. vii , 57 , 4 ; 70 , 2 and 5.


 चनो [ cano ] [ cano ] in comp. for [ cánas ] .


  चनोधा [ canodhā ] [ cano-dhā́ ] m. f. n. satisfied , gracious Lit. VS. viii , 7.


  चनोहित [ canohita ] [ cano-hita ] m. f. n. made favourable , inclined or willing to do anything Lit. RV. iii , 2 , 2 and 7 ; 11 , 2 ( Lit. Pāṇ. 1-4 , 60 Vārtt. 2 Lit. Pat.) ; ix , 75 , 1 and 4 Lit. VS.


चन [ cana ] [ caná ] ind. ( [ ca ná ] Lit. SV.) and not , also not , even not , not even (this particle is placed after the word to which it gives force ; a preceding verb is accentuated ( Lit. Pāṇ. 8-1 , 57 ) ; in Vedic language it is generally , but not always , found without any other neg. particle , whereas in the later language another neg. is usually added e.g. [ ā́paś canáprá minanti vratáṃ vāṃ ] , " not even the waters violate your ordinance " Lit. RV. ii , 24 , 12 ; [ nā́ha vivyāca pṛthivī́ canaí naṃ ] , " the earth even does not contain him " , iii , 36 , 4 ; in class. Sanskṛit it is only used after the interrogatives [ ] , [ katará ] , [ katamá ] , [ katham ] , [ kád ] , [ kadā́ ] , [ kim ] , [ kútas ] , [ kva ] , making them indefinite) Lit. RV. Lit. AV. also Lit. RV. i , 139 , 2 ; vi , 26 , 7 ; viii , 78 , 10.


 चनस् [ canas ] [ cánas ] see √ 2. [ can ] .


चन्द् [ cand ] [ cand ] Root ( fr. [ ścand ] q.v.) cl. [1] [ °dati ] ( Lit. Nir. xi , 5) , to shine , be bright Lit. Dhātup. iii , 31 ; to gladden Lit. ib.; ( ( cf. Lat. (candeo) , (candela) . ) )


 चन्द [ canda ] [ canda ] m. ( for [ °drá ] ) the moon Lit. L.

  N. of the author of the work Pṛithivi-rāja-rāsaka.


 चन्दक [ candaka ] [ candaka ] m. f. n. pleasing Lit. W.

  [ candaka ] m. the moon Lit. W.

  moonlight Lit. W.

  v.l. for [ °draka ] q.v.


  चन्दकपुष्प [ candakapuṣpa ] [ candaka-puṣpa ] for [ candana-p ] Lit. W.


 चन्दन [ candana ] [ candana ] m. n. sandal ( Sirium myrtifolium , either the tree , wood , or the unctuous preparation of the wood held in high estimation as perfumes ; hence ifc. a term for anything which is the most excellent of its kind g. [ vyāghrādi ] ) Lit. Nir. xi. 5 Lit. MBh. Lit. R. (ifc. f ( [ ā ] ) . Lit. Ragh. vi , 61)

  [ candana ] m. N. of a divine being Lit. Lalit. i , 93

  of a prince

  = [ °naka ] Lit. Mṛicch. vi , 25

  N. of an ape Lit. R. iv , 41 , 3

  n. the grass Bhadra-kālī Lit. L.

  [ candanā ] f. a kind of creeper Lit. L.

  [ candana ] n. N. of a river Lit. VP. (v.l. for [ °ndrā ] )

  [ candanī ] f. N. of a river Lit. R. iv , 40 , 20 ( cf. [ ku- ] , [ pīta- ] , [ rakta- ] , [ śveta- ] , [ hari- ] .)


  चन्दनगन्ध [ candanagandha ] [ candana-gandha ] m. N. of a Tathāgata, Lit. Sukh. i


  चन्दनगिरि [ candanagiri ] [ candana-giri ] m. " sandal-mountain " , the Malaya Lit. L.


  चन्दनगोपा [ candanagopā ] [ candana-gopā ] f. a kind of Ichnocarpus Lit. L.


  चन्दनगौर [ candanagaura ] [ candana-gaura ] m. f. n. white as the moon, Lit. Bcar.


  चन्दनदास [ candanadāsa ] [ candana-dāsa ] m. N. of a man Lit. Mudr. i , 19/20

   of a merchant Lit. Hit. i , 6 , 0/1.


  चन्दनपङ्क [ candanapaṅka ] [ candana-paṅka ] m. sandal-unguent Lit. Ṛitus. i , 6 Lit. Caurap.


  चन्दनपात [ candanapāta ] [ candana-pāta ] m. laying on of sandal-unguent Lit. Kāvyâd. ii , 104.


  चन्दनपाल [ candanapāla ] [ candana-pāla ] m. N. of a prince Lit. Buddh.


  चन्दनपुत्रिका [ candanaputrikā ] [ candana-putrikā ] f. N. of a mythical doll Lit. Vīrac. xi , xxiv.


  चन्दनपुत्रि [ candanaputri ] [ candana-putri- ] f. N. of a mythical doll Lit. Vīrac. xi , xxiv.


  चन्दनपुर [ candanapura ] [ candana-pura ] n. N. of a town Lit. Kathās. lxxvii , 20 ,


  चन्दनपुष्प [ candanapuṣpa ] [ candana-puṣpa ] n. cloves Lit. L.


  चन्दनपुष्पक [ candanapuṣpaka ] [ candana-puṣpaka ] n. cloves Lit. L.


  चन्दनभानु [ candanabhānu ] [ candana-bhānu ] N. of a Tathāgata, Lit. Sukh. i


  चन्दनमय [ candanamaya ] [ candana-maya ] m. f. n. made or consisting of sandal-wood , Lit. VarBṛS. Lit. Kād.


  चन्दनरस [ candanarasa ] [ candana-rasa ] m. sandal-water Lit. Ratnâv. iii , 1 Lit. Ṛitus. iii , 20.


  चन्दनवनी [ candanavanī ] [ candana-vanī ] f. a sandal wood, Lit. Sāh.


  चन्दनवारि [ candanavāri ] [ candana-vāri ] n. id. Lit. MBh. v , 1794 Lit. R. iii.


  चन्दनसार [ candanasāra ] [ candana-sāra ] m. id. , Lit. ii , 23 , 39

   a kind of alkali Lit. L.


  चन्दनसारिवा [ candanasārivā ] [ candana-sārivā ] f. = [ -gopā ] Lit. L.


  चन्दनाग्र्य [ candanāgrya ] [ candanāgrya ] m. N. of a man Lit. Lalit. xiii , 160.


  चन्दनाचल [ candanācala ] [ candanācala ] m. = [ °na-giri ] Lit. L.


  चन्दनाद्रि [ candanādri ] [ candanādri ] m. id. Lit. Rājat. iv , 156.


  चन्दनाम्भस् [ candanāmbhas ] [ candanāmbhas ] n. = [ °na-rasa ] Lit. Kāvyâd. ii , 245.


  चन्दनावती [ candanāvatī ] [ candanā-vatī ] f. N. of a river (?) , Lit. JaimBhār. lxxi.


  चन्दनोदक [ candanodaka ] [ candanodaka ] n. = [ °na-rasa ] Lit. Kāvyâd. ii , 40


   चन्दनोदकदुन्दुभि [ candanodakadundubhi ] [ candanodaka--dundubhi ] m. N. of Bhava Lit. VP. iv , 14 , 4 Lit. VāyuP.


 चन्दनक [ candanaka ] [ candanaka ] m. N. of a man Lit. Mṛicch. vi.


 चन्दनाय [ candanāya ] [ candanāya ] Nom. [ °yate ] , to become a sandal-tree Lit. Cāṇ. Lit. Subh.


 चन्दनिन् [ candanin ] [ candanin ] m. f. n. anointed with sandal (Śiva) Lit. MBh. xiii , 1249.


 चन्दनीया [ candanīyā ] [ candanīyā ] f. a kind of yellow pigment Lit. L.


 चन्दलदेवी [ candaladevī ] [ candala-devī ] f. N. of the princess Candralekhā Lit. Vcar. xi , 68.


 चन्दला [ candalā ] [ candalā ] f. N. of a woman ( cf. [ °dralā ] ) Lit. Rājat. vii , 1122.


 चन्दिर [ candira ] [ candira ] m. ( fr. [ °ndrá ] ) the moon Lit. Bhām. ii , 126

  an elephant Lit. L.

  = [ °dra-ja ] Lit. Gal.


 चन्दिल [ candila ] [ candila ] m. a barber Lit. L.


 चन्द्र [ candra ] [ candrá ] m. f. n. ( fr. [ ścandrá ] q.v.) glittering , shining (as gold) , having the brilliancy or hue of light (said of gods , of water ( Lit. RV. x , 121 , 9 Lit. TS. vi ) and of Soma) Lit. RV. Lit. VS. Lit. TS. vi Lit. TBr. i

  [ candra ] m. the moon (also personified as a deity Lit. Mn. ) Lit. VS. Lit. ŚBr. (ifc. f ( [ ā ] ) . Lit. MBh. ix Lit. R. )

  m. ifc. " the moon of " i.e. the most excellent among (e.g. [ pārthiva- ] ( g. [ vyāghrādi ] Lit. Kāś. ) or [ narendra- ] ( Lit. Ratnâv. i , 4 ) , " a most excellent king " )

  the number " one " Lit. Sūryas.

  a lovely or agreeable phenomenon of any kind Lit. L.

  a spot similar to the moon Lit. BhP. iv , 15 , 17

  the eye in a peacock's tail Lit. L.

  the mark of the Visarga , Lit. Tantr.

  a kind of reddish pearl Lit. L.

  camphor Lit. AgP. xxxv , 15

  water Lit. L.

  the Kāmpilla plant Lit. L.

  a metre of 4 x 19 syllables

  N. of a Daitya (= [ -varman ] , king of the Kāmbojas) Lit. MBh. i , 2667

  of a son of Kṛishṇa Lit. BhP. x , 61 , 13

  of a son of Viśva-gandhi and father of Yuvanâśva , ix , 6 , 20

  of a grammarian (= [ -gomin ] ) Lit. Rājat. i , 176

  of a king Lit. Pañcat. v , 9 , 2 and 10 , 0/1

  of one of the ancestors of the Gauḍa Brāhmans

  of several other men Lit. Rājat. vi f.

  one of the 18 minor Dvīpas Lit. L.

  = [ -parvata ] Lit. R. vi , 26 , 6

  n. ( Lit. Naigh. i , 2 ; also m. Lit. L.) gold Lit. RV. ii , 2 , 4 Lit. AV. xii , 2 , 53 Lit. VS. iv , xix Lit. ŚBr. Lit. TāṇḍyaBr. vi , 6 Lit. KātyŚr.

  n. a kind of sour rice-gruel Lit. L.

  N. of a Sāman Lit. KātyŚr. xxvi Lit. Lāṭy.

  [ candrā ] f. a hall covered only at the top , awning , canopy Lit. L.

  [ candra ] n. cardamoms Lit. L.

  Cocculus cordifolius ( [ guḍūcī ] )

  = [ °drāspadā ] Lit. L.

  N. of a river Lit. VP. ii , 4 , 28

  [ candrī ] f. Serratula anthelminthica Lit. L. ( cf. [ ardha- ] .)


  चन्द्रकमलाकर [ candrakamalākara ] [ candrá-kamalākara ] m. N. of wk.


  चन्द्रकला [ candrakalā ] [ candrá-kalā ] f. a digit or 1/16 of the moon's disc (each digit is personified as a female divinity , Lit. Tantr.) , the crescent on the day before or after the new moon Lit. Kathās. i , 39

   the mark of a finger-nail resembling the crescent before or after new moon

   the fish Pimelodus Vacha Lit. L.

   a kind of drum Lit. L.

   (in music) a kind of measure

   N. of a drama Lit. Sāh. iii , 96/97


   चन्द्रकलातन्त्र [ candrakalātantra ] [ candrá-kalā--tantra ] n. N. of wk.


  चन्द्रकवि [ candrakavi ] [ candrá-kavi ] m. N. of a poet Lit. ŚārṅgP.


  चन्द्रकाटुकि [ candrakāṭuki ] [ candrá-kāṭuki ] m. N. of a man Lit. Pravar. iii , 3.


  चन्द्रकान्त [ candrakānta ] [ candrá-kānta ] m. f. n. lovely as the moon , Lit. Śrut.

   [ candrakānta ] m. " moon-loved " , the moon-stone (a gem supposed to be formed from the congelation of the moon's rays and to dissolve under the influence of its light) Lit. Suśr. Lit. Megh. Lit. Bhartṛ.

   m. n. the white eatable water-lily (blossoming during night) Lit. L.

   n. sandalwood Lit. L.

   [ candrakāntā ] f. the wife of the moon Lit. W.

   [ candrakānta ] n. night Lit. L.

   N. of a Surâṅganā Lit. Siṃhâs.

   fn. N. of a town Lit. R. vii , 102 , 6 and 9


   चन्द्रकान्तमणिमय [ candrakāntamaṇimaya ] [ candrá-kānta-maṇi-maya ] m. f. n. made of the gem Candra-kānta Lit. Siṃhâs.


   चन्द्रकान्तमय [ candrakāntamaya ] [ candrá-kānta-maya ] m. f. n. id. Lit. Kād. v , 796 ; vi , 271


   चन्द्रकान्तरत्नमय [ candrakāntaratnamaya ] [ candrá-kānta-ratna-maya ] m. f. n. id. Lit. Siṃhâs.


  चन्द्रकान्ति [ candrakānti ] [ candrá-kānti ] f. the brilliancy or lustre of the moon , moonlight Lit. W.

   N. of the moon's disc on the ninth day Lit. BrahmaP.

   [ candrakānti ] m. N. of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रकान्तीय [ candrakāntīya ] [ candrá-kāntīya ] Nom. [ °yati ] , to resemble the moon-stone ( [ candra-kānta ] ) Lit. ŚārṅgP. cvii , 8.


  चन्द्रकालानल [ candrakālānala ] [ candrá-kālānala ] n. a kind of diagram


   चन्द्रकालानलचक्र [ candrakālānalacakra ] [ candrá-kālānala--cakra ] n. id.


  चन्द्रकीर्ति [ candrakīrti ] [ candrá-kīrti ] m. N. of a prince of Ujjayinī Lit. Bhadrab.

   of a Sūri of the Jainas.


  चन्द्रकुण्ड [ candrakuṇḍa ] [ candrá-kuṇḍa ] m. N. of a pond in Kāma-rūpa Lit. KālP.


  चन्द्रकुमारशिखर [ candrakumāraśikhara ] [ candrá-kumāra-śikhara ] n. N. of a place Lit. Rasik. xi , 23.


  चन्द्रकुल [ candrakula ] [ candrá-kula ] n. N. of a town Lit. Śukas.


  चन्द्रकुल्या [ candrakulyā ] [ candrá-kulyā ] f. N. of a river in Kaśmir Lit. Rājat. i , 320.


  चन्द्रकूट [ candrakūṭa ] [ candrá-kūṭa ] m. N. of a mountain in Kāma-rūpa Lit. KālP.


  चन्द्रकेतु [ candraketu ] [ candrá-ketu ] m. N. of a son of Lakshmaṇa Lit. R. vii , 102 , 2 Lit. Ragh. xv , 90

   of several other men Lit. MBh. vii , 1899 Lit. VP.

   of a Vidyādhara Lit. Kathās. cxv , 24

   of a prince of Cakora (slain by an emissary of king Śūdraka) Lit. Hcar. vi

   of a prince (emissary of king Śūdrika) Lit. Vīrac. xviii , 41 f.

   of a hero of Kālikā , Lit. xxx.


  चन्द्रकेश [ candrakeśa ] [ candrá-keśa ] m. N. of a hero of Kālikā , Lit. xxx.


  चन्द्रकेसरिन् [ candrakesarin ] [ candrá-kesarin ] m. id. Lit. ib.


  चन्द्रकोश [ candrakośa ] [ candrá-kośa ] m. N. of a lexicon , Lit. Prauḍh.


  चन्द्रक्रीड [ candrakrīḍa ] [ candrá-krīḍa ] m. (in music) a kind of measure.


  चन्द्रक्षय [ candrakṣaya ] [ candrá-kṣaya ] m. " waning of the moon " , new moon Lit. Mn. iii , 122.


  चन्द्रक्षान्त [ candrakṣānta ] [ candrá-kṣānta ] m. N. of a man.


  चन्द्रगर्भ [ candragarbha ] [ candrá-garbha ] m. N. of a Buddh. Sūtra.


  चन्द्रगिरि [ candragiri ] [ candrá-giri ] m. = [ -parvata ]

   N. of a prince Lit. LiṅgaP. i , 66 , 41 Lit. MatsyaP. xii , 53 Lit. KūrmaP. i , 21 , 59.


  चन्द्रगुप्त [ candragupta ] [ candrá-gupta ] m. " moon-protected " , N. of a renowned king (1 or 2 reigning at Pāṭali-putra about 315 B.C. as the founder of a new dynasty ; installed by the Brāhman Cāṇakya after causing the death of Nanda) Lit. Inscr. Lit. Pāṇ. 1-1 , 68 Vārtt. 7 Lit. Pat. Lit. BhP. xii , 1 , 12 Lit. Kathās. Lit. Mudr.

   N. of two kings of the Gupta dynasty

   for [ citra-g ] q.v.


  चन्द्रगुप्तक [ candraguptaka ] [ candrá-guptaka ] m. the king Candra-gupta (of Pāṭali-putra) Lit. ŚārṅgP. lxxv , 72.


  चन्द्रगुप्ति [ candragupti ] [ candrá-gupti ] m. N. of a prince of Avanti Lit. Bhadrab. ii , 7 ; iii , 96.


  चन्द्रगूतीगिरि [ candragūtīgiri ] [ candrá-gūtī-giri ] m. N. of a locality Lit. Rasik. xi , 37.


  चन्द्रगोमिन् [ candragomin ] [ candrá-gomin ] m. N. of a grammarian (also called Candra) Lit. Gaṇar. 2.


  चन्द्रगोलस्थ [ candragolastha ] [ candrá-gola-stha ] m. pl. " dwelling in the lunar sphere " , the manes Lit. L.


  चन्द्रगोलिका [ candragolikā ] [ candrá-golikā ] f. moonlight Lit. L.


  चन्द्रग्रह [ candragraha ] [ candrá-graha ] m. an eclipse of the moon Lit. Hcat.


  चन्द्रग्रहण [ candragrahaṇa ] [ candrá-grahaṇa ] n. id.


   चन्द्रग्रहणोदाहरण [ candragrahaṇodāharaṇa ] [ candrá-grahaṇodāharaṇa ] n. N. of wk.


  चन्द्रचञ्चल [ candracañcala ] [ candrá-cañcala ] m.


  चन्द्रचञ्चला [ candracañcalā ] [ candrá-cañcalā ] f. the fish Candraka Lit. L.


  चन्द्रचित्र [ candracitra ] [ candrá-citra ] m. pl. N. of a people Lit. R. (B) iv , 42 , 6.


  चन्द्रचूड [ candracūḍa ] [ candrá-cūḍa ] m. = [ -mukuṭa ] Lit. Bhartṛ. Lit. Bālar. ix , 47/48 Lit. Kathās.

   a form of Bhairava , Lit. BrahmavP. ii , 61 , 83

   N. of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx

   of an author (son of Śri-bhaṭṭa-Purushôttama)

   of a prince , Lit. xv


   चन्द्रचूडाष्टक [ candracūḍāṣṭaka ] [ candrá-cūḍāṣṭáka ] n. N. of a hymn.


  चन्द्रचूडामणि [ candracūḍāmaṇi ] [ candrá-cūḍāmaṇi ] m. N. of wk. Lit. Tantras. ii.


  चन्द्रज [ candraja ] [ candrá-ja ] m. " moon-born " , the planet Mercury Lit. VarBṛS.


   चन्द्रजसिंह [ candrajasiṃha ] [ candrá-ja--siṃha ] m. N. of a man.


  चन्द्रजनक [ candrajanaka ] [ candrá-janaka ] m. " moon-progenitor " , the sea Lit. Gal.


  चन्द्रज्ञान [ candrajñāna ] [ candrá-jñāna ] n. N. of wk. Lit. Ānand. 31 Sch.


   चन्द्रज्ञानतन्त्र [ candrajñānatantra ] [ candrá-jñāna--tantra ] n. id. Lit. ib.


  चन्द्रतरम् [ candrataram ] [ candrá-taram ] ind. (compar.) more lovely Lit. Kāṭh. xxx , 1.


  चन्द्रतापन [ candratāpana ] [ candrá-tāpana ] m. N. of a Dānava Lit. Hariv. 12698 ( v.l. [ indra-t ] ) and 12939.


  चन्द्रतारक [ candratāraka ] [ candrá-tāraká ] n. sg. the moon and the stars Lit. ŚBr. xiv , 6 , 7 , 13.


  चन्द्रताल [ candratāla ] [ candrá-tāla ] m. (in music) a kind of measure.


  चन्द्रत्व [ candratva ] [ candrá-tva ] n. the condition of the moon Lit. Kāvyâd. ii , 91.


  चन्द्रदक्षिण [ candradakṣiṇa ] [ candrá-dakṣiṇa ] ( [ °drá- ] ) m. f. n. offering anything bright or gold in sacrifice Lit. VS. vii , 45.


  चन्द्रदत्त [ candradatta ] [ candrá-datta ] m. " moon-given " , N. of an author.


  चन्द्रदार [ candradāra ] [ candrá-dāra ] m. pl. " moon-wives " , the 27 lunar mansions Lit. L.


  चन्द्रदीपिका [ candradīpikā ] [ candrá-dīpikā ] f. N. of an astrological work Lit. VarBṛ. vi , 6 Sch.


  चन्द्रदूत [ candradūta ] [ candrá-dūta ] m. " moon-messenger " , N. of a poem.


  चन्द्रदेव [ candradeva ] [ candrá-deva ] m. N. of a warrior Lit. MBh. viii , 1078 and 1086

   of a Brāhman (of Kāśyapa's family) Lit. Rājat. i , 182 ff.

   of a poet Lit. ŚārṅgP.


  चन्द्रद्युति [ candradyuti ] [ candrá-dyuti ] m. " moon-bright " , sandalwood Lit. Bhpr.


  चन्द्रद्वीप [ candradvīpa ] [ candrá-dvīpa ] m. N. of a Dvīpa Lit. Romakas.


  चन्द्रध्वजकेतु [ candradhvajaketu ] [ candrá-dhvaja-ketu ] m. N. of a Samādhi Lit. Buddh. Lit. L.


  चन्द्रनाभ [ candranābha ] [ candrá-nābha ] m. " moon-navelled " , N. of a Dānava Lit. Hariv. 16254.


  चन्द्रनिभ [ candranibha ] [ candrá-nibha ] m. f. n. " moon-like " , bright , handsome Lit. W.


  चन्द्रनिर्णिज् [ candranirṇij ] [ candrá-nirṇij ] ( [ °drá- ] ) , having a brilliant garment Lit. RV. x , 106 , 8.


  चन्द्रपञ्चाङ्ग [ candrapañcāṅga ] [ candrá-pañcāṅga ] n. the lunisolar calendar.


  चन्द्रपति [ candrapati ] [ candrá-pati ] m. N. of a man.


  चन्द्रपर्वत [ candraparvata ] [ candrá-parvata ] m. " moon-mountain " , N. of a mountain Lit. R. vi , 2 , 37.


  चन्द्रपाद [ candrapāda ] [ candrá-pāda ] m. a moon-beam Lit. Megh. 71.


  चन्द्रपाल [ candrapāla ] [ candrá-pāla ] m. N. of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रपुत्र [ candraputra ] [ candrá-putra ] m. = [ -ja ] Lit. VarBṛS.


  चन्द्रपुर [ candrapura ] [ candrá-pura ] n. " moon-town " , N. of a town Lit. Kathās. cxvii , cxxiii ( cf. [ cāndr ] .)


  चन्द्रपुष्पा [ candrapuṣpā ] [ candrá-puṣpā ] f. a kind of Solanum Lit. Bhpr.


  चन्द्रपृष्ठ [ candrapṛṣṭha ] [ candrá-pṛṣṭha ] m. N. of a man Lit. Vīrac.


  चन्द्रप्रकाश [ candraprakāśa ] [ candrá-prakāśa ] m. N. of wk.


  चन्द्रप्रज्ञप्ति [ candraprajñapti ] [ candrá-prajñapti ] f. N. of the 6th Upâṅga of the Jainas.


  चन्द्रप्रभ [ candraprabha ] [ candrá-prabha ] m. N. of an Arhat of the present Avasarpiṇī Lit. Jain.

   of a Yaksha Lit. DivyA7v.

   of a king Lit. ib.

   of several other persons , Lit. Hariv. Lit. Kathās.

   [ candraprabhā ] f. moonlight Lit. W.

   Serratula anthelminthica Lit. L.

   a compound of various drugs (used in jaundice , piles , ) Lit. Bhpr.

   N. of several women Lit. DivyA7v. xxxvii Lit. Kathās. xvii , 65


   चन्द्रप्रभस्वामिचरित्र [ candraprabhasvāmicaritra ] [ candrá-prabha--svāmi-caritra ] n. " Candra-prabha's life " , N. of a Jain work.


  चन्द्रप्रभाव [ candraprabhāva ] [ candrá-prabhāva ] m. f. n. splendid as the moon Lit. W.


  चन्द्रप्रभासतीर्थ [ candraprabhāsatīrtha ] [ candrá-prabhāsa-tīrtha ] n. N. of a Tīrtha Lit. RevāKh.


  चन्द्रप्रभास्वरराज [ candraprabhāsvararāja ] [ candrá-prabhāsvara-rāja ] m. N. of several Buddhas.


  चन्द्रप्रमर्दन [ candrapramardana ] [ candrá-pramardana ] n. " moon-enemy " , N. of a brother of Rāhu Lit. MBh. i , 2539.


  चन्द्रप्रमाण [ candrapramāṇa ] [ candrá-pramāṇa ] m. f. n. " moon-measured " , lunar Lit. Lāṭy. x , 16 , 13.


  चन्द्रप्रासाद [ candraprāsāda ] [ candrá-prāsāda ] m. an apartment on the housetop Lit. Kathās. lxxxv , cxiv


  चन्द्रप्रिय [ candrapriya ] [ candrá-priya ] m. N. of a prince.


  चन्द्रबाला [ candrabālā ] [ candrá-bālā ] f. large cardamoms Lit. L.


  चन्द्रबाहु [ candrabāhu ] [ candrá-bāhu ] m. N. of an Asura Lit. Hariv. (v.l.)

   of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रबिन्दु [ candrabindu ] [ candrá-bindu ] m. " moon-like spot " , the sign for the nasal [ o ]

   = [ candrakita ] Lit. Bhpr.


  चन्द्रबिम्ब [ candrabimba ] [ candrá-bimba ] n. the moon-disc Lit. Kāvyâd. ii , 39 and 41


   चन्द्रबिम्बप्रभा [ candrabimbaprabhā ] [ candrá-bimba--prabhā ] f. N. of a Gandharva virgin Lit. Kāraṇḍ. i , 70


   चन्द्रबिम्बमय [ candrabimbamaya ] [ candrá-bimba--maya ] m. f. n. consisting of moon-discs Lit. Kād.


  चन्द्रबुध्न [ candrabudhna ] [ candrá-budhna ] ( [ °drá- ] ) m. f. n. having a bright standing-ground Lit. RV. i , 52 , 3.


  चन्द्रभ [ candrabha ] [ candrá-bha ] m. N. of an attendant of Skanda Lit. MBh. ix , 2577

   [ candrabhā ] f. = [ -puṣpā ] Lit. Bhpr. v , 3 , 40.


  चन्द्रभाग [ candrabhāga ] [ candrá-bhāga ] m. " N. of a man " see [ cāndrabhāgi ]

   of a mountain Lit. KālP.

   [ candrabhāgā ] f. (g. [ bahv-ādi ] ) the river Chenab (in the Pañjāb) Lit. MBh. Lit. BhP. v , 19 , 18 Lit. Rājat. Lit. Hit. ( cf. [ cāndr ] )

   [ candrabhāgī ] f. id. g. [ bahv-ādi ] ( cf. Lit. Gaṇar. 52 Sch.)


   चन्द्रभागसरित् [ candrabhāgasarit ] [ candrá-bhāga-sarit ] f. id. Lit. VarBṛS. xvi , 27.


  चन्द्रभानु [ candrabhānu ] [ candrá-bhānu ] m. N. of a son of Kṛishṇa Lit. BhP. x , 61 , 10.


  चन्द्रभास [ candrabhāsa ] [ candrá-bhāsa ] m. (= [ -hāsa ] ) " moon-brilliant " , a sword Lit. L.

   N. of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रभीरु [ candrabhīru ] [ candra-bhīru ] n. silver, Lit. L.


  चन्द्रभूति [ candrabhūti ] [ candrá-bhūti ] n. silver Lit. L.


  चन्द्रमणि [ candramaṇi ] [ candrá-maṇi ] m. the moon-gem (Candra-kānta) Lit. L.


  चन्द्रमण्डल [ candramaṇḍala ] [ candrá-maṇḍala ] n. = [ -bimba ] Lit. R. Lit. Suśr. Lit. VarBṛS.

   a halo round the moon Lit. W.


  चन्द्रमत [ candramata ] [ candrá-mata ] n. the doctrine of the moon (-worshippers) Lit. Śaṃkar. xliv.


  चन्द्रमनस् [ candramanas ] [ candrá-manas ] m. one of the ten horses of the moon Lit. L.


  चन्द्रमय [ candramaya ] [ candrá-maya ] m. f. n. representing the moon Lit. Kād. v , 866 Lit. Hcar. iv.


  चन्द्रमस् [ candramas ] [ candrá-mas ] m. ( [ °drá- ] ) ( [ mas ] = [ mā́s ] ; g. [ dāsī-bhārādi ] ) the moon , deity of the moon (considered as a Dānava Lit. MBh. i , 2534 Lit. Hariv. 190 ; named among the 8 Vasus Lit. MBh. i , 2583) Lit. RV. i;viii , 82 , 8 ; x Lit. VS. Lit. AV.

   N. of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रमस [ candramasa ] [ candrá-masa ] see [ ava- ]

   [ candramasā ] f. N. of a river Lit. BhP. (B) iv , 28 , 35 ( cf. [ -vaśā ] .)


  चन्द्रमह [ candramaha ] [ candrá-maha ] m. a dog Lit. L.


  चन्द्रमा [ candramā ] [ candrá- ] f. N. of a river Lit. MBh. vi , 337 ( cf. [ -masā ] .)


  चन्द्रमार्ग [ candramārga ] [ candrá-mārga ] m. " moon-path " , the atmosphere Lit. Gal.


  चन्द्रमाला [ candramālā ] [ candrá-mālā ] f. the metre also called [ candra ] ( q.v.)

   v.l. for [ indu-m ] .


  चन्द्रमास [ candramāsa ] [ candrá-māsa ] m. a lunar month Lit. Jyot. (YV) 31 Sch.


  चन्द्रमुकुट [ candramukuṭa ] [ candrá-mukuṭa ] m. " moon-crested " , Śiva Lit. Prasannar. vii , 92.


  चन्द्रमुख [ candramukha ] [ candrá-mukha ] m. " moon-faced " , N. of a man Lit. Rājat. vii , 111

   [ candramukhī ] f. = [ -vadanā ] Lit. W.

   a particular blood-vessel in the vulva Lit. Bhpr.

   a metre of 4x10 syllables

   N. of a Surâṅganā Lit. Siṃhâs.


   चन्द्रमुखवर्मन् [ candramukhavarman ] [ candrá-mukha--varman ] m. N. of a prince Lit. Hcar.


  चन्द्रमौलि [ candramauli ] [ candrá-mauli ] m. f. n. moon-crested (a Daitya) Lit. R. vii

   [ candramauli ] m. = [ -mukuṭa ] Lit. Ragh. Lit. Kum. Lit. BhP. Lit. Kathās.

   N. of a man Lit. Siṃhâs. ix , 4/5

   f. a particular blood-vessel in the vulva Lit. Bhpr.


  चन्द्रमौलिन् [ candramaulin ] [ candrá-maulin ] m. = [ -mukuṭa ] Lit. Hcat.


  चन्द्रयोग [ candrayoga ] [ candrá-yoga ] m. a conjunction of the moon with any asterism.


  चन्द्ररत्न [ candraratna ] [ candrá-ratna ] n. a pearl Lit. Gal.


  चन्द्ररथ [ candraratha ] [ candrá-ratha ] ( [ °drá- ] ) m. f. n. having a brilliant carriage Lit. RV.


  चन्द्रराज [ candrarāja ] [ candrá-rāja ] m. N. of a minister of king Harsha Lit. Rājat. vii , 1376 ; 1382 ; 1512 ff

   of a man Lit. Siṃhâs.


  चन्द्ररेखा [ candrarekhā ] [ candrá-rekhā ] f. a digit of the moon Lit. R. v , 20 , 3

   Serratula anthelminthica Lit. L.

   N. of a Surâṅganā Lit. Siṃhâs.


  चन्द्ररेणु [ candrareṇu ] [ candrá-reṇu ] m. " having only the dust of the moon " , a plagiarist Lit. L.


  चन्द्रर्तु [ candrartu ] [ candrá-rtu ] ( [ -ṛtu ] ) m. a lunar season Lit. Sūryapr.


  चन्द्रललाट [ candralalāṭa ] [ candrá-lalāṭa ] m. f. n. moon-crested (Śiva) Lit. Gaut. xxvi , 12.


  चन्द्रललाम [ candralalāma ] [ candrá-lalāma ] m. = [ -mukuṭa ] Lit. BhP. xii , 10 , 25.


  चन्द्रलेख [ candralekha ] [ candrá-lekha ] m. N. of a Rakshas Lit. R. vi , 84 , 12

   [ candralekhā ] f. = [ -rekhā ] , a digit of the moon Lit. Nal. Lit. R. Lit. BhP.

   Serratula anthelminthica Lit. L.

   a metre of 4 x 13 syllables

   another of 4 x 15 syllables

   N. of a daughter of the Nāga Su-śravas Lit. Rājat. i , 218

   of Kshema-gupta's wife , Lit. vi , 179

   of a princess (whose teacher was Bilhaṇa ; also called Śaśi-kalā) Lit. Vcar. viii , 4 Lit. Caurap. Sch.

   of two other women Lit. Kathās. cxiii f.


  चन्द्रलोक [ candraloka ] [ candrá-loká ] m. pl. the worlds or spheres of the moon Lit. ŚBr. xiv ( cf. [ candrādi-l ] .)


  चन्द्रलोचन [ candralocana ] [ candrá-locana ] m. " moon-eyed " , N. of Dānava Lit. Hariv. 14285.


  चन्द्रलोहक [ candralohaka ] [ candrá-lohaka ] n. silver Lit. L.


  चन्द्रलौह [ candralauha ] [ candrá-lauha ] n. id. Lit. L.


  चन्द्रलौहक [ candralauhaka ] [ candrá-lauhaka ] n. id. Lit. L.


  चन्द्रवंश [ candravaṃśa ] [ candrá-vaṃśa ] m. the lunar race of kings (2nd great line of royal dynasties , the progenitor of which was Soma the Moon , child of the Ṛishi Atri and father of Budha ( Mercury cf. [ candra-ja ] ) ; the latter married Iḷā , daughter of the solar king Ikshvāku , and had by her a son , Aila or Purūravas ; this last had a son by Urvaśī , named Āyus , from whom came Nahusha , father of Yayāti ; the latter had two sons , Puru and Yadu , from whom proceeded the two branches of the lunar line ; in that of Yadu was born Kṛishṇa and Bala-rāma ; in that of Puru came Dushyanta , hero of the Śakuntalā and father of the great Bharata ; 9th from Bharata came Kuru , and 14th from him Śāntanu , who had a son Vicitra-vīrya and a step-son Vyāsa ; the latter married the two widows of his half-brother , and had by them Dhṛitarāshṭra and Pāṇḍu , the wars of whose sons form the subject of the Lit. MBh.) ( cf. [ sūrya-v ] .)


  चन्द्रवंशिन् [ candravaṃśin ] [ candrá-vaṃśin ] m. one of the lunar dynasty Lit. W.


  चन्द्रवक्त्रा [ candravaktrā ] [ candrá-vaktrā ] f. N. of a town.


  चन्द्रवत् [ candravat ] [ candrá-vat ] m. f. n. ( [ °drá- ] ) illuminated by the moon Lit. Ghaṭ. 2 Lit. Kathās.

   abounding in gold Lit. RV. iii , 30 , 20 ; v , 57 , 7 Lit. TBr. ii

   [ candravatī ] f. ( [] ) N. of a daughter of Su-nābha and wife of Gada Lit. Hariv. 8762 and 8779

   of a princess Lit. BhavP. Lit. Pañcat. ii , 4 , 1/2

   of the wife of a potter Lit. Rājat. i , 323

   of several other women Lit. Kathās.

   of a town Lit. Śukas. ( cf. [ °drā-v° ] ) .


  चन्द्रवत्स [ candravatsa ] [ candrá-vatsa ] m. pl. N. of a people Lit. MBh. v , 2732.


  चन्द्रवदना [ candravadanā ] [ candrá-vadanā ] f. a moon-faced woman Lit. Dhūrtan.


  चन्द्रवन्द्य [ candravandya ] [ candrá-vandya ] m. N. of a man.


  चन्द्रवपुस् [ candravapus ] [ candrá-vapus ] m. f. n. " moon-formed " , handsome , Lit. Ratnâv. i , 4.


  चन्द्रवरलोचन [ candravaralocana ] [ candrá-vara-locana ] m. N. of a Samādhi Lit. Kāraṇḍ. xvii , 12 ; xxiii , 145.


  चन्द्रवर्चस [ candravarcasa ] [ candra-varcasa ] n. moonshine, Lit. Suśr.


  चन्द्रवर्ण [ candravarṇa ] [ candrá-varṇa ] ( [ °drá- ] ) m. f. n. of brilliant colour Lit. RV. i , 165 , 12.


  चन्द्रवर्त्मन् [ candravartman ] [ candrá-vartman ] n. " having a path resembling that of the moon (because of not having any caesura) " , a metre of 4x 12 syllables.


  चन्द्रवर्मन् [ candravarman ] [ candrá-varman ] m. N. of a Kāmboja king Lit. MBh. i , 2668 ; vii , 1437

   of a prince conquered by Samudra-gupta Lit. Inscr.


  चन्द्रवल्लरी [ candravallarī ] [ candrá-vallarī ] f. Ruta graveolens or a kind of pot-herb Lit. L.


  चन्द्रवल्ली [ candravallī ] [ candrá-vallī ] f. id. Lit. L.

   Paederia foetida Lit. L.

   Gaertnera racemosa ( ? , [ mādhavī ] ) Lit. L.


  चन्द्रवशा [ candravaśā ] [ candrá-vaśā ] f. N. of a river Lit. BhP. v , 19 , 18 (v.l. [ -vasā ] ) .


  चन्द्रवसा [ candravasā ] [ candrá-vasā ] f. id. , iv , 28 , 35 ( cf. [ -masā ] .)


  चन्द्रवाहन [ candravāhana ] [ candrá-vāhana ] m. N. of a prince of Pratishṭhāna , Lit. Vīrac. ii.


  चन्द्रविक्रम [ candravikrama ] [ candrá-vikrama ] m. N. of a hero of Kālikā , Lit. xxx.


  चन्द्रविज्ञ [ candravijña ] [ candrá-vijña ] m. N. of a prince Lit. BhP. xii , 1 , 25.


  चन्द्रविमल [ candravimala ] [ candrá-vimala ] m. " pure as the moon " , N. of a Samādhi Lit. Buddh.


   चन्द्रविमलसूर्यप्रभासश्री [ candravimalasūryaprabhāsaśrī ] [ candrá-vimala--sūrya-prabhāsa-śrī ] m. " whose beauty is spotless like the moon and brilliant as the sun " , N. of a Buddha.


  चन्द्रविहंगम [ candravihaṃgama ] [ candrá-vihaṃgama ] m. " moon-bird " , the crane Ardea nivea Lit. L.


  चन्द्रव्याकरण [ candravyākaraṇa ] [ candra-vyākaraṇa ] n. Candra's grammar (published under Abhimanyu), Lit. Rājat. i, 176


  चन्द्रव्रत [ candravrata ] [ candrá-vrata ] n. [ =cāndrāyaṇa-v ]


  चन्द्रशकल [ candraśakala ] [ candra-śakala ] m. n. the half-moon, Lit. Kād.


  चन्द्रशर्मन् [ candraśarman ] [ candrá-śarman ] m. N. of a Brāhman.


  चन्द्रशाला [ candraśālā ] [ candrá-śālā ] f. = [ -prāsāda ] Lit. Ragh. Lit. VarBṛS. lvi (ifc. f ( [ ā ] ) .) , moon-light Lit. L.


  चन्द्रशालिका [ candraśālikā ] [ candrá-śālikā ] f. = [ -prāsāda ] Lit. L.


  चन्द्रशिला [ candraśilā ] [ candrá-śilā ] f. the moon-stone (Candra-kānta) Lit. Bhaṭṭ. xi , 15

   v.l. for [ -śītā ] .


  चन्द्रशीता [ candraśītā ] [ candrá-śītā ] f. N. of one of the mothers attending on Skanda Lit. MBh. ix , 46 , 11 ( [ -śilā ] , C) .


  चन्द्रशुक्ल [ candraśukla ] [ candrá-śukla ] m. one of the 8 Upa-dvīpas (in Jambu-dvīpa) Lit. BhP. v , 19 , 30.


  चन्द्रशुभ्र [ candraśubhra ] [ candrá-śubhra ] m. f. n. illuminated by the moon Lit. Kathās. lxx , 26.


  चन्द्रशूर [ candraśūra ] [ candrá-śūra ] m. Lepidium sativum Lit. Bhpr.

   [ candraśūra ] n. the seed of that plant Lit. ib.


  चन्द्रशेखर [ candraśekhara ] [ candrá-śekhara ] m. = [ -mukuṭa ] Lit. Hariv. 14838 Lit. Kum. v , 58

   N. of a minister (father of the author of Lit. Sāh.)

   of the author of a Comm. on Lit. Śak.

   of the author of the play Madhurā-niruddha

   of a prince Lit. Kathās. cxxiii , 114

   of a mountain ( cf. [ -parvata ] ) Lit. W.


   चन्द्रशेखरचम्पूप्रबन्ध [ candraśekharacampūprabandha ] [ candrá-śekhara--campū-prabandha ] m. N. of wk.


  चन्द्रश्री [ candraśrī ] [ candrá-śrī ] m. N. of a prince Lit. VP.

   [ candraśrī ] f. N. of a woman Lit. Kathās. lviii , 58.


  चन्द्रसचिव [ candrasaciva ] [ candrá-saciva ] m. " moon-friend " , the god of love Lit. Gal.


  चन्द्रसंज्ञ [ candrasaṃjña ] [ candrá-saṃjña ] m. " having any N. of the moon " , camphor Lit. L.


  चन्द्रसम्भव [ candrasambhava ] [ candrá-sambhava ] m. = [ -ja ] Lit. W.

   [ candrasambhavā ] f. small cardamoms Lit. L.


  चन्द्रसरस् [ candrasaras ] [ candrá-saras ] n. " moon-lake " , N. of a mythical lake Lit. Pañcat. iii , 1 , 0/1 Lit. Kathās. cxii , 29.


  चन्द्रसामन् [ candrasāman ] [ candrá-sāman ] n. N. of a Sāman Lit. Vishṇ.


  चन्द्रसार [ candrasāra ] [ candrá-sāra ] m. N. of a man Lit. Kathās. lxvii , 37.


  चन्द्रसालोक्य [ candrasālokya ] [ candrá-sālokya ] n. attainment of the lunar heaven Lit. Mn. iv , 231.


  चन्द्रसाहि [ candrasāhi ] [ candrá-sāhi ] m. N. of a prince Lit. Inscr.


  चन्द्रसिंह [ candrasiṃha ] [ candrá-siṃha ] m. N. of a king (son of Darpa-nārāyaṇa)

   of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रसुत [ candrasuta ] [ candrá-suta ] m. = [ -ja ] Lit. VarBṛS. Lit. Laghuj. Lit. VarYogay.


  चन्द्रसुरस [ candrasurasa ] [ candrá-surasa ] m. Vitex Negundo Lit. L.


  चन्द्रसूक्त [ candrasūkta ] [ candrá-sūkta ] n. N. of two Sāmans Lit. Vishṇ.


  चन्द्रसूत्र [ candrasūtra ] [ candrá-sūtra ] n. pl. the (grammatical) Sūtras of Candra.


  चन्द्रसूरि [ candrasūri ] [ candrá-sūri ] m. N. of Sūri of the Jainas.


  चन्द्रसूर्य [ candrasūrya ] [ candrá-sūrya ] m. du. moon and sun Lit. W.


   चन्द्रसूर्यजिह्मीकरणप्रभ [ candrasūryajihmīkaraṇaprabha ] [ candrá-sūrya--jihmī-karaṇa-prabha ] m. " whose splendour obscures moon and sun " , N. of a Buddha Lit. Lalit. xx , 34f.


   चन्द्रसूर्यप्रदीप [ candrasūryapradīpa ] [ candrá-sūrya--pradīpa ] m. " illuminating moon and sun " , N. of a Buddha


   चन्द्रसूर्याक्ष [ candrasūryākṣa ] [ candrá-sūryākṣa ] m. f. n. having moon and sun as his eyes (Vishṇu) Lit. Hariv. 14189.


  चन्द्रसेन [ candrasena ] [ candrá-sena ] m. N. of a prince (son of Samudra-sena) Lit. MBh. if. , vii

   = [ -vāhana ] Lit. Vīrac. ii

   N. of a hero of Kālikā , Lit. xxx.


  चन्द्रसोम [ candrasoma ] [ candrá-soma ] m. N. of a hero of Kālikā Lit. ib.


  चन्द्रस्थलनगर [ candrasthalanagara ] [ candrá-sthala-nagara ] n. N. of a town Lit. Campak.


  चन्द्रस्वामिन् [ candrasvāmin ] [ candrá-svāmin ] m. N. of several men Lit. Kathās.


  चन्द्रहन् [ candrahan ] [ candrá-han ] m. " moon-slayer " , N. of a Dānava Lit. Hariv. 2289 and 12939.


  चन्द्रहनु [ candrahanu ] [ candrá-hanu ] m. N. of a Dānava , 12939.


  चन्द्रहन्तृ [ candrahantṛ ] [ candrá-hantṛ ] m. (= [ han ] ) N. of a Dānava Lit. MBh. i , 2673 Lit. Hariv.


  चन्द्रहास [ candrahāsa ] [ candrá-hāsa ] m. (= [ -bhāsa ] ) , " moon-derider " , a glittering scimitar Lit. Sāh. vi , 27/28

   Rāvaṇa's sword Lit. R. vii , 16 , 43

   N. of a prince , Lit. JaimBhār. lxv-lxxv

   of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx

   [ candrahāsa ] n. silver Lit. L.

   [ candrahāsā ] f. = [ -puṣpā ] Lit. Bhpr.

   [ candrahāsa ] n. Cocculus cordifolius Lit. L.

   N. of a Yoginī Lit. Hcat.


   चन्द्रहासतीर्थ [ candrahāsatīrtha ] [ candrá-hāsa--tīrtha ] n. N. of a Tīrtha Lit. RevāKh.


  चन्द्रांशु [ candrāṃśu ] [ candrāṃśu ] m. = [ °dra-pāda ] Lit. Kāvyâd. ii , 40.


  चन्द्राकर [ candrākara ] [ candrākara ] m. N. of a man Lit. Rājat. vii , 5.


  चन्द्राकृति [ candrākṛti ] [ candrākṛti ] m. f. n. moon-shaped , like the moon (in roundness ) Lit. W.


  चन्द्राग्र [ candrāgra ] [ candrā́gra ] m. f. n. brilliant-peaked Lit. RV. v , 41 , 14

   brilliant-surfaced (a liquid) , Lit. vi , 49 , 8.

   accord. to some, "having gold as the chief part, containing or yielding gold"


  चन्द्राङ्गद [ candrāṅgada ] [ candrāṅgada ] m. N. of a son of king Indra-sena Lit. BrahmôttKh. xvii ff. (v.l. [ citrāṅg ] ) .


  चन्द्राचार्य [ candrācārya ] [ candrācārya ] m. N. of a Jain teacher.


  चन्द्रातप [ candrātapa ] [ candrātapa ] m. moon-light Lit. Daś.

   an open hall , awning Lit. L.


  चन्द्रात्मज [ candrātmaja ] [ candrātmaja ] m. = [ °dra-ja ] Lit. VarBṛS. Lit. VarYogay.


  चन्द्रात्रेय [ candrātreya ] [ candrātreya ] m. pl. N. of a family Lit. Pravar. iii , 3.


  चन्द्रादित्य [ candrāditya ] [ candrāditya ] m. N. of a prince Lit. Kathās. lxxiv , 215.


  चन्द्रादिलोक [ candrādiloka ] [ candrādi-loka ] m. = [ °dra-loká ] . Lit. KapS. vi , 56.


  चन्द्रानन [ candrānana ] [ candrānana ] m. " moon-faced " , Skanda Lit. MBh. iii. 14632

   N. of a Jina

   of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रापीड [ candrāpīḍa ] [ candrāpīḍa ] m. = [ °dra-mukuṭa ] Lit. Bālar. x , 28

   N. of a son of Janamejaya Lit. Hariv. 11065 f.

   of a king of Kaśmir (brother of Tārâpīḍa) Lit. Rājat. iv , 45 ; v , 277

   of a prince of Kānyakubja Lit. Kathās. lxi , 219

   of a hero of Kālikā Lit. Vīrac. xxx.


  चन्द्रापुर [ candrāpura ] [ candrā-pura ] n. N. of a town Lit. L.


  चन्द्राभवक्त्र [ candrābhavaktra ] [ candrābha-vaktra ] m. f. n. moon-faced Lit. W.


  चन्द्राभास [ candrābhāsa ] [ candrābhāsa ] m. an appearance in the sky like the moon , false moon Lit. W.


  चन्द्रामृतरस [ candrāmṛtarasa ] [ candrāmṛta-rasa ] m. " essence of the moon's nectar " , a particular medicine.


  चन्द्रारि [ candrāri ] [ candrāri ] m. " moon-enemy " , Rāhu Lit. Gal.


  चन्द्रार्क [ candrārka ] [ candrārka ] m. du. = [ °dra-sūrya ] Lit. W.


  चन्द्रार्कमर्दन [ candrārkamardana ] [ can-drārka-mardana ] m. "tormenter of sun and moon" , N. cf. Rāhu, Lit. MW.

   [ candrārkī ] f. N. of an astron. work by Dina-kara


   चन्द्रार्कदीप [ candrārkadīpa ] [ candrārka--dīpa ] m. = [ candrasūrya-pradīpa ] .


  चन्द्रार्ध [ candrārdha ] [ candrārdha ] m. a half-moon Lit. Hariv. Lit. R. Lit. Suśr.


   चन्द्रार्धकृतशेखर [ candrārdhakṛtaśekhara ] [ candrārdha--kṛta-śekhara ] m. f. n. one who has adorned his forehead with a crescent mark Lit. Vet. i , 25


   चन्द्रार्धचूडामणि [ candrārdhacūḍāmaṇi ] [ candrārdha--cūḍāmaṇi ] m. = [ candra-mukuṭa ] Lit. Bhartṛ. iii , 65 Lit. Hit.


   चन्द्रार्धमौलि [ candrārdhamauli ] [ candrārdha--mauli ] m. id. Lit. Prab. i , 2 Lit. Caṇḍ. ii , 21.


  चन्द्रालोक [ candrāloka ] [ candrāloka ] m. N. of wk. on rhetoric by Jaya-deva.


  चन्द्रावतंसक [ candrāvataṃsaka ] [ candrāvataṃsaka ] m. N. of a man Lit. HYog. iii , 82.


  चन्द्रावती [ candrāvatī ] [ candrā-vatī ] f. N. of a place of pilgrimage

   of the wife of king Dharma-sena Lit. Vet. xxv.


  चन्द्रावर्ता [ candrāvartā ] [ candrāvartā ] f. a metre of 4 x 15 syllables.


  चन्द्रावली [ candrāvalī ] [ candrāvalī ] f. N. of a Yoginī Lit. Hcat. ii , 1 , 725

   of one of Kṛishṇa's female companions.


  चन्द्रावलोक [ candrāvaloka ] [ candrāvaloka ] m. N. of a prince.


  चन्द्राश्म [ candrāśma ] [ candrāśma ] ( ( Lit. L. ) ) m. the moon-stone (Candra-kānta) .


  चन्द्राश्मन् [ candrāśman ] [ candrāśman ] ( ( Lit. Dharmaśarm. i , 8 ) ) m. the moon-stone (Candra-kānta) .


  चन्द्राश्व [ candrāśva ] [ candrāśva ] m. N. of a son of Dhundhu-māra Lit. Hariv. 706.


  चन्द्रास्पदा [ candrāspadā ] [ candrāspadā ] f. oak-apples on Rhus Lit. L.


  चन्द्राह्वय [ candrāhvaya ] [ candrāhvaya ] m. = [ °dra-saṃjña ] Lit. L.


  चन्द्रेशलिङ्ग [ candreśaliṅga ] [ candreśa-liṅga ] n. N. of a Liṅga Lit. SkandaP.


  चन्द्रेश्वरतीर्थ [ candreśvaratīrtha ] [ candreśvara-tīrtha ] n. N. of a Tīrtha Lit. RevāKh. cxx.


  चन्द्रेष्टा [ candreṣṭā ] [ candreṣṭā ] f. " moon-loved " , a night lotus Lit. L.


  चन्द्रोत्तर्य [ candrottarya ] [ candrottarya ] m. N. of a Samādhi Lit. Kāraṇḍ. xvii , 19.


  चन्द्रोदय [ candrodaya ] [ candrodaya ] m. moon-rise Lit. Suśr. Lit. Kum. iii , 67

   (= [ °drātapa ] ) an open hall Lit. L.

   N. of a mercurial preparation

   N. of a Pāṇḍava warrior Lit. MBh. vii , 7012

   [ candrodayā ] f. a medicine for the eyes


   चन्द्रोदयमकरध्वज [ candrodayamakaradhvaja ] [ candrodaya--makara-dhvaja ] m. N. of a medicinal preparation


   चन्द्रोदयवर्णन [ candrodayavarṇana ] [ candrodaya--varṇana ] n. description of moon-rise Lit. ŚārṅgP.


  चन्द्रोन्मीलन [ candronmīlana ] [ candronmīlana ] n. N. of wk.


  चन्द्रोपराग [ candroparāga ] [ candroparāga ] m. eclipse of the moon Lit. MatsyaP.


  चन्द्रोपल [ candropala ] [ candropala ] m. the moon-stone (Candra-kānta) Lit. Prasannar. vii , 53 Lit. Siṃhâs.


 चन्द्रक [ candraka ] [ candraka ] m. the moon Lit. Mālav. v , 7 (ifc. f ( [ ikā ] ) . )

  a circle or ring shaped like the moon Lit. Śiś. v , 40

  a spot similar to the moon Lit. R. v , 42 , 3 and 5 Lit. Suśr. (ifc. f ( [ ikā ] ) . ) Lit. Rājat. iii , 382 (?)

  the eye in a peacock's tail Lit. Gīt. ii , 3 Lit. Rājat. i , 260

  a finger-nail Lit. L.

  N. of a fish (v.l. [ °daka ] Lit. L.) Lit. Suśr. i , 46 , 2 , 62

  N. of a poet Lit. Kshem. Lit. Rājat. ii , 16

  of an owl Lit. MBh. xii , 4944

  [ candraka ] n. black pepper Lit. L.

  [ candrikā ] f. moonlight Lit. Megh. Lit. Ragh. Lit. Bhartṛ.

  ifc. splendour Lit. Vcar. v , 37

  ifc. illumination , elucidation (of a work or subject , e. g. [ alaṃkāra- ] , [ kātantra- ] , )

  N. of a Comm. on Lit. Kāvyâd.

  " moonshine " , baldness Lit. Gal.

  the Chanda fish Lit. L.

  cardamoms Lit. L.

  = [ candraśūra ] Lit. Bhpr.

  Gynandropsis pentaphylla Lit. L.

  Jasminum Zambac Lit. L.

  Trigonella foenum graecum

  a kind of white-blossoming Kaṇṭakārī Lit. L.

  the Utpalinī metre

  (in music) a kind of measure

  N. of Dākshāyaṇī Lit. MatsyaP. xiii

  of a woman Lit. Mālav. iv , 6/7

  of a Surâṅganā Lit. Siṃhâs.

  of the Candra-bhāgā river Lit. L.


  चन्द्रकवत् [ candrakavat ] [ candraka-vat ] m. " having eyes in the tail " , -a peacock Lit. W.


 चन्द्रकित [ candrakita ] [ candrakita ] m. f. n. (g. [ tārakādi ] ) furnished with brilliant moon-like spots Lit. Kād. iii.160 (ifc.)


 चन्द्रकिन् [ candrakin ] [ candrakin ] m. = [ °ka-vat ] Lit. Śiś. iii Lit. Dhanaṃj. 55.


 चन्द्रट [ candraṭa ] [ candraṭa ] m. N. of an ancient physician Lit. Suśr. Introd. (not in ed.)


 चन्द्रमस् [ candramas ] [ candrá-mas ] see s.v. [ candrá ] .


 चन्द्रला [ candralā ] [ candralā ] f. N. of a woman Lit. Rājat. viii , 3421.


 चन्द्राय [ candrāya ] [ candrāya ] Nom. [ °yati ] , [ °yate ] , to represent or resemble the moon Lit. R. vii , 31 , 28 Lit. Sāh. x , 26a/b ; (pf. Pass. p. [ °yita ] n. impers.) Lit. Prasannar. vii , 40/41.


 चन्द्रिका [ candrikā ] [ candrikā ] f. of [ °draka ] q.v.


  चन्द्रिकातुल्य [ candrikātulya ] [ candrikā-tulya ] m. " resembling moonlight " , the Chanda fish ( [ candraka ] ) Lit. Gal.


  चन्द्रिकाद्राव [ candrikādrāva ] [ candrikā-drāva ] m. " melting in moonlight " , the moon stone (Candra-kānta) Lit. L.


  चन्द्रिकापायिन् [ candrikāpāyin ] [ candrikā-pāyin ] m. " moonlight drinker " , the Cakora bird Lit. L.


  चन्द्रिकाम्बुज [ candrikāmbuja ] [ candrikā-mbuja ] ( [ °kām° ] ) n. " moonshine-lotus " , a lotus blossoming during night Lit. L.


  चन्द्रिकाशन [ candrikāśana ] [ candrikā-śana ] ( [ °kāś° ] ) m. = [ °kā-pāyin ] Lit. Gal.


 चन्द्रिकाय [ candrikāya ] [ candrikāya ] Root Ā. to represent the moonlight.


 चन्द्रिन् [ candrin ] [ candrí n ] m. f. n. golden Lit. VS. xxi , 31

  possessing gold , Lit. xx , 37

  [ candrin ] m. = [ °dra-ja ] Lit. VarBṛS. ciii , 12 (v.l.)


 चन्द्रिमा [ candrimā ] [ candrimā ] f. ( fr. [ candrá-mas ] ; cf. [ pūrṇimā ] ) moonlight Lit. L. Sch.


 चन्द्रिल [ candrila ] [ candrila ] m. a barber Lit. L.

  Śiva Lit. L.

  Chenopodium album Lit. L.


Next page