Last updated: May 19, 2014 |
Based on the IITS - Cologne Digital Sanskrit Lexicon |
Based on the XML version dated October 25, 2012, Jim Funderburk and Peter Scharf, The Sanskrit Library. Full Credits |
Converted to XHTML 1.0 Strict and hyperlinked to The Sanskrit Heritage Platform by Pawan Goyal and Gérard Huet |
द |
दीर्घ [ dīrgha ] [ dīrghá ] m. f. n. ( compar. [ drā́ghīyas ] , superl. [ drā́ghiṣṭha ] ( qq. vv. ) ; rarely [ dīrghatara ] ( Lit. Pañc. iv , 13/14 ) and [ °tama ] ( Lit. BhP. vii , 5 , 44 ) ) long (in space and time) , lofty , high , tall
deep Lit. RV. Lit. AV. Lit. Br.
long (in prosody) Lit. Prāt. Lit. Mn.
[ dīrgham ] ind. long , for a long time (superl. [ °atamam ] Lit. BhP. iii , 1 , 37)
[ dīrgha ] m. along vowel Lit. Gobh. ii , 8 , 15 Lit. KātyŚr.
a camel Lit. L.
Saccharum Sara
Shorea Robusta = [ utkaṭa ] , [ rāma-śara ] Lit. L.
a mystical N. of the letter [ a ] Lit. Up.
the 5th or 6th or 7th or 8th sign of the zodiac Lit. Jyot.
N. of a prince of Magadha Lit. MBh. i , 4451
of Śiva Lit. MBh. xiii , 1158
[ dīrghā ] f. an oblong tank ( cf. [ °ghikā ] ) Lit. R. v , 16 , 27
[ dīrgha ] m. a kind of plant= [ -pattrā ] Lit. L.
a mystical N. of the letter [ n ] Lit. Up.
n. a species of grass Lit. L.
N. of a Sāman Lit. ĀrshBr. ( Fr. √ [ drāgh ] ; cf. also Gk. 1 ; Sl. (dlugu) . )
दीर्घकणा [ dīrghakaṇā ] [ dīrghá-kaṇā ] f. white cumin Lit. L.
दीर्घकण्ट [ dīrghakaṇṭa ] [ dīrghá-kaṇṭa ] m. " long-thorned " , N. of a plant (= [ varvūra ] ) Lit. L.
दीर्घकण्टक [ dīrghakaṇṭaka ] [ dīrghá-kaṇṭaka ] m. " long-thorned " , N. of a plant (= [ varvūra ] ) Lit. L.
दीर्घकण्ठ [ dīrghakaṇṭha ] [ dīrghá-kaṇṭha ] m. " long-necked " , N. of a Dānava Lit. Hār. (v.l. [ -bāhu ] ) .
दीर्घकण्ठक [ dīrghakaṇṭhaka ] [ dīrghá-kaṇṭhaka ] m. Ardea Nivea Lit. L.
दीर्घकन्दक [ dīrghakandaka ] [ dīrghá-kandaka ] n. " having long bulbs " , a kind of radish ( = [ mūlaka ] )
[ dīrghakandikā ] f. Curculigo Orchioides (= [ muṣalī ] ) Lit. L.
दीर्घकंधरा [ dīrghakaṃdharā ] [ dīrghá-kaṃ-dharā ] f. = [ -kaṇṭhaka ] Lit. L.
दीर्घकर्ण [ dīrghakarṇa ] [ dīrghá-karṇa ] m. " long-ear " , N. of a cat Lit. Hit.
दीर्घकर्षण [ dīrghakarṣaṇa ] [ dīrghá-karṣaṇa ] n. a sort of Svara Lit. SaṃhUp. Lit. Pushpas.
दीर्घकाण्ड [ dīrghakāṇḍa ] [ dīrghá-kāṇḍa ] m. " having long joints " , the root of Scirpus Kysoor Lit. L.
[ dīrghakāṇḍā ] f. a sort of creeper Lit. L.
दीर्घकाल [ dīrghakāla ] [ dīrghá-kāla ] m. a long time Lit. Mn. viii , 145 Lit. MBh.
दीर्घकालजीविन् [ dīrghakālajīvin ] [ dīrghá-kāla--jīvin ] m. f. n. long-lived Lit. MW.
दीर्घकाष्ठ [ dīrghakāṣṭha ] [ dīrghá-kāṣṭha ] n. a long piece of timber , spar , beam Lit. W.
दीर्घकील [ dīrghakīla ] [ dīrghá-kīla ] m. " long-stemmed " , Alangium Hexapetalum (= [ aṅkoṭa ] ) Lit. L. =
दीर्घकीलक [ dīrghakīlaka ] [ dīrghá-kīlaka ] m. " long-stemmed " , Alangium Hexapetalum (= [ aṅkoṭa ] ) Lit. L. =
दीर्घकूरक [ dīrghakūraka ] [ dīrghá-kūraka ] n. " long rice " , a kind of rice (= [ rājānna ] ) Lit. L.
दीर्घकूर्च [ dīrghakūrca ] [ dīrghá-kūrca ] m. f. n. " long-bearded " Lit. MBh. vii , 4749.
दीर्घकेश [ dīrghakeśa ] [ dīrghá-keśa ] m. f. n. " long-haired "
[ dīrghakeśa ] m. a bear Lit. L.
m. pl. N. of a people.
दीर्घकोशा [ dīrghakośā ] [ dīrghá-kośā ] f. a kind of muscle shell , a cockle Lit. L.
दीर्घकोशिका [ dīrghakośikā ] [ dīrghá-kośikā ] and f. a kind of muscle shell , a cockle Lit. L.
दीर्घकोशी [ dīrghakośī ] [ dīrghá-kośī ]and f. a kind of muscle shell , a cockle Lit. L.
दीर्घगति [ dīrghagati ] [ dīrghá-gati ] m. " making long journeys " , a camel Lit. L.
दीर्घगामिन् [ dīrghagāmin ] [ dīrghá-gāmin ] m. f. n. going or flying far Lit. MBh. vii , 3672.
दीर्घग्रन्थि [ dīrghagranthi ] [ dīrghá-granthi ] m. " having long knots or joints " , Scindapsus Officinalis (= [ gaja-pippalī ] ) Lit. L.
दीर्घग्रीव [ dīrghagrīva ] [ dīrghá-grīva ] m. f. n. " long-necked "
[ dīrghagrīva ] m. a camel Lit. L.
a kind of curlew Lit. L.
pl. N. of a people Lit. VarBṛS. xiv , 23.
दीर्घघाटिक [ dīrghaghāṭika ] [ dīrghá-ghāṭika ] m. " long-necked " , a camel Lit. L.
दीर्घचञ्चु [ dīrghacañcu ] [ dīrghá-cañcu ] m. " long-beaked " , a kind of bird Lit. L.
दीर्घचतुरश्र [ dīrghacaturaśra ] [ dīrghá-caturaśra ] m. f. n. shaped like an oblong square or parallelogram Lit. Sāy.
[ dīrghacaturaśra ] m. an oblong Lit. Śulbas. i , 36.
दीर्घच्छद [ dīrghacchada ] [ dīrghá-cchada ] m. f. n. " long-leaved "
[ dīrghacchada ] m. Tectonia Grandis or sugar-cane Lit. L.
दीर्घजङ्गल [ dīrghajaṅgala ] [ dīrghá-jaṅgala ] m. a kind of fish (= [ bhaṅgāna ] ) Lit. L.
दीर्घजङ्घ [ dīrghajaṅgha ] [ dīrghá-jaṅgha ] m. " long-legged " , a camel Lit. L.
Ardea Nivea Lit. L.
N. of a Yaksha Lit. Kathās. ii , 20.
दीर्घजानुक [ dīrghajānuka ] [ dīrghá-jānuka ] m. " long kneed " , Ardea Sibirica Lit. L.
दीर्घजिह्व [ dīrghajihva ] [ dīrghá-jihva ] m. f. n. " long-tongued "
[ dīrghajihva ] m. a snake Lit. L.
N. of a Dānava Lit. MBh. i Lit. Hariv.
[ dīrghajihvā ] f. N. of a Rākshasī Lit. MBh. Lit. R.
of one of the mothers attending on Skanda Lit. MBh. ix , 2641
[ dīrghajihvī ] f. ( Lit. Pāṇ. 4-1 , 59) N. of an evil spirit Lit. Br.
दीर्घजिह्व्य [ dīrghajihvya ] [ dīrghá-jihvya ] m. f. n. " long-tongued " Lit. RV. ix , 101 , 1.
दीर्घजीरक [ dīrghajīraka ] [ dīrghá-jīraka ] m. cumin Lit. Bhpr.
दीर्घजीवन्ती [ dīrghajīvantī ] [ dīrghá-jīvantī ] f. N. of a med. wk.
दीर्घतनु [ dīrghatanu ] [ dīrghá-tanu ] m. f. n. " having a long body " , tall
[ dīrghatanvī ] f. a kind of Aroidea Lit. L.
दीर्घतन्तु [ dīrghatantu ] [ dīrghá-tantu ] ( [ °ghá- ] ) m. f. n. forming a long thread or row Lit. RV. x , 69 , 7.
दीर्घतपस् [ dīrghatapas ] [ dīrghá-tapas ] m. f. n. performing long penances Lit. R. Lit. Hariv.
[ dīrghatapas ] m. N. of several Ṛishis ( also v.l. for [ °tamas ] ) Lit. Hariv. Lit. Pur.
दीर्घतपआख्यान [ dīrghatapāakhyāna ] [ dīrghá-tapa-ākhyāna ] n. and " the story of a long penance " , and " going to heaven by long penance " , N. of 2 chapters of the Lit. ŚivaP.
दीर्घतपःस्वर्गगमन [ dīrghatapaḥsvargagamana ] [ dīrghá-tapaḥ-svarga-gamana ]and n. " the story of a long penance " , and " going to heaven by long penance " , N. of 2 chapters of the Lit. ŚivaP.
दीर्घतमस् [ dīrghatamas ] [ dīrghá-tamas ] m. ( [ °ghá- ] ) N. of a Ṛishi with the patron. Aucathya and the metron. Māmateya Lit. RV. i , 158 , 1 ; 6 ( author of the hymns Lit. RV. i,140-164 ; father of Kakshīvat Lit. Sāy. on Lit. RV. i , 125 , 1 ; through Bṛihas-pati's curse born blind Lit. MBh. i , 4192 ; xii , 13182 ; father of Dhanvan-tari Lit. Pur. ; has by Su-deshṇā , Bali's wife , five sons , Aṅga , Bhaṅga , Kaliṅga , Puṇḍra , and Suhma Lit. MBh. Lit. Pur.) ; pl. his descendants
दीर्घतमसोर्क [ dīrghatamasorka ] [ dīrghá-tamaso 'rka ] m. N. of Sāman ( cf. [ -tapas ] and [ dairghatamasa ] )
दीर्घतमसोव्रत [ dīrghatamasovrata ] [ dīrghá-tamaso vrata ] n. N. of Sāman ( cf. [ -tapas ] and [ dairghatamasa ] )
दीर्घतरु [ dīrghataru ] [ dīrghá-taru ] m. " the lofty tree " , the Tāl or palm tree Lit. L.
दीर्घता [ dīrghatā ] [ dīrghá-tā ] f. ( Lit. Suśr. Lit. Var.) and ( Lit. BhP.) length , longness.
दीर्घत्व [ dīrghatva ] [ dīrghá-tva ]and n. ( Lit. BhP.) length , longness.
दीर्घतिमिषा [ dīrghatimiṣā ] [ dīrghá-timiṣā ] f. Cucumis Utilissimus Lit. L.
दीर्घतीक्ष्णमुख [ dīrghatīkṣṇamukha ] [ dīrghá-tīkṣṇa-mukha ] m. f. n. having a long and pointed mouth (leech) Lit. Suśr.
दीर्घतुण्ड [ dīrghatuṇḍa ] [ dīrghá-tuṇḍa ] m. f. n. " long-snouted " Lit. MBh. ix , 2649
[ dīrghatuṇḍā ] f. the musk-rat Lit. L.
दीर्घतृण [ dīrghatṛṇa ] [ dīrghá-tṛṇa ] n. a kind of grass (= [ palli-vāha ] ) Lit. L.
दीर्घदण्ड [ dīrghadaṇḍa ] [ dīrghá-daṇḍa ] m. f. n. long-stemmed Lit. Kauś. 15
[ dīrghadaṇḍa ] m. Ricinus Communis Lit. Bhpr.
the palm tree Lit. L.
[ dīrghadaṇḍī ] f. a kind of small shrub (= [ go-rakṣī ] ) Lit. L.
दीर्घदण्डक [ dīrghadaṇḍaka ] [ dīrghá-daṇḍaka ] m. Ricinus Communis Lit. L.
दीर्घदन्त [ dīrghadanta ] [ dīrghá-danta ] m. f. n. " long-toothed " Lit. MBh. ix , 2649.
दीर्घदर्शन [ dīrghadarśana ] [ dīrghá-darśana ] m. f. n. far-seeing , provident , sagacious , wise Lit. BhP. x , 29 , 2.
दीर्घदर्शिन् [ dīrghadarśin ] [ dīrghá-darśin ] m. f. n. id. Lit. MBh. Lit. R.
[ dīrghadarśin ] m. a bear Lit. L.
a vulture Lit. L.
N. of a minister Lit. Kathās. lxxxvi , 5
of a monkey Lit. R. v , 73 , 43 ( cf. [ dūra- ] )
दीर्घदर्शिता [ dīrghadarśitā ] [ dīrghá-darśi-tā ] f. farsightedness , providence Lit. Kām. viii , 10 ; iv , 8.
दीर्घदर्शित्व [ dīrghadarśitva ] [ dīrghá-darśi-tva ] n. farsightedness , providence Lit. Kām. viii , 10 ; iv , 8.
दीर्घदर्शिवस् [ dīrghadarśivas ] [ dīrghá-darśivas ]and ( Lit. MBh. v , 4380) m. f. n. = [ -darśana ] .
दीर्घदृश्वन् [ dīrghadṛśvan ] [ dīrghá-dṛśvan ]and ( Lit. Kathās. lxi , 131) m. f. n. = [ -darśana ] .
दीर्घदृष्टि [ dīrghadṛṣṭi ] [ dīrghá-dṛṣṭi ]and (L.) m. f. n. = [ -darśana ] .
दीर्घद्रु [ dīrghadru ] [ dīrghá-dru ] m. = [ -taru ] Lit. L.
दीर्घद्रुम [ dīrghadruma ] [ dīrghá-druma ] m. " the lofty tree " , Salmalia Malabarica Lit. L.
दीर्घद्वेषिन् [ dīrghadveṣin ] [ dīrghá-dveṣin ] m. f. n. cherishing long hatred , implacable Lit. MW.
दीर्घनख [ dīrghanakha ] [ dīrghá-nakha ] m. f. n. having long nails Lit. MBh. ix , 2649
[ dīrghanakha ] m. N. of a man Lit. Buddh.
[ dīrghanakhī ] f. Diospyros Embryopteris Lit. L.
दीर्घनाद [ dīrghanāda ] [ dīrghá-nāda ] m. f. n. long-sounding
[ dīrghanāda ] m. a dog Lit. L.
a cock Lit. L.
a conch-shell Lit. L.
दीर्घनाल [ dīrghanāla ] [ dīrghá-nāla ] m. " long-stalked " , N. of several kinds of grass (= [ vṛtta-guṇḍa ] and [ yāvanāla ] )
[ dīrghanāla ] n. = [ -rohiṣaka ] Lit. L.
दीर्घनिद्रा [ dīrghanidrā ] [ dīrghá-nidrā ] f. long sleep Lit. Ragh. xii , 81
death Lit. Hcar.
दीर्घनिर्वंश [ dīrghanirvaṃśa ] [ dīrgha-nirvaṃśa ] m. a long sword, Lit. L.
दीर्घनिश्वस्य [ dīrghaniśvasya ] [ dīrghá-niśvasya ] ind. sighing or having sighed deeply Lit. W.
दीर्घनिश्वास [ dīrghaniśvāsa ] [ dīrghá-niśvāsa ] m. a long or deep-drawn sigh Lit. Mālatīm. vii , 1/2.
दीर्घनीथ [ dīrghanītha ] [ dīrghá-nītha ] ( [ °ghá- ] ) m. N. of a man Lit. RV. viii , 50 , 10.
दीर्घपक्ष [ dīrghapakṣa ] [ dīrghá-pakṣa ] m. " long-winged " , the fork-tailed shrike Lit. L.
दीर्घपटोलिका [ dīrghapaṭolikā ] [ dīrghá-paṭolikā ] f. a kind of cucurbitaceous fruit Lit. L.
दीर्घपत्त्र [ dīrghapattra ] [ dīrghá-pattra ] m. f. n. " long-leaved "
[ dīrghapattra ] m. a kind of sugar-cane Lit. Suśr.
a species of ebony tree Lit. Bhpr.
the palm tree Lit. L.
a kind of onion Lit. L.
some other bulbous plant (= [ viṣṇu-kanda ] ) Lit. L.
several kinds of grass Lit. L.
[ dīrghapattrā ] f. a kind of plant related to the Hemionitis Cordifolia Lit. L.
[ dīrghapattra ] m. Pandanus Odoratissimus Lit. L.
= [ ḍoḍīgandha-pattrā ] Lit. L.
[ dīrghapattrī ] f. = [ palāśī ] or [ mahācañcu ] Lit. L.
दीर्घपत्त्रक [ dīrghapattraka ] [ dīrghá-pattraka ] m. a kind of sugar-cane Lit. Suśr.
a kind of garlic (= [ rakta-lasuna ] ) Lit. L.
Ricinus Communis Lit. L.
Barringtonia Acutangula Lit. L.
a kind of reed Lit. L.
Capparis Aphylla Lit. L.
= [ jalaja-madhūka ] Lit. L.
[ dīrghapattrikā ] f. Desmodium Gangeticum Lit. L.
Aloe Indica Lit. L.
= [ palāśī ] Lit. L.
दीर्घपद् [ dīrghapad ] [ dīrghá-pad ] m. f. n. " long-legged "
[ dīrghapad ] m. a heron Lit. L.
दीर्घपाद् [ dīrghapād ] [ dīrghá-pād ] m. f. n. " long-legged "
[ dīrghapād ] m. a heron Lit. L.
दीर्घपर्ण [ dīrghaparṇa ] [ dīrghá-parṇa ] m. f. n. long-leaved
[ dīrghaparṇī ] f. a species of plant related to the Hemionitis Cordifolia Lit. L.
दीर्घपर्वन् [ dīrghaparvan ] [ dīrghá-parvan ] m. " having long knots or joints " , sugar-cane Lit. L.
दीर्घपल्लव [ dīrghapallava ] [ dīrghá-pallava ] m. " having long shoots or tendrils " , Cannabis Sativa or Crotolaria Juncea Lit. L.
दीर्घपवन [ dīrghapavana ] [ dīrghá-pavana ] m. f. n. " long winded "
[ dīrghapavana ] m. an elephant Lit. L. ( cf. [ -māruta ] ) .
दीर्घपाठ [ dīrghapāṭha ] [ dīrghá-pāṭha ] m. " the long reading " , a kind of recitation of the Lit. VS. in which the consonants are often doubled Lit. Cat.
दीर्घपाद [ dīrghapāda ] [ dīrghá-pāda ] = [ -pad ] Lit. L.
दीर्घपादप [ dīrghapādapa ] [ dīrghá-pādapa ] m. = [ -taru ] or the Areca-nut tree Lit. L.
दीर्घपाद्या [ dīrghapādyā ] [ dīrghá-pādyā ] f. a kind of brick Lit. Śulbas. iii , 177.
दीर्घपुष्प [ dīrghapuṣpa ] [ dīrghá-puṣpa ] m. " having long flowers " , Michelia Champaka or Calotropis Gigantea Lit. L.
दीर्घपृष्ठ [ dīrghapṛṣṭha ] [ dīrghá-pṛṣṭha ] m. f. n. " long-backed "
[ dīrghapṛṣṭha ] m. a snake Lit. L.
दीर्घप्रज्ञ [ dīrghaprajña ] [ dīrghá-prajña ] m. f. n. having a far-seeing mind
[ dīrghaprajña ] m. N. of a king Lit. MBh.
दीर्घप्रयज्यु [ dīrghaprayajyu ] [ dīrghá-prayajyu ] m. f. n. ( [ °ghá- ] ) persevering in offerings and sacrifices Lit. RV. vii , 82 , 1
receiving constant offerings or worship (Vishṇu-Varuṇa) Lit. TBr. ii , 8 , 4 , 5.
दीर्घप्रयत्न [ dīrghaprayatna ] [ dīrghá-prayatna ] m. persevering effort Lit. MW.
दीर्घप्रसद्मन् [ dīrghaprasadman ] [ dīrghá-prasadman ] ( [ °ghá- ] ) m. f. n. offering extensive seats (the earth) Lit. RV. viii , 10 , 1 ; 25 , 20.
दीर्घप्राण [ dīrghaprāṇa ] [ dīrghá-prāṇa ] m. f. n. having long breath Lit. ĀpŚr. vi , 20 , 2.
दीर्घप्रेक्षिन् [ dīrghaprekṣin ] [ dīrghá-prekṣin ] m. f. n. = [ -darśana ] Lit. MBh. vii , 5467.
दीर्घफल [ dīrghaphala ] [ dīrghá-phala ] m. f. n. having long fruit
[ dīrghaphala ] m. N. of plants (Cathartocarpus Fistula , Butea Frondosa , Asclepias Gigantea) Lit. L.
[ dīrghaphalā ] f. a red-colouring Oldenlandia
[ dīrghaphala ] m. a vine with reddish grapes
Odina Pennata
a kind of cucumber Lit. L. =
दीर्घफलक [ dīrghaphalaka ] [ dīrghá-phalaka ] m. Agati Grandiflora Lit. L.
दीर्घबाहु [ dīrghabāhu ] [ dīrghá-bāhu ] m. f. n. long-armed Lit. MBh. iii , 2454 Lit. R. ii , 42 , 18
[ dīrghabāhu ] m. N. of one of the attendants on Śiva Lit. Hariv.
of a Dānava Lit. ib. (v.l. [ -kaṇṭha ] )
of a son of Dhṛita-rāshṭra Lit. MBh. i
of a son or grandson of Dilīpa Lit. Pur.
दीर्घबाहुगर्वित [ dīrghabāhugarvita ] [ dīrghá-bāhu--garvita ] m. " proud of having long arms " , N. of a demon Lit. Lalit.
दीर्घबीजा [ dīrghabījā ] [ dīrghá-bījā ] f. " having long seed " , N. of a plant Lit. Gal.
दीर्घभुज [ dīrghabhuja ] [ dīrghá-bhuja ] m. f. n. " long armed "
[ dīrghabhuja ] m. N. of one of the attendants on Śiva Lit. L.
दीर्घमारुत [ dīrghamāruta ] [ dīrghá-māruta ] = [ -pavana ] Lit. L.
दीर्घमुख [ dīrghamukha ] [ dīrghá-mukha ] m. f. n. long-mouthed , long-beaked , long-faced Lit. TĀr. iv , 32 , 1
[ dīrghamukha ] m. N. of a Yaksha (?) Lit. Buddh.
[ dīrghamukhī ] f. Parra Jacana or Goensis Lit. ĀpŚr. xv , 19 , 4 Sch.
[ dīrghamukha ] m. the musk-rat Lit. L.
दीर्घमूल [ dīrghamūla ] [ dīrghá-mūla ] n. " long-root " , the root of Andropogon Muricatus
[ dīrghamūla ] m. f. n. having long roots
m. a kind of Bilva or creeper Lit. L.
[ dīrghamūlā ] f. Desmodium Gangeticum or Ichnocarpus Frutescens Lit. Suśr.
[ dīrghamūlī ] f. Alhagi Maurorum , Leea Hirta , Solanum Indicum Lit. L.
दीर्घमूलक [ dīrghamūlaka ] [ dīrghá-mūlaka ] n. a kind of radish Lit. L.
[ dīrghamūlikā ] f. Desmodium Gangeticum Lit. L.
दीर्घयज्ञ [ dīrghayajña ] [ dīrghá-yajña ] m. " performing a long sacrifice " N. of a king of Ayodhyā Lit. MBh. ii , 1076.
दीर्घयशस् [ dīrghayaśas ] [ dīrghá-yaśas ] ( [ °ghá- ] ) m. f. n. renowned far and wide Lit. RV. v , 61 , 9.
दीर्घयाथ [ dīrghayātha ] [ dīrghá-yāthá ] m. or n. a long course or journey Lit. RV. ii , 15 , 3 ; v , 45 , 9
दीर्घयाम [ dīrghayāma ] [ dīrghá-yāma ] m. f. n. having long watches (as the night) Lit. Megh.
दीर्घरङ्गा [ dīrgharaṅgā ] [ dīrghá-raṅgā ] f. " having a lasting colour " , turmeric Lit. L.
दीर्घरत [ dīrgharata ] [ dīrghá-rata ] m. " long in copulation " , a dog , Lit. W. ( cf. [ -surata ] ) .
दीर्घरद [ dīrgharada ] [ dīrghá-rada ] m. " long-tusked " , a hog Lit. L.
दीर्घरसन [ dīrgharasana ] [ dīrghá-rasana ] m. " long-tongued " , a serpent Lit. L.
दीर्घरागा [ dīrgharāgā ] [ dīrghá-rāgā ] f. = [ -raṅgā ] Lit. L.
दीर्घरात्रम् [ dīrgharātram ] [ dīrghá-rātram ] ind. for a long time or period Lit. Lalit. Lit. DivyA7v.
दीर्घरात्रिक [ dīrgharātrika ] [ dīrghá-rātrika ] m. f. n. " long-lasting " (fever) Lit. Bhpr.
दीर्घराव [ dīrgharāva ] [ dīrghá-rāva ] m. " making a prolonged noise or yell " N. of a jackal Lit. Hit.
दीर्घरूप [ dīrgharūpa ] [ dīrghá-rūpa ] m. f. n. having a long form , having the form of a long vowel Lit. MW.
दीर्घरोगिन् [ dīrgharogin ] [ dīrghá-rogin ] m. f. n. long ill or sick Lit. W.
दीर्घरोम [ dīrgharoma ] [ dīrghá-roma ] m. " = next "
N. of a son of Dhṛita-rāshṭra Lit. MBh.
दीर्घरोमन् [ dīrgharoman ] [ dīrghá-roman ] m. f. n. " long-haired "
[ dīrgharoman ] m. a bear Lit. L.
N. of one of the attendants on Śiva Lit. Hariv.
दीर्घरोष [ dīrgharoṣa ] [ dīrghá-roṣa ] m. f. n. long in anger , bearing a grudge Lit. ŚārṅgP.
दीर्घरोषता [ dīrgharoṣatā ] [ dīrghá-roṣa--tā ] f. Lit. Mālav. iv , 1 , 2.
दीर्घरोषण [ dīrgharoṣaṇa ] [ dīrghá-roṣaṇa ] m. f. n. = [ -roṣa ] Lit. Subh. 203.
दीर्घरोहिषक [ dīrgharohiṣaka ] [ dīrghá-rohiṣaka ] m. a kind of fragrant grass Lit. L.
दीर्घलताद्रुम [ dīrghalatādruma ] [ dīrghá-latā-druma ] m. Shorea Robusta Lit. L.
दीर्घलोचन [ dīrghalocana ] [ dīrghá-locana ] m. f. n. long-eyed Lit. Hariv.
[ dīrghalocana ] m. N. of a son of Dhṛita-rāshṭra Lit. MBh.
दीर्घलोहितयष्टिका [ dīrghalohitayaṣṭikā ] [ dīrghá-lohita-yaṣṭikā ] f. " having a long red stem " , red sugar-cane Lit. L.
दीर्घवंश [ dīrghavaṃśa ] [ dīrghá-vaṃśa ] m. f. n. having a long reed
being of an ancient family Lit. W.
[ dīrghavaṃśa ] m. Amphidonax Karka Lit. L.
दीर्घवक्त्र [ dīrghavaktra ] [ dīrghá-vaktra ] m. " long-faced " , an elephant Lit. L.
दीर्घवच्छिका [ dīrghavacchikā ] [ dīrghá-vacchikā ] ( fr. [ vatsa ] ? Lit. L.) f. ( Lit. W.) a crocodile or alligator.
दीर्घवर्छिका [ dīrghavarchikā ] [ dīrghá-varchikā ] f. ( Lit. W.) a crocodile or alligator.
दीर्घवत् [ dīrghavat ] [ dīrghá-vat ] ind. like a long vowel Lit. W.
दीर्घवर्ण [ dīrghavarṇa ] [ dīrghá-varṇa ] m. a long vowel Lit. W.
दीर्घवर्त्मन् [ dīrghavartman ] [ dīrghá-vartman ] n. = [ -yātha ] Lit. W.
दीर्घवर्षाभू [ dīrghavarṣābhū ] [ dīrghá-varṣā-bhū ] f. a white-flowered Punar-navā Lit. L.
दीर्घवाला [ dīrghavālā ] [ dīrghá-vālā ] f. " long-tailed " , the bos grunniens Lit. L.
दीर्घविश्ववेदसकैवल्यदीपिका [ dīrghaviśvavedasakaivalyadīpikā ] [ dīrghá-viśva-vedasa-kaivalya-dīpikā ] f. N. of wk.
दीर्घवृक्ष [ dīrghavṛkṣa ] [ dīrghá-vṛkṣa ] m. = [ -taru ] Lit. L.
दीर्घवृत्तफला [ dīrghavṛttaphalā ] [ dīrghá-vṛtta-phalā ] ( [ vṛnta- ] ?) f. a kind of gourd Lit. L.
दीर्घवृन्त [ dīrghavṛnta ] [ dīrghá-vṛnta ] m. " long-stalked " , Colosanthes Indica
[ dīrghavṛntā ] f. = [ indra-cirbhiṭī ] Lit. L.
दीर्घवृन्तक [ dīrghavṛntaka ] [ dīrghá-vṛntaka ] m. Colosanthes Indica and a variety of it Lit. L.
[ dīrghavṛntikā ] f. Mimosa Octandra Lit. L.
दीर्घवेणु [ dīrghaveṇu ] [ dīrghá-veṇu ] m. pl. N. of a people Lit. MBh. ii.
दीर्घव्याधि [ dīrghavyādhi ] [ dīrghá-vyādhi ] m. f. n. suffering from a long illness Lit. L.
दीर्घशर [ dīrghaśara ] [ dīrghá-śara ] m. " having a long reed " , Andropogon Bicolor Lit. L.
दीर्घशाख [ dīrghaśākha ] [ dīrghá-śākha ] m. f. n. having long branches
[ dīrghaśākha ] m. Shorea Robusta Lit. L.
दीर्घशाखिका [ dīrghaśākhikā ] [ dīrghá-śākhikā ] f. a kind of shrub Lit. L.
दीर्घशिम्बिक [ dīrghaśimbika ] [ dīrghá-śimbika ] m. " having a long pod " , black mustard Lit. L.
दीर्घशिर [ dīrghaśira ] [ dīrghá-śira ] m. " having a long head or beak " , a kind of bird Lit. L.
दीर्घशूक [ dīrghaśūka ] [ dīrghá-śūka ] m. " having long awns or beards " , a sort of rice Lit. L.
दीर्घशूकक [ dīrghaśūkaka ] [ dīrghá-śūkaka ] m. " having long awns or beards " , a sort of rice Lit. L.
दीर्घश्मश्रु [ dīrghaśmaśru ] [ dīrghá-śmaśru ] ( [ °ghá- ] ) m. f. n. long-bearded Lit. AV. xi , 5 , 6.
दीर्घश्रवस् [ dīrghaśravas ] [ dīrghá-śravas ] m. f. n. ( [ °ghá- ] ) renowned far and wide
[ dīrghaśravas ] m. N. of men Lit. RV. Lit. TāṇḍyaBr. xv , 3.
दीर्घश्रुत् [ dīrghaśrut ] [ dīrghá-śrút ] m. f. n. hearing from afar Lit. RV. x , 114 , 2
heard or renowned far and wide ( superl. [ °tama ] ) Lit. RV. Lit. TS.
दीर्घसक्थ [ dīrghasaktha ] [ dīrghá-saktha ] m. f. n. having long thighs Lit. Pāṇ. 5-4 , 113 Lit. Kāś.
दीर्घसक्थि [ dīrghasakthi ] [ dīrghá-sakthi ] m. f. n. having long shafts Lit. ib.
दीर्घसत्त्र [ dīrghasattra ] [ dīrghá-sattrá ] n. a long-continued Soma sacrifice Lit. ŚBr. Lit. MBh.
N. of a Tīrtha Lit. MBh. iii , 5050
[ dīrghasattra ] m. f. n. = [ °trí n ] mfn. occupied with a prolonged Soma rite Lit. ŚBr. Lit. BhP.
दीर्घसंध्य [ dīrghasaṃdhya ] [ dīrghá-saṃdhya ] m. f. n. performing long prayers or rites at the different twilights
दीर्घसंध्यत्व [ dīrghasaṃdhyatva ] [ dīrghá-saṃdhya--tva ] n. Lit. Mn. iv , 94.
दीर्घसस्य [ dīrghasasya ] [ dīrghá-sasya ] m. " having long fruit " , Diospyros Embryopteris Lit. L.
दीर्घसुरत [ dīrghasurata ] [ dīrghá-surata ] m. = [ -rata ] Lit. L.
दीर्घसूत्र [ dīrghasūtra ] [ dīrghá-sūtra ] m. f. n. " spinning a long yarn " , slow , dilatory , procrastinating Lit. MBh. Lit. R.
दीर्घसूत्रता [ dīrghasūtratā ] [ dīrghá-sūtra--tā ] f. ( Lit. ib.) procrastination , dilatoriness.
दीर्घसूत्रत्व [ dīrghasūtratva ] [ dīrghá-sūtra--tva ] n. ( Lit. Gal.) procrastination , dilatoriness.
दीर्घसूत्रिता [ dīrghasūtritā ] [ dīrghá-sūtri-tā ] f. = [ °tratā ] Lit. Hit. i , 29 (v.l.)
दीर्घस्कन्ध [ dīrghaskandha ] [ dīrghá-skandha ] m. = [ -taru ] Lit. L.
दीर्घस्वर [ dīrghasvara ] [ dīrghá-svara ] m. = [ -varṇa ] Lit. W.
दीर्घांह्रि [ dīrghāṃhri ] [ dīrghāṃhri ] m. " having long roots " , Desmodium Gangeticum Lit. L.
दीर्घाकार [ dīrghākāra ] [ dīrghākāra ] m. f. n. long-formed , oblong Lit. MW.
दीर्घाक्ष [ dīrghākṣa ] [ dīrghākṣa ] m. f. n. long-eyed Lit. Mālav. ii , 3.
दीर्घागम [ dīrghāgama ] [ dīrghāgama ] m. N. of a Buddh. wk.
दीर्घाङ्कग्राम [ dīrghāṅkagrāma ] [ dīrghāṅka-grāma ] m. N. of a village.
दीर्घाङ्गी [ dīrghāṅgī ] [ dīrghāṅgī ] f. ( Lit. Bhpr.) and = [ °ṃhri ] .
दीर्घाङ्गुलिता [ dīrghāṅgulitā ] [ dīr-ghāṅgulitā ] f. the having long fingers (one of the 32 signs of perfection), Lit. Dharmas. 83
दीर्घाङ्घ्रि [ dīrghāṅghri ] [ dīrghāṅghri ]and m. ( Lit. L.) = [ °ṃhri ] .
दीर्घाधी [ dīrghādhī ] [ dīrghā́-dhī ] m. f. n. having a far-seeing mind Lit. RV. ii , 27 , 4.
दीर्घाध्व [ dīrghādhva ] [ dīrghādhva ] m. a long way or journey Lit. AitBr. vi , 23
दीर्घाध्वग [ dīrghādhvaga ] [ dīrghādhva--ga ] m. f. n. going long journeys
[ dīrghādhvaga ] m. a camel , a letter-carrier or messenger Lit. L.
दीर्घानल [ dīrghānala ] [ dīrghānala ] n. a mystical N. of the syllable [ rā ] Lit. RāmatUp.
दीर्घानुपरिवर्तिन् [ dīrghānuparivartin ] [ dīrghānuparivartin ] m. f. n. having a long after-effect Lit. L.
दीर्घापाङ्ग [ dīrghāpāṅga ] [ dīrghāpāṅga ] m. f. n. having long , outer corners of the eyes
[ dīrghāpāṅga ] m. N. of an antelope Lit. Śak. v , 20/21.
दीर्घापेक्षिन् [ dīrghāpekṣin ] [ dīrghāpekṣin ] m. f. n. very regardful or considerate Lit. MBh. vii , 5467 (B. [ dīrghapr ] ) .
दीर्घाप्सस् [ dīrghāpsas ] [ dīrghāpsas ] m. f. n. having a long fore-part (a waggon) Lit. RV. i , 122 , 15.
दीर्घाभिनिष्ठानान्त [ dīrghābhiniṣṭhānānta ] [ dīr-ghābhiniṣṭhānānta ] m. f. n. ending in a long vowel or in Visarga, Lit. ĀpGṛ.
दीर्घामय [ dīrghāmaya ] [ dīrghāmaya ] m. f. n. long sick Lit. Hit. iv , 36.
दीर्घायु [ dīrghāyu ] [ dīrghāyu ] m. f. n. long-lived. Lit. viii , 70 , 7
दीर्घायुत्व [ dīrghāyutva ] [ dīrghāyu--tvá ] n. Lit. ib. x , 62 , 2 Lit. ŚBr.
दीर्घायुशोचिस् [ dīrghāyuśocis ] [ dīrghāyu--śocis ] m. f. n. ( [ °ghā́yu- ] ) shining through a long life (Agni) Lit. RV. v , 18 , 3.
दीर्घायुध [ dīrghāyudha ] [ dīrghāyudha ] m. (!) long weapon , spear Lit. L.
[ dīrghāyudha ] m. f. n. having long weapons (tusks)
m. a hog Lit. L.
दीर्घायुस् [ dīrghāyus ] [ dīrghāyus ] m. f. n. long-lived Lit. RV. Lit. MBh.
wished to be long-lived Lit. R. iii , 1 , 11 ( cf. [ āyuṣmat ] )
[ dīrghāyus ] m. a crow Lit. L.
N. of 2 trees ( [ jīvaka ] and [ śāmali ] ) Lit. L.
of Mārkaṇḍeya Lit. L.
दीर्घायुष्क [ dīrghāyuṣka ] [ dīrghāyuṣka ] m. f. n. long-lived Lit. Bhpr.
दीर्घायुष्ट्व [ dīrghāyuṣṭva ] [ dīrghāyuṣ-ṭva ] n. long-livedness , a long life Lit. Hariv. 886 ( cf. [ °yu-tva ] )
दीर्घायुष्य [ dīrghāyuṣya ] [ dīrghāyuṣya ] n. id.
[ dīrghāyuṣya ] m. N. of a tree (= [ śveta ] [ mandāraka ] ) Lit. L.
दीर्घारण्य [ dīrghāraṇya ] [ dīrghāraṇyá ] n. a long tract of wild or desert country Lit. Br.
दीर्घालर्क [ dīrghālarka ] [ dīrghālarka ] m. = [ °ghāyuṣya ] m. Lit. L.
दीर्घास्य [ dīrghāsya ] [ dīrghāsya ] m. f. n. long-faced Lit. Hariv.
[ dīrghāsya ] m. N. of a people Lit. Var.
दीर्घाहन् [ dīrghāhan ] [ dīrghāhan ] m. f. n. having long days. Lit. Pāṇ. 8-2 , 69 Vārtt. 1 Lit. Pat. ; viii , 4 , 7 id.
दीर्घेर्वारु [ dīrghervāru ] [ dīrghervāru ] m. a kind of cucumber (= [ ḍaṅgari ] ) Lit. L.
दीर्घोच्छ्वासम् [ dīrghocchvāsam ] [ dīrghocchvāsam ] ind. with a deep-drawn sigh Lit. Megh. 99.
दीर्घोत्कण्ठमनस् [ dīrghotkaṇṭhamanas ] [ dīrghotkaṇṭha-manas ] m. f. n. having the heart full of an old longing Lit. BhP. iv , 9 , 43.
दीर्घय [ dīrghaya ] [ dīrghaya ] Nom. P. [ °yati ] , to be long , tarry , procrastinate Lit. R.
दीर्घी [ dīrghī ] [ dīrghī ] ind. in comp. for [ °gha ] .
दीर्घीकृ [ dīrghīkṛ ] [ dīrghī-√ kṛ ] to lengthen , prolong Lit. Kālid. √
दीर्घीभू [ dīrghībhū ] [ dīrghī-√ bhū ] to become lengthen
दीर्घीभाव [ dīrghībhāva ] [ dīrghī-bhāva ] m. lengthening (of a vowel) Lit. VS. Lit. Prāt.
दीर्घीभूत [ dīrghībhūta ] [ dīrghī-bhūta ] lengthened (a vowel) Lit. Pāṇ. 7-4 , 72 Sch.
दीर्ण [ dīrṇa ] [ dīrṇa ] m. f. n. (√ [ dṝ ] ) torn , rent , sundered Lit. ŚāṅkhŚr. xiii , 12 , 1 Lit. R. ii , 39 , 29
scattered , dispersed (army) Lit. MBh. vi , 144 , 146
frightened , afraid Lit. MBh. v , 4622 , 4627.
दीव् [ dīv ] [ dīv ] [ dīvi ] , [ dīvyat ] see under √ 2. [ div ] .
दु [ du ] [ du ]1 Root ( or [ dū ] ) cl. [1] P. ( Lit. Dhātup. xxii , 46) [ davati ] (pf. [ dudāva ] ; fut. [ doṣyati ] , [ dotā ] ; aor. [ adāvīt ] or [ adauṣīt ] Lit. Vop.) , to go: Caus. [ dāvayati ] or [ davayati ] (see s.v.) Actually occurring only in Subj. aor. [ daviṣāṇi ] Lit. RV. x , 34 , 5 , " [ na d ] [ ebhih ] " , (?) I will not go i.e. have intercourse with them (the dice) . ( cf. 1 , 2 , 3. )
दू [ dū ] [ dū ]1 Root ( or [ du ] ) cl. [1] P. ( Lit. Dhātup. xxii , 46) [ davati ] (pf. [ dudāva ] ; fut. [ doṣyati ] , [ dotā ] ; aor. [ adāvīt ] or [ adauṣīt ] Lit. Vop.) , to go: Caus. [ dāvayati ] or [ davayati ] (see s.v.) Actually occurring only in Subj. aor. [ daviṣāṇi ] Lit. RV. x , 34 , 5 , " [ na d ] [ ebhih ] " , (?) I will not go i.e. have intercourse with them (the dice) . ( cf. 1 , 2 , 3. )
दु [ du ] [ du ]2 Root ( also written [ dū ] ) , cl. [5] P. cl. [4] Ā. ( Lit. Dhātup. xxvii , 10 ; xxvi , 24 ) [ dunoti ] , [ dūyate ] ( ep. also [ °ti ] ; pf. [ dudāva ] ; fut. [ doṣyati ] ; aor. [ adauṣīt ] ; inf. [ dotum ] ) , to be burnt , to be consumed with internal heat or sorrow ( Pres. [ dunoti ] Lit. MBh. iii , 10069 Lit. BhP. iii , 2 , 17 Lit. Gīt. iii , 9 ; but oftener [ dūyate ] , which is at once Pass.) Lit. MBh. Lit. Suśr. Lit. Kāv. ; ( only [ dunóti ] ) to burn , consume with fire , cause internal heat , pain , or sorrow , afflict , distress Lit. AV. ix , 4 , 18 Lit. MBh. Lit. VarBṛS. Lit. Kāv. : Caus. [ dāvayati ] aor. [ adūduvat ] : Desid. [ dudūṣati ] : Intens. [ dodūyate ] , [ dodoti ] . ( ( Cf. 1. for 2 ; 3 , pain ; Lit. (davyti) , to torment ; Sl. (daviti) , to worry. ) ) ( 482,3 )
दू [ dū ] [ dū ]2 Root ( also written [ du ] ) , cl. [5] P. cl. [4] Ā. ( Lit. Dhātup. xxvii , 10 ; xxvi , 24 ) [ dunoti ] , [ dūyate ] ( ep. also [ °ti ] ; pf. [ dudāva ] ; fut. [ doṣyati ] ; aor. [ adauṣīt ] ; inf. [ dotum ] ) , to be burnt , to be consumed with internal heat or sorrow ( Pres. [ dunoti ] Lit. MBh. iii , 10069 Lit. BhP. iii , 2 , 17 Lit. Gīt. iii , 9 ; but oftener [ dūyate ] , which is at once Pass.) Lit. MBh. Lit. Suśr. Lit. Kāv. ; ( only [ dunóti ] ) to burn , consume with fire , cause internal heat , pain , or sorrow , afflict , distress Lit. AV. ix , 4 , 18 Lit. MBh. Lit. VarBṛS. Lit. Kāv. : Caus. [ dāvayati ] aor. [ adūduvat ] : Desid. [ dudūṣati ] : Intens. [ dodūyate ] , [ dodoti ] . ( ( Cf. 1. for 2 ; 3 , pain ; Lit. (davyti) , to torment ; Sl. (daviti) , to worry. ) ) ( 482,3 )
दुत् [ dut ] [ dut ] f. anxiety , uneasiness.
दुद्द [ dudda ] [ dud-da ] and m. f. n. giving pain , cruel , wicked Lit. L.
दुद्दादिन् [ duddādin ] [ dud-dādin ]and m. f. n. giving pain , cruel , wicked Lit. L.
दुन्वत् [ dunvat ] [ dunvat ] m. f. n. afflicting , injuring Lit. W.
दुः [ duḥ ] [ duḥ ] in comp. for [ dus ] ( p. 488 ; for [ duḥ-k ] , [ duḥ-p ] see [ duṣ-k ] , [ duṣ-p ] ) .
दुःशंस [ duḥśaṃsa ] [ duḥ-śáṃsa ] m. f. n. wishing or threatening evil , malicious , wicked Lit. RV. Lit. AV.
दुःशकत्व [ duḥśakatva ] [ duḥ-śaka--tva ] n. Comm.
दुःशक्त [ duḥśakta ] [ duḥ-śakta ] and m. f. n. powerless Lit. Pāṇ. 5-4 , 121 Sch.
दुःशक्ति [ duḥśakti ] [ duḥ-śakti ]and m. f. n. powerless Lit. Pāṇ. 5-4 , 121 Sch.
दुःशल [ duḥśala ] [ duḥ-śala ] m. N. of a son of Dhṛitarāshṭra Lit. MBh. i
[ duḥśalā ] f. of the only daughter of Dhṛitarāshṭra , wife of Jayad-ratha Lit. ib.
दुःशस्त [ duḥśasta ] [ duḥ-śasta ] m. f. n. badly recited
[ duḥśasta ] n. a bad recitation Lit. Br.
दुःशाकम् [ duḥśākam ] [ duḥ-śākam ] ind. ill with vegetables Lit. Pāṇ. 2-1 , 6 Sch.
दुःशास [ duḥśāsa ] [ duḥ-śāsa ] m. f. n. difficult to be controlled Lit. Vop.
दुःशासुस् [ duḥśāsus ] [ duḥ-śā́sus ] m. f. n. malevolent Lit. RV. x , 33 , 1.
दुःशिक्षित [ duḥśikṣita ] [ duḥ-śikṣita ] m. f. n. ill-bred , impertinent Lit. Bālar. ii , 22/23
दुःशिष्य [ duḥśiṣya ] [ duḥ-śiṣya ] m. a bad scholar Lit. Kathās.
दुःशीम [ duḥśīma ] [ duḥ-śī́ma ] m. f. n. bad to lie upon Lit. ŚāṅkhBr. ii , 7
[ duḥśīma ] m. N. of a man Lit. RV. x , 93 , 14.
दुःशीर्ततनु [ duḥśīrtatanu ] [ duḥ-śīrta-tanu ] m. f. n. having an indestructible body Lit. MaitrS. i , 8 , 6.
दुःशील [ duḥśīla ] [ duḥ-śīla ] m. f. n. badly disposed , ill-behaved Lit. MBh. Lit. R. ( [ -tā ] f. Lit. Kull.)
[ duḥśīlā ] f. N. of a woman Lit. Kathās.
दुःशीलचित्त [ duḥśīlacitta ] [ duḥ-śīla--citta ] m. f. n. bad-hearted , Lit. Subhāsh.
दुःशीलता [ duḥśīlatā ] [ duḥ-śīla--tā ] f. , see [ duḥśīla ] , Lit. Kull.
दुःशृङ्गी [ duḥśṛṅgī ] [ duḥ-śṛṅgī ] f. a disloyal wife Lit. L.
दुःशृत [ duḥśṛta ] [ duḥ-śṛta ] ( [ dúḥ- ] ) m. f. n. not well cooked , underdone Lit. MaitrS. i , 4 , 13.
दुःशेव [ duḥśeva ] [ duḥ-śéva ] m. f. n. envious , malignant Lit. RV. i , 42 , 2.
दुःशोध [ duḥśodha ] [ duḥ-śodha ] m. f. n. difficult to be cleaned Lit. Suśr.
दुःशोष [ duḥśoṣa ] [ duḥ-śoṣa ] m. f. n. difficult to be dried Lit. MBh. vii , 856.
दुःश्रव [ duḥśrava ] [ duḥ-śrava ] m. f. n. unpleasant to be heard
[ duḥśrava ] and n. cacophony Lit. Sāh.
दुःश्रवत्व [ duḥśravatva ] [ duḥ-śrava--tva ]and n. cacophony Lit. Sāh.
दुःश्रुत [ duḥśruta ] [ duḥ-śruta ] m. f. n. badly or wrongly heard Lit. R. iii , 41 , 10
दुःषन्त [ duḥṣanta ] [ duḥ-ṣanta ] m. older form for [ duṣyanta ] ( q.v.)
दुःषम [ duḥṣama ] [ duḥ-ṣama ] n. a partic. weight (= 6 Dānaka) Lit. Car. viii , 1 ( printed [ °ḥ-kh° ] ) .
दुःषम [ duḥṣama ] [ duḥ-ṣáma ]2 n. a bad year Lit. ŚBr. iii , 2 , 1 , 10 Lit. AitBr. ii , 29
( [ am ] ) , Lit. i id. unevenly , improperly
at a wrong time (g. [ tiṣṭhadgv-ādi ] )
[ duḥṣamā ] f. (with Jainas) N. of two spokes in the wheel of time (viz. the 5th in the Ava-sarpiṇī and the 2nd in the Ut-sarpiṇī) Lit. L.
दुःषमसुषमा [ duḥṣamasuṣamā ] [ duḥ-ṣáma-suṣamā ]2 f. (with Jainas) id. (the 4th and 3rd resp.) Lit. L.
दुःषह [ duḥṣaha ] [ duḥ-ṣáha ] m. f. n. irresistible Lit. RV. ix , 91 , 5 ( cf. [ duḥ-s ] ) .
दुःषुप्त [ duḥṣupta ] [ duḥ-ṣupta ] m. f. n. sleeping badly , having bad dreams Lit. L.
दुःष्टुत [ duḥṣṭuta ] [ duḥ-ṣṭuta ] n. faulty recitation of a Stotra Lit. AitBr. iii , 38.
दुःष्टुति [ duḥṣṭuti ] [ duḥ-ṣṭutí ] [ duḥ-ṣṭutí ] or ( [ dúḥ ] ) [ -ṣṭuti ] , f. a faulty or bad hymn Lit. RV. i , 53 , 1
दुःष्पर्श [ duḥṣparśa ] [ duḥ-ṣparśa ] see [ -sparśa ] .
दुःष्वन्त [ duḥṣvanta ] [ duḥ-ṣvanta ] w.r. for [ duṣy ] .
दुःष्वप्न्य [ duḥṣvapnya ] [ duḥ-ṣvápnya ] n. bad sleep or dreams Lit. RV. Lit. AV.
दुःसंरक्ष्य [ duḥsaṃrakṣya ] [ duḥ-saṃrakṣya ] m. f. n. difficult to be guarded Lit. Nīlak.
दुःसंलक्ष्य [ duḥsaṃlakṣya ] [ duḥ-saṃlakṣya ] m. f. n. difficult to be observed or recognised Lit. Rājat.
दुःसंस्कार [ duḥsaṃskāra ] [ duḥ-saṃskāra ] m. a bad custom or practice Lit. ib.
दुःसंस्थित [ duḥsaṃsthita ] [ duḥ-saṃsthita ] m. f. n. deformed Lit. R. ii , 8 , 40.
दुःसक्थ [ duḥsaktha ] [ duḥ-saktha ] m. f. n. having deformed thighs Lit. Pāṇ. 5-4 , 121 Lit. Kāś.
दुःसक्थि [ duḥsakthi ] [ duḥ-sakthi ] m. f. n. having deformed thighs Lit. Pāṇ. 5-4 , 121 Lit. Kāś.
दुःसङ्ग [ duḥsaṅga ] [ duḥ-saṅga ] m. bad inclination Lit. BhP.
दुःसंचार [ duḥsaṃcāra ] [ duḥ-saṃcāra ] m. f. n. difficult to be walked or passed Lit. Pañc. i , 189 Lit. Bālar. vi , 38/39.
दुःसंचिन्त्य [ duḥsaṃcintya ] [ duḥ-saṃcintya ] m. f. n. difficult to be conceived or imagined Lit. Rājat.
दुःसत्त्व [ duḥsattva ] [ duḥ-sattva ] n. evil being , noxious animal
दुःसत्त्ववत् [ duḥsattvavat ] [ duḥ-sattva--vat ] m. f. n. filled with wild beasts (wood) Lit. R. ii , 28 , 17.
दुःसंधेय [ duḥsaṃdheya ] [ duḥ-saṃdheya ] m. f. n. id. Lit. MBh. v , 5827.
दुःसम [ duḥsama ] [ duḥ-sama ] m. f. n. unequal , uneven , unfit , perverse , bad Lit. L. ( cf. [ duḥṣ ] ) .
दुःसमतिक्रम [ duḥsamatikrama ] [ duḥ-samatikrama ] m. f. n. difficult to be surmounted Lit. L.
दुःसमर्थ [ duḥsamartha ] [ duḥ-samartha ] m. f. n. difficult to be conceived Lit. Sarvad.
दुःसमीक्ष्य [ duḥsamīkṣya ] [ duḥ-samīkṣya ] m. f. n. difficult to be perceived Lit. MBh. vii , 1928.
दुःसम्पाद [ duḥsampāda ] [ duḥ-sampāda ] ( Lit. Daś.) and ( Lit. Śaṃk. , [ -tva ] n. ) m. f. n. difficult to be attained or arrived at.
दुःसम्पादत्व [ duḥsampādatva ] [ duḥ-sampāda--tva ] n. , see [ duḥsampāda ]
दुःसम्पाद्य [ duḥsampādya ] [ duḥ-sampādya ]and ( Lit. Śaṃk. , [ -tva ] n. ) m. f. n. difficult to be attained or arrived at.
दुःसम्पाद्यत्व [ duḥsampādyatva ] [ duḥ-sampādya--tva ] n. , see [ duḥsampādya ]
दुःसर्प [ duḥsarpa ] [ duḥ-sarpa ] m. a vicious serpent Lit. Kathās.
दुःसह [ duḥsaha ] [ duḥ-saha ] m. f. n. difficult to be borne , unbearable , irresistible ( [ -tva ] n. ; comp. [ -tara ] ) Lit. MBh. Lit. Kāv.
[ duḥsaha ] m. N. an evil demon Lit. MārkP.
of a son of Dhṛita-rāshṭra Lit. MBh. i
of Puru-kutsa Lit. Pur.
[ duḥsahā ] f. N. of Śrī Lit. MBh. xii , 8154
of a shrub (= [ nāga-damanī ] ) Lit. L.
दुःसहत्व [ duḥsahatva ] [ duḥ-saha--tva ] n. , see [ duḥsaha ] , ; comp. [ -tara ]
दुःसहाय [ duḥsahāya ] [ duḥ-sahāya ] m. f. n. having bad companions , forsaken by all Lit. MBh. v , 1861.
दुःसाक्षिन् [ duḥsākṣin ] [ duḥ-sākṣin ] m. a false witness Lit. R. iii , 18 , 34.
दुःसाध्य [ duḥsādhya ] [ duḥ-sādhya ] m. f. n. difficult to be performed or accomplished Lit. Hariv. Lit. Kām. Lit. Pañc.
difficult to be managed or dealt with Lit. Pañc. i , 228/259 difficult to be reconciled Lit. Bhartṛ. i , 49
difficult to be cured Lit. Hariv. 16132
difficult to be conquered Lit. MW.
दुःसेव्य [ duḥsevya ] [ duḥ-sevya ] m. f. n. difficult to be managed , intractable Lit. MBh. xiii , 2225.
दुःस्त्री [ duḥstrī ] [ duḥ-strī ] f. a bad woman (g. [ yuvādi ] ) .
दुःस्थ [ duḥstha ] [ duḥ-stha ] m. f. n. " standing badly " , unsteady , disquieted (lit. and fig.)
uneasy , unhappy , poor , miserable Lit. Pur. Lit. Rājat.
ignorant , unwise , a fool Lit. L.
covetous Lit. W.
[ duḥstham ] ind. badly , ill
with √ [ sthā ] , to be unwell Lit. Amar. 29.
दुःस्थित [ duḥsthita ] [ duḥ-sthita ] m. f. n. = [ -stha ] Lit. Kathās. Lit. Pur. Lit. Rājat.
[ duḥsthita ] n. an improper manner of standing Lit. MBh. iii , 14669.
दुःस्थिति [ duḥsthiti ] [ duḥ-sthiti ] f. ill condition Lit. Kathās. lxxi , 240.
दुःस्थेय [ duḥstheya ] [ duḥ-stheya ] m. f. n. difficult to be stood
[ duḥstheya ] n. difficult standing Lit. MBh. xii , 11090.
दुःस्नान [ duḥsnāna ] [ duḥ-snāna ] n. defective or inauspicious ablution Lit. Hariv. 3413.
दुःस्पर्श [ duḥsparśa ] [ duḥ-sparśa ] m. f. n. difficult to be touched or unpleasant to the touch Lit. MBh. Lit. BhP.
[ duḥsparśa ] m. Alhagi Maurorum (also [ °śaka ] , Lit. Cār.)
Guilandina Bonduc Lit. L.
[ duḥsparśā ] f. Alhagi Maurorum
[ duḥsparśa ] m. Solanum Jacquini
Mucuna Pruritus
Cassyta Filiformis Lit. Suśr. Lit. Bhpr. Lit. L.
दुःस्पृश [ duḥspṛśa ] [ duḥ-spṛśa ] m. f. n. difficult or unpleasant to be touched Lit. Hariv. 3645.
दुःस्पृष्ट [ duḥspṛṣṭa ] [ duḥ-spṛṣṭa ] n. slight contact , the action of the tongue which produces the sounds [ y ] , [ r ] , [ l ] , [ v ] Lit. RV. Lit. Prāt.
दुःस्फोट [ duḥsphoṭa ] [ duḥ-sphoṭa ] m. " difficult to be burst " , a sort of weapon Lit. L.
दुःस्वन [ duḥsvana ] [ duḥ-svana ] m. f. n. sounding badly , cacophonous Lit. MBh. v , 7241.
दुःस्वप्नदर्शन [ duḥsvapnadarśana ] [ duḥ-svapna--darśana ] n. seeing a bad dream Lit. ŚāṅkhGṛ.
दुःस्वप्ननाश [ duḥsvapnanāśa ] [ duḥ-svapna--nāśa ] m. removal of bad dream Lit. BhP.
[ duḥsvapnanāśa ] m. f. n. = next Lit. Hariv.
दुःस्वप्ननाशन [ duḥsvapnanāśana ] [ duḥ-svapna--nāśana ] m. f. n. removing bad dreams Lit. MBh.
दुःस्वप्ननाशिन् [ duḥsvapnanāśin ] [ duḥ-svapna--nāśin ] m. f. n. removing bad dreams Lit. MBh. Lit. Hariv.
दुःस्वप्नप्रतिबोधन [ duḥsvapnapratibodhana ] [ duḥ-svapna--pratibodhana ] m. f. n. difficult to be awakened from sleep Lit. R. v , 81 , 53
दुःस्वप्नशान्ति [ duḥsvapnaśānti ] [ duḥ-svapna--śānti ] f. (lit.= the next) N. of wk.
दुःस्वप्नोपशान्ति [ duḥsvapnopaśānti ] [ duḥ-svapnopaśānti ] f. the cessation of a bad dream Lit. BhP. viii , 4 , 15.
दुःख [ duḥkha ] [ duḥkhá ]1 m. f. n. ( according to grammarians properly written [ duṣ-kha ] and said to be from [ dus ] and [ kha ] ( cf. [ su-khá ] ) ; but more probably a Prākritized form for [ duḥ-stha ] q.v.) uneasy , uncomfortable , unpleasant , difficult Lit. R. Lit. Hariv. ( compar. [ -tara ] Lit. MBh. Lit. R.)
[ duḥkha ] n. (ifc. f ( [ ā ] ) .) uneasiness , pain , sorrow , trouble , difficulty Lit. ŚBr. xiv , 7 , 2 , 15 Lit. Mn. Lit. MBh. (personified as the son of Naraka and Vedanā Lit. VP.)
[ duḥkham ] ind. with difficulty , scarcely , hardly ( also [ at ] and [ ena ] ) Lit. MBh. Lit. R.
n. impers. it is difficult to or to be (inf.with an acc. or nom. Lit. R. vii , 6 , 38 Lit. Bhag. v , 6)
[ duḥkham ] -√ [ as ] , to be sad or uneasy Lit. Ratn. iv , 19/20
-√ [ kṛ ] , to cause or feel pain Lit. Yājñ. ii , 218 Lit. MBh. xii , 5298.
दुःखकर [ duḥkhakara ] [ duḥkhá-kara ] m. f. n. causing pain to (gen.) , afflicting Lit. MBh. i , 6131.
दुःखकारिन् [ duḥkhakārin ] [ duḥkhá-kārin ] m. f. n. id. Lit. Ratn. iv , 16/17.
दुःखगत [ duḥkhagata ] [ duḥkhá-gata ] n. adversity , calamity Lit. MBh. xii , 5202.
दुःखग्रह [ duḥkhagraha ] [ duḥkhá-graha ] m. f. n. difficult to be conceived Lit. Ratn. iv , 13/14.
दुःखचारिन् [ duḥkhacārin ] [ duḥkhá-cārin ] m. f. n. going with pain , distressed Lit. R. iii , 23 , 14.
दुःखच्छिन्न [ duḥkhacchinna ] [ duḥkhá-cchinna ] m. f. n. cut with difficulty , tough , hard
pained , distressed Lit. W.
दुःखच्छेद्य [ duḥkhacchedya ] [ duḥkhá-cchedya ] m. f. n. to be cut or overcome with difficulty Lit. Hit. iv , 24.
दुःखजात [ duḥkhajāta ] [ duḥkhá-jāta ] m. f. n. suffering pain , distressed Lit. Pāṇ. 4-1 , 52 Vārtt. 5 Lit. Pat. ; vi , 2 , 170.
दुःखजीविन् [ duḥkhajīvin ] [ duḥkhá-jīvin ] m. f. n. living in pain or distress Lit. Mn. xi , 9.
दुःखतर [ duḥkhatara ] [ duḥkhá-tara ] n. greater pain , a greater evil than (abl.) Lit. Nal. xi , 17 ( cf. above ) . =
दुःखदग्ध [ duḥkhadagdha ] [ duḥkhá-dagdha ] m. f. n. " burnt by affliction " , pained , distressed Lit. W.
दुःखदुःख [ duḥkhaduḥkha ] [ duḥkhá-duḥkha ] n. (instr.) with great difficulty Lit. Megh. 90
दुःखदुःखता [ duḥkhaduḥkhatā ] [ duḥkhá-duḥkha--tā ] f. the uneasiness connected with pain Lit. SaddhP.
दुःखदुःखिन् [ duḥkhaduḥkhin ] [ duḥkhá-duḥkhin ] m. f. n. having sorrow upon sorrow Lit. BhP. xi , 11 , 19.
दुःखदोह्या [ duḥkhadohyā ] [ duḥkhá-dohyā ] f. difficult to be milked (cow) Lit. L.
दुःखनिवह [ duḥkhanivaha ] [ duḥkhá-nivaha ] m. f. n. carrying pain with or after it , painful (thirst) Lit. BhP. ix , 19 , 16
[ duḥkhanivaha ] m. a multitude of pains or evils Lit. ib. iii , 9 , 9.
दुःखपरीताङ्ग [ duḥkhaparītāṅga ] [ duḥkhá-parītāṅga ] m. f. n. whose limbs are surrounded or filled with pain Lit. MBh.
दुःखपरीतात्मन् [ duḥkhaparītātman ] [ duḥkhá-parītātman ] m. f. n. whose soul is affected with anguish Lit. ib.
दुःखपात्र [ duḥkhapātra ] [ duḥkhá-pātra ] n. a vessel or receptacle (= object) for sorrow Lit. Jain.
दुःखप्रतीकार [ duḥkhapratīkāra ] [ duḥkha-pratīkāra ] m. a remedy for pain, Lit. Bcar.
दुःखबोध [ duḥkhabodha ] [ duḥkhá-bodha ] m. f. n. difficult to be understood Lit. Nyāyas. i , 1 , 37.
दुःखभागिन् [ duḥkhabhāgin ] [ duḥkhá-bhāgin ] m. f. n. having pain as one's portion , unhappy Lit. Mn. iv , 157.
दुःखभूयिष्ठ [ duḥkhabhūyiṣṭha ] [ duḥkha-bhūyiṣṭha ] consisting mostly of p°ain, abounding with sorrow, ib.
दुःखभेषज [ duḥkhabheṣaja ] [ duḥkhá-bheṣaja ] m. f. n. healing woe (Kṛishṇa) Lit. MBh. xii , 1624.
दुःखमय [ duḥkhamaya ] [ duḥkhá-maya ] m. f. n. consisting in suffering
दुःखमयत्व [ duḥkhamayatva ] [ duḥkhá-maya--tva ] n. Lit. Sāh.
दुःखमरण [ duḥkhamaraṇa ] [ duḥkhá-maraṇa ] m. f. n. having a painful death , Lit. Mālatīm. viii , 8/9.
दुःखमोक्ष [ duḥkhamokṣa ] [ duḥkhá-mokṣa ] m. deliverance from pain Lit. MW.
दुःखमोह [ duḥkhamoha ] [ duḥkhá-moha ] m. perplexity from pain or sorrow , despair Lit. Daś.
दुःखयन्त्र [ duḥkhayantra ] [ duḥkhá-yantra ] n. application of pain , torture Lit. ib.
दुःखयोग [ duḥkhayoga ] [ duḥkhá-yoga ] m. infliction of pain Lit. Mn. vi , 24.
दुःखयोनि [ duḥkhayoni ] [ duḥkhá-yoni ] m. or f. a source of misery Lit. Bhag. v , 22.
दुःखलब्धिका [ duḥkhalabdhikā ] [ duḥkhá-labdhikā ] f. " gained with difficulty " , N. of a princess Lit. Kathās.
दुःखलव्य [ duḥkhalavya ] [ duḥkhá-lavya ] m. f. n. hard to be cut or pierced (aim) Lit. Bālar. iv , 11.
दुःखलोक [ duḥkhaloka ] [ duḥkhá-loka ] m. " the world of pain " (= [ saṃsāra ] ) Lit. L.
दुःखवसति [ duḥkhavasati ] [ duḥkhá-vasati ] f. and a difficult abode Lit. MBh.
दुःखवास [ duḥkhavāsa ] [ duḥkhá-vāsa ]and m. a difficult abode Lit. MBh.
दुःखवेग [ duḥkhavega ] [ duḥkhá-vega ] m. a violent grief. Lit. Kāv.
दुःखव्याभाषित [ duḥkhavyābhāṣita ] [ duḥkhá-vyābhāṣita ] m. f. n. pronounced with difficulty Lit. MBh. xiii , 4485.
दुःखशील [ duḥkhaśīla ] [ duḥkhá-śīla ] m. f. n. bad-tempered , irritable Lit. MBh.
दुःखशीलत्व [ duḥkhaśīlatva ] [ duḥkhá-śīla--tva ] n. irritability , Lit. Suśr.
दुःखशोकपरित्राण [ duḥkhaśokaparitrāṇa ] [ duḥkhá-śoka-paritrāṇa ] n. a shelter from pain and sorrow (Kṛishṇa) Lit. MBh. xii , 1681 ,
दुःखशोकवत् [ duḥkhaśokavat ] [ duḥkhá-śoka-vat ] m. f. n. feeling pain and sorrow Lit. R. iv , 19 , 11.
दुःखशोकसमन्वित [ duḥkhaśokasamanvita ] [ duḥkhá-śoka-samanvita ] m. f. n. id. Lit. MW.
दुःखसंयोग [ duḥkhasaṃyoga ] [ duḥkhá-saṃyoga ] m. = [ duḥkha-yoga ] Lit. W.
दुःखसंवर्धित [ duḥkhasaṃvardhita ] [ duḥkhá-saṃvardhita ] m. f. n. reared with difficulty Lit. W.
दुःखसंस्थिति [ duḥkhasaṃsthiti ] [ duḥkhá-saṃsthiti ] m. f. n. in a wretched condition , poor , miserable Lit. W.
दुःखसंस्पर्श [ duḥkhasaṃsparśa ] [ duḥkhá-saṃsparśa ] m. f. n. unpleasant to the touch Lit. MBh. v , 2046.
दुःखसंचार [ duḥkhasaṃcāra ] [ duḥkhá-saṃcāra ] m. f. n. passing unhappily (time) Lit. R. iii , 22 , 10.
दुःखसमायुक्त [ duḥkhasamāyukta ] [ duḥkhá-samāyukta ] m. f. n. accompanied , with pain , affected by anguish Lit. MW.
दुःखसागर [ duḥkhasāgara ] [ duḥkhá-sāgara ] m. " ocean of pain " , great sorrow
the world Lit. W.
दुःखस्पर्श [ duḥkhasparśa ] [ duḥkhá-sparśa ] m. f. n. = [ -saṃsp ] Lit. Kull. ii , 98.
दुःखहन् [ duḥkhahan ] [ duḥkhá-han ] m. f. n. removing pain Lit. W.
दुःखाकर [ duḥkhākara ] [ duḥkhākara ] m. a multitude of sorrows Lit. Daś.
दुःखाकुल [ duḥkhākula ] [ duḥkhākula ] m. f. n. filled with sorrow Lit. Kathās.
दुःखाचार [ duḥkhācāra ] [ duḥkhācāra ] m. f. n. difficult to be dealt with , hard to manage Lit. MBh. iv , 274.
दुःखातीत [ duḥkhātīta ] [ duḥkhātīta ] m. f. n. freed or escaped from pain Lit. W.
दुःखात्मक [ duḥkhātmaka ] [ duḥkhātmaka ] m. f. n. whose essence is sorrow
दुःखात्मकत्व [ duḥkhātmakatva ] [ duḥkhātmaka--tva ] n. Lit. Sarvad.
दुःखानर्ह [ duḥkhānarha ] [ duḥkhānarha ] m. f. n. deserving no pain Lit. MBh. iii , 998.
दुःखान्त [ duḥkhānta ] [ duḥkhānta ] m. " the end of pain or trouble " , (with the Mâhêśvaras) final emancipation Lit. Madhus.
दुःखान्वित [ duḥkhānvita ] [ duḥkhānvita ] m. f. n. accompanied with pain , filled with grief. distressed Lit. W.
दुःखाभिज्ञ [ duḥkhābhijña ] [ duḥkhābhijña ] m. f. n. familiar with pain or sorrow Lit. MBh. i , 745.
दुःखालीढ [ duḥkhālīḍha ] [ duḥkhālīḍha ] m. f. n. consumed with grief Lit. MW.
दुःखासिका [ duḥkhāsikā ] [ duḥkhāsikā ] f. a condition of uneasiness or discomfort Lit. Subh. 156 Lit. Kād.
दुःखेत [ duḥkheta ] [ duḥ-kheta ] m. f. n. affected with sorrow, Lit. Pāṇ. vi, 1, 89, Vārtt. 6, Lit. Pat.
दुःखोच्छेद्य [ duḥkhocchedya ] [ duḥkhocchedya ] m. f. n. = [ duḥkha-cch ] (v.l.)
दुःखोत्तर [ duḥkhottara ] [ duḥkhottara ] m. f. n. followed by pain Lit. Śak. v , 5/6.
दुःखोदर्क [ duḥkhodarka ] [ duḥkhodarka ] m. f. n. having pain as result Lit. BhP. xi , 20 , 28.
दुःखोपघात [ duḥkhopaghāta ] [ duḥkhopaghāta ] m. violent pain or grief. Lit. MBh. xii , 7460.
दुःखोपचर्य [ duḥkhopacarya ] [ duḥkhopacarya ] m. f. n. = [ °khācāra ] Lit. Mudr. iii , 5.
दुःखोपहतचेतस् [ duḥkhopahatacetas ] [ duḥkhopahata-cetas ] m. f. n. having the heart stricken with sorrow Lit. MBh. xiii , 1801.
दुःखोपेत [ duḥkhopeta ] [ duḥkhopeta ] m. f. n. affected by pain , suffering distress Lit. MW.
दुःख [ duḥkha ] [ duḥkha ]2 Nom. P. [ °khati ] , to pain Lit. SaddhP.
दुःखय [ duḥkhaya ] [ duḥkhaya ] Nom. P. [ °yati ] , ( Lit. Dhātup. xxxv , 76) , id.
दुःखाकृ [ duḥkhākṛ ] [ duḥkhā-√ kṛ ] to cause pain , afflict , distress Lit. Śiś. ii , 11.
दुःखाय [ duḥkhāya ] [ duḥkhāya ] Nom. Ā. [ °yate ] , to feel pain , be distressed Lit. Mālav. v , 3.
दुःखित [ duḥkhita ] [ duḥkhita ] m. f. n. pained , distressed
afflicted , unhappy Lit. Mn. Lit. MBh. Lit. R.
दुःखितचित्त [ duḥkhitacitta ] [ duḥkhita--citta ] m. f. n. grieved in mind Lit. MW.
दुःखिता [ duḥkhitā ] [ duḥkhitā ] f. Lit. Kathās.
दुःखित्व [ duḥkhitva ] [ duḥkhitva ] n. Lit. Vedântas.
दुःखीय [ duḥkhīya ] [ duḥkhīya ] Nom. P. [ °yati ] , to feel pain , be distressed Lit. Hit. ii , 25.
दुःख्य [ duḥkhya ] [ duḥkhya ] Nom. P. [ °yati ] , to cause pain (g. [ kaṇvādi ] ) .
दुकूल [ dukūla ] [ dukūla ] m. a kind of plant Lit. Hariv. 12680
[ dukūla ] n. very fine cloth or raiment made of the inner bark of this plant Lit. MBh. Lit. Hariv. Lit. Suśr. Lit. Kāv. (different from [ kṣauma ] Lit. MBh. xiii , 7175 , opp. to [ valkala ] Lit. Bhartṛ. iii , 54) .
दुकूलपट्ट [ dukūlapaṭṭa ] [ dukūla-paṭṭa ] m. a head-band of fine cloth Lit. Hariv. 7041.
दुकूलवत् [ dukūlavat ] [ dukūla-vat ] m. f. n. wearing a garment of fine cloth Lit. Ragh. xvii , 25.
दुग्ध [ dugdha ] [ dugdhá ] m. f. n. (√ 2. [ duh ] ) milked , milked out , extracted Lit. RV. Lit. AV.
sucked out , impoverished Lit. Daś.
milked together , accumulated , filled , full Lit. BhP. Lit. L.
[ dugdha ] n. milk Lit. AV. Lit. TS. Lit. ŚBr. Lit. Suśr. Lit. Pañc.
the milky juice of plants , sap ( cf. [ go-rakṣa- ] and [ tāmra- ] )
[ dugdhī ] f. a kind of Asclepias (= [ kṣīrāvikā ] ) Lit. L.
दुग्धकूपिका [ dugdhakūpikā ] [ dugdhá-kūpikā ] f. a cake made of ground rice and filled with coagulated milk Lit. Bhpr.
दुग्धचरु [ dugdhacaru ] [ dugdhá-caru ] m. milk-food Lit. Gal.
दुग्धता [ dugdhatā ] [ dugdhá-tā ] f. and milkiness , milky nature Lit. W.
दुग्धत्व [ dugdhatva ] [ dugdhá-tva ]and n. milkiness , milky nature Lit. W.
दुग्धतालीय [ dugdhatālīya ] [ dugdhá-tālīya ] n. the froth of milk , cream Lit. L.
milk and mangoes , mango fool Lit. W.
दुग्धतुम्बी [ dugdhatumbī ] [ dugdhá-tumbī ] f. a kind of gourd Lit. L.
दुग्धद [ dugdhada ] [ dugdhá-da ] m. f. n. giving milk Lit. Pañc. , Intr. 5
increasing milk Lit. Bhpr.
दुग्धपदी [ dugdhapadī ] [ dugdhá-padī ] ( [ °dhá ] .) f. whose footstep is milk Lit. Suparṇ. ix , 4.
दुग्धपाचन [ dugdhapācana ] [ dugdhá-pācana ] n. a kind of salt (= [ vajraka ] ) Lit. L.
a vessel for boiling milk Lit. W.
दुग्धपात्र [ dugdhapātra ] [ dugdhá-pātra ] n. a milk -pan Lit. MW.
दुग्धपायिन् [ dugdhapāyin ] [ dugdhá-pāyin ] m. f. n. drinking milk Lit. ib.
दुग्धपाषाण [ dugdhapāṣāṇa ] [ dugdhá-pāṣāṇa ] n. calcareous spar Lit. L.
दुग्धपुच्छी [ dugdhapucchī ] [ dugdhá-pucchī ] and f. a kind of Curcuma Lit. L.
दुग्धपेया [ dugdhapeyā ] [ dugdhá-peyā ]and f. a kind of Curcuma Lit. L.
दुग्धपोष्य [ dugdhapoṣya ] [ dugdhá-poṣya ] m. a suckling Lit. MW.
दुग्धफेन [ dugdhaphena ] [ dugdhá-phena ] m. the froth of milk , cream Lit. L.
[ dugdhaphenī ] f. a kind of small shrub (= [ gojā-parṇī ] , [ payaḥ-phenī ] , ) Lit. L.
दुग्धबन्धक [ dugdhabandhaka ] [ dugdhá-bandhaka ] m. the pledging of milk Lit. L.
दुग्धबीजा [ dugdhabījā ] [ dugdhá-bījā ] f. rice mixed with milk Lit. L.
a kind of gourd Lit. L.
दुग्धभृत् [ dugdhabhṛt ] [ dugdhá-bhṛt ] m. bearing or yielding milk Lit. MaitrS. i , 6 , 1.
दुग्धमुख [ dugdhamukha ] [ dugdhá-mukha ] m. f. n. having milk in the mouth , very young Lit. HPariś.
दुग्धवटी [ dugdhavaṭī ] [ dugdhá-vaṭī ] f. a partic. mixture against diarrhoea (med.)
दुग्धसमुद्र [ dugdhasamudra ] [ dugdhá-samudra ] m. the sea of milk Lit. L.
दुग्धसिन्धु [ dugdhasindhu ] [ dugdhá-sindhu ] m. id. Lit. Mālatīm. iii , 10/11.
दुग्धस्रोतस् [ dugdhasrotas ] [ dugdhá-srotas ] n. a stream of milk Lit. ib. iii , 14.
दुग्धाक्ष [ dugdhākṣa ] [ dugdhākṣa ] m. " having milk-white eyes " , a partic. precious stone Lit. L.
दुग्धाग्र [ dugdhāgra ] [ dugdhāgra ] n. upper part or surface of milk , cream Lit. L.
दुग्धाब्धि [ dugdhābdhi ] [ dugdhābdhi ] m. the sea of milk Lit. Rājat. iii , 276 Lit. Kathās.
दुग्धाब्धितनया [ dugdhābdhitanayā ] [ dugdhābdhi--tanayā ] f. N. of Lakshmi Lit. Kavik.
दुग्धाम्बुधि [ dugdhāmbudhi ] [ dugdhāmbudhi ] m. = [ °dhābdhi ] Lit. Prab. iv , 30/0.
दुग्धाम्र [ dugdhāmra ] [ dugdhāmra ] n. milk and mangoes , mango fool Lit. L.
दुग्धाश्मन् [ dugdhāśman ] [ dugdhāśman ] m. calcareous spar Lit. L.
दुग्धोदधि [ dugdhodadhi ] [ dugdhodadhi ] m. the sea of milk Lit. Naish.
दुग्धिका [ dugdhikā ] [ dugdhikā ] f. ( written also [ °dhīkā ] ) a sort of Asclepias or Oxystelma Esculentum (med.)
दुग्धिनिका [ dugdhinikā ] [ dugdhinikā ] f. red-flowered Apâmārga Lit. L.
दुच्छक [ ducchaka ] [ ducchaka ] m. a kind of fragrance or a hall of fragrances (= [ gandha-kuṭī ] ) Lit. L.
दुच्छुना [ ducchunā ] [ ducchúnā ] f. ( prob. fr. [ dus ] and [ śuná ] ) misfortune , calamity , harm , mischief (often personified as a demon) Lit. RV. Lit. AV. Lit. VS.
दुच्छुनाय [ ducchunāya ] [ ducchúnāya ] Nom. Ā. [ °yáte ] , to wish to harm , be evil disposed Lit. RV.
दुडि [ duḍi ] [ duḍi ] f. a small tortoise Lit. L. ( cf. [ duli ] ) .
दुण्डुभ [ duṇḍubha ] [ duṇḍubha ] and m. a kind of lizard Lit. MBh. vii , 6905 Lit. Suśr. Lit. Var. (= [ duṇḍubha ] ; cf. also [ dundubha ] and [ °bhika ] ) .
दुण्डुभि [ duṇḍubhi ] [ duṇḍubhi ]and m. a kind of lizard Lit. MBh. vii , 6905 Lit. Suśr. Lit. Var. (= [ duṇḍubha ] ; cf. also [ dundubha ] and [ °bhika ] ) .
दुण्ढा [ duṇḍhā ] [ duṇḍhā ] f. N. of a Rākshasī Lit. W.
दुत्थोत्थदवीर [ dutthotthadavīra ] [ dutthótthadavīra ] (astrol.) N. of the 13th Yoga.
दुद [ duda ] [ duda ] m. N. of a mountain Lit. MBh. xiii , 7658.
दुदुह [ duduha ] [ duduha ] m. (√ 2. [ duh ] ?) N. of a prince Lit. Hariv. Lit. Pur.
दुद्धर [ duddhara ] [ duddhara ] m. ( for [ dur-dh ] ?) a kind of rope-ladder Lit. Pañcad.
दुद्यूषु [ dudyūṣu ] [ dudyūṣu ] m. f. n. (√ 2. [ div ] Desid.) wish to play with (acc.) Lit. Bhaṭṭ. ix , 32.
दुद्रुक्षु [ dudrukṣu ] [ dudrukṣu ] w.r. for [ dudhrukṣu ] q.v.
दुद्रुम [ dudruma ] [ dudruma ] w.r. for [ durdruma ] q.v.
दुध् [ dudh ] [ dudh ] Root cl. [1] P. [ dódhati ] Lit. Nigh. ii , 12 to be angry , hurt , injure ; pres.p. [ dódhat ] , impetuous , wild , fierce Lit. RV.
दुधि [ dudhi ] [ dúdhi ] m. f. n. violent , impetuous , injurious Lit. RV.
दुधित [ dudhita ] [ dúdhita ] m. f. n. troubled , perplexed , turbid Lit. RV.
दुध्र [ dudhra ] [ dudhrá ] m. f. n. = [ dúdhi ] Lit. RV.
दुध्रकृत् [ dudhrakṛt ] [ dudhrá-kṛ́t ] m. f. n. exciting , boisterous (the Maruts) Lit. RV. i , 64 , 11.
दुध्रवाच् [ dudhravāc ] [ dudhrá-vāc ] ( [ °dhrá- ] ) m. f. n. speaking boisterously or confusedly Lit. RV. vii , 21 , 2.
दुधुक्षु [ dudhukṣu ] [ dudhukṣu ] m. f. n. (√ 2. [ duh ] Desid.) wishing to milk Lit. MBh. vii , 2409.
दुध्रुक्षु [ dudhrukṣu ] [ dudhrukṣu ] m. f. n. (√ [ druh ] Desid.) wishing to harm , malicious Lit. Rājat. vii , 1267.
दुन्दम [ dundama ] [ dundama ] m. a drum Lit. L.
दुन्दु [ dundu ] [ dundu ] m. id. Lit. L.
N. of Vasu-deva Lit. L.
दुन्दुनाभ [ dundunābha ] [ dundu-nābha ] ( [ nāda ] ?) m. a kind of spell ( = [ dundubhi-svana ] ) Lit. R.
दुन्दुमार [ dundumāra ] [ dundu-māra ] m. = [ dhundhu- ] ( q.v.) Lit. L.
दुन्दुभ [ dundubha ] [ dundubha ] m. an unvenomous water-snake Lit. Sāy. ( cf. [ duṇḍubha ] and [ °bhi ] )
N. of Śiva Lit. ŚivaP.
pl. of a Vedic school Lit. Hcat. i , 7
a drum ( cf. [ anaka- ] ) .
दुन्दुभि [ dundubhi ] [ dundubhí ] mf. a sort of large kettledrum Lit. RV. Lit. Br. Lit. MBh. Lit. Kāv.
a sort of poison Lit. L.
N. of the 56th year in the Jupiter cycle of 60 years Lit. Var. Lit. Sūryas.
of Kṛishṇa Lit. MBh. xii , 1511
of Varuṇa Lit. L.
of Asuras , a Rakshas , a Yaksha Lit. R. Lit. Hariv. Lit. Kathās.
of a son of Andhaka and grandson of Anu Lit. Pur.
[ dundubhi ] f. a drum Lit. AV. vi , 38 , 4 ( also [ °bhī ] Lit. MBh. iii , 786)
[ dundubhī ] f. a partic. throw of the dice in gambling Lit. L.
[ dundubhi ] f. N. of a Gandharvī Lit. MBh.
n. N. of a partic. Varsha in Krauñca-dvīpa Lit. VP.
दुन्दुभिग्रीव [ dundubhigrīva ] [ dundubhí -grīva ] m. f. n. " drum-necked " (ox) Lit. MBh. viii , 1805.
दुन्दुभिदर्पहन् [ dundubhidarpahan ] [ dundubhí -darpa-han ] m. " breaking the pride of Dundubhí " , N. of Vālin Lit. Gal.
दुन्दुभिनिर्ह्राद [ dundubhinirhrāda ] [ dundubhí -nirhrāda ] m. " drum sounding " , N. of a Dānava.
दुन्दुभिवध [ dundubhivadha ] [ dundubhí -vadha ] m. N. of the 89th ch. of the Lit. GaṇP.
दुन्दुभिविमोचनीय [ dundubhivimocanīya ] [ dundubhí -vimocanīya ] m. f. n. ( [ homa ] ) relating to the uncovering of a drum Lit. ĀpŚr. xviii , 5.
दुन्दुभिस्वन [ dundubhisvana ] [ dundubhí -svana ] m. " drum-sound " , a kind of magical formula against evil spirits supposed to possess weapons Lit. R.
दुन्दुभिस्वर [ dundubhisvara ] [ dundubhí -svara ] m. " having drum-like voice " , N. of a man
दुन्दुभिस्वरनिर्घोष [ dundubhisvaranirghoṣa ] [ dundubhi-svara-nirghoṣa ] m. N. of a Tathāgata, Lit. Sukh. i.
दुन्दुभिस्वरराज [ dundubhisvararāja ] [ dundubhí -svara--rāja ] m. N. of sev. Buddhas.
दुन्दुभीश्वर [ dundubhīśvara ] [ dundubhīśvara ] m. N. of a Buddha.
दुन्दुभ्याघात [ dundubhyāghāta ] [ dundubhy-āghātá ] m. a drummer Lit. ŚBr.
दुन्दुभिक [ dundubhika ] [ dundubhika ] m. a kind of venomous insect Lit. Suśr.
दुन्दुभ्य [ dundubhya ] [ dundubhyá ] m. f. n. only in [ cakra- ] .
दुन्दुमाय [ dundumāya ] [ dundumāya ] Nom. Ā. , only in [ °yita ] (n.) the sound of a drum Lit. Uttarar. vi , 2.
दुफार [ duphāra ] [ duphāra ] m. N. of a place Lit. Romakas.
दुमती [ dumatī ] [ dumatī ] f. N. of a river Lit. L.
दुमेल [ dumela ] [ dumela ] n. and partic. high number Lit. Buddh.
दुम्बक [ dumbaka ] [ dumbaka ] m. the thick-tailed sheep Lit. Bhpr.
दुम्मदुमाक [ dummadumāka ] [ dummadumāka ] m. N. of a village.