Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary

Last updated: May 19, 2014
Based on the IITS - Cologne Digital Sanskrit Lexicon
Based on the XML version dated October 25, 2012, Jim Funderburk and Peter Scharf, The Sanskrit Library. Full Credits
Converted to XHTML 1.0 Strict and hyperlinked to The Sanskrit Heritage Platform by Pawan Goyal and Gérard Huet
Previous page


[ jha ] [ jha ]1 the 9th consonant (aspirate of the preceding) . =


  झकार [ jhakāra ] [ jha-kāra ] m. the sound [ jha ] Lit. W.


[ jha ] [ jha ]2 m. f. n. asleep Lit. L.

[ jha ] m. playing a tune , beating time Lit. L.

a sound like the splashing of water or clashing of symbols , jingling , clanking Lit. L.

wind accompanied by rain Lit. L.

anything lost or mislaid Lit. L.

Bṛihaspati Lit. L.

N. of a chief of the Daityas Lit. L.

= [ jhaṇṭīśa ] Lit. L.

[ jhā ] f. a water-fall Lit. L.


झगझगाय [ jhagajhagāya ] [ jhagajhagāya ] Nom. Ā. (p. [ °yamāna ] ) to sparkle , flash Lit. DevīP.


झगिति [ jhagiti ] [ jhag-iti ] = [ jhaṭ- ] Lit. Prasannar.


झङ् [ jhaṅ ] [ jhaṅ ] ind. (onomat.) in comp. ( cf. 2. [ jha ] ) .


  झङ्कार [ jhaṅkāra ] [ jhaṅ-kāra ] m. a low murmuring (buzzing of bees ) , jingling , clanking Lit. Pañcat. Lit. Vikr. Lit. Kād. Lit. Bhartṛ.


  झङ्कारित [ jhaṅkārita ] [ jhaṅ-kārita ] n. id. Lit. i , 97 (v.l. [ ṭaṃ-k ] ) .


  झङ्कारिन् [ jhaṅkārin ] [ jhaṅ-kārin ] m. f. n. murmuring , humming , Lit. Kād. i , 251 Lit. Mālatīm.


  झङ्कृत [ jhaṅkṛta ] [ jhaṅ-kṛta ] n. pl. = [ -kāra ] , Lit. Caitany.


 झञ्झन [ jhañjhana ] [ jhañjhana ] n. jingling , clanking Lit. W.


 झञ्झा [ jhañjhā ] [ jhañjhā ] f. the noise of the wind or of falling rain Lit. L.

  wind and rain , hurricane Lit. L.

  raining in large drops Lit. W.

  a stray Lit. W.


  झञ्झानिल [ jhañjhānila ] [ jhañjhānila ] ( [ °jhān° ] ) m. wind with rain , high wind in the rainy season Lit. KāśīKh. lxxxviii , 98.


  झञ्झामरुत् [ jhañjhāmarut ] [ jhañjhā-marut ] m. id. Lit. Amar.


  झञ्झामारुत [ jhañjhāmāruta ] [ jhañjhā-māruta ] m. id. Lit. Pārśvan. vi , 52.


  झञ्झावात [ jhañjhāvāta ] [ jhañjhā-vāta ] m. id. Lit. L.


झङ्कि [ jhaṅki ] [ jhaṅki ] f. N. of a kind of dram. entertainment (tableaux vivants).( Page1328,1 )


झङ्की [ jhaṅkī ] [ jhaṅkī ] f. N. of a kind of dram. entertainment (tableaux vivants).( Page1328,1 )


झट् [ jhaṭ ] [ jhaṭ ] Root cl. [1] [ °ṭati ] , to become entangled or intermixed Lit. Dhātup. ix , 19 ; cf. [ uj-jhaṭita ] .


झटि [ jhaṭi ] [ jhaṭi ] m. a shrub Lit. Uṇ. iv , 117 Sch.


झटिति [ jhaṭiti ] [ jhaṭ-iti ] ind. onomat. (g. [ svar-ādi ] , not in Lit. Kāś.) instantly , at once Lit. Bhartṛ. i , 69 and 95 Lit. Ratnâv. i , 6 Lit. Śṛiṅgār. Lit. Kathās. vi , 118 ; ix Lit. Rājat.

repeated = "no sooner-than" , Lit. Mālatīm..


झण् [ jhaṇ ] [ jhaṇ ] Root cl. [1] [ °ṇati ] , to sound Lit. Hcar. iv.


 झणज्झणत्कारिन् [ jhaṇajjhaṇatkārin ] [ jhaṇajjhaṇatkārin ] m. f. n. making a rattling or tinkling, Lit. Pracaṇḍ.


 झणज्झणित [ jhaṇajjhaṇita ] [ jhaṇaj-jhaṇita ] m. f. n. tinkling Lit. Viddh. Lit. HPariś.


 झणझणाय [ jhaṇajhaṇāya ] [ jhaṇajhaṇāya ] Nom. Ā. (p. [ °yamāna ] ) to tinkle , jingle , rattle Lit. Mālatīm. i , 25/26 Lit. Kād. Lit. Hcar.


 झणझणायित [ jhaṇajhaṇāyita ] [ jhaṇajhaṇāyita ] m. f. n. tinkling Lit. Uttarar. v , 5.


 झणझणारव [ jhaṇajhaṇārava ] [ jhaṇajhaṇā-rava ] m. pl. tinkling Lit. Kathās. xxv.


 झणझणीभूत [ jhaṇajhaṇībhūta ] [ jhaṇajhaṇī-bhūta ] m. f. n. rattling Lit. MBh. vi.


 झणत्कार [ jhaṇatkāra ] [ jhaṇat-kāra ] m. jingling Lit. Prab. ii , 34.


 झणिति [ jhaṇiti ] [ jhaṇ-iti ] v.l. for [ jhaṭ- ] Lit. Kād. viii , 15.


झण्टि [ jhaṇṭi ] [ jhaṇṭi ] see [ hima- ] .


  झण्टीश [ jhaṇṭīśa ] [ jhaṇṭīśa ] m. = [ jha ] 2 q.v. Lit. L.


  झण्टी [ jhaṇṭī ] [ jhaṇṭī ] f. a kind of grass Lit. L.


  झण्डी [ jhaṇḍī ] [ jhaṇḍī ] f. a kind of grass Lit. L.


झण्डुक [ jhaṇḍuka ] [ jhaṇḍuka ] m. = [ °dū ] Lit. L.


 झण्डू [ jhaṇḍū ] [ jhaṇḍū ] f.


  झण्डूक [ jhaṇḍūka ] [ jhaṇḍūka ] m. Gomphrena globosa Lit. L.


झनत्कार [ jhanatkāra ] [ jhanat-kāra ] = [ jhaṇat- ] Lit. W.


झम् [ jham ] [ jham ] Root cl. [1] P. = √ [ cham ] , [ jam ] Lit. Dhātup.


झम्प [ jhampa ] [ jhampa ] mf. a jump ( [ °pam ] , ( Lit. Hit. ) or [ °pāṃ ] ( Lit. HPariś. Lit. Rājat. vii Lit. Siṃhâs. xv , 4/5 xxi , 1/2 ) √ [ ] , to make a jump ifc. Lit. Kathās. lxi , 91 ) Lit. Vcar. xvi.


 झम्पड [ jhampaḍa ] [ jhampaḍa ] n. (in music) a kind of measure.


 झम्पा [ jhampā ] [ jhampā ] f. of [ °pa ] q.v.


  झम्पाताल [ jhampātāla ] [ jhampā-tāla ] m. (in music) a kind of measure

   a kind of cymbal.


  झम्पानृत्य [ jhampānṛtya ] [ jhampā-nṛtya ] n. a kind of dance.


  झम्पाशिन् [ jhampāśin ] [ jhampāśin ] m. a kingfisher Lit. L.


 झम्पाक [ jhampāka ] [ jhampāka ] m. " leaper " , an ape Lit. L.


 झम्पारु [ jhampāru ] [ jhampāru ] m. " leaper " , an ape Lit. L.


 झम्पिन् [ jhampin ] [ jhampin ] m. id. Lit. L.


झर [ jhara ] [ jhara ] m. a water-fall Lit. L.

[ jhara ] f. . id. Lit. Prab. iv , 12

[ jharī ] f. a river Lit. W.

[ jhara ] f. cf. [ mir- ] .


  झरवाहला [ jharavāhalā ] [ jhara-vāhalā ] f. N. of a river.


 झरणोदक [ jharaṇodaka ] [ jharaṇodaka ] n. water from a cascade Lit. Npr.


 झरत् [ jharat ] [ jharat ] m. f. n. flowing or falling down ( cf. √ [ kṣar ] ) Lit. Śatr. i , 41 and (?) 44.


झरसी [ jharasī ] [ jharasī ] f. N. of a pot-herb Lit. Npr.


झर्च् [ jharc ] [ jharc ] Root [ jharch ] , [ jharjh ] cl. [1] [ °cati ] , [ °chati ] , [ °jhati ] , to blame ( fr. √ [ bharts ] ?) Lit. Dhātup. xvii , 66 and xxviii , 17 (v.l.) ; to injure Lit. ib.


झर्छ् [ jharch ] [ jharch ] Root [ jharc ] , [ jharjh ] cl. [1] [ °cati ] , [ °chati ] , [ °jhati ] , to blame ( fr. √ [ bharts ] ?) Lit. Dhātup. xvii , 66 and xxviii , 17 (v.l.) ; to injure Lit. ib.


झर्झ् [ jharjh ] [ jharjh ] Root [ jharc ] , [ jharch ] cl. [1] [ °cati ] , [ °chati ] , [ °jhati ] , to blame ( fr. √ [ bharts ] ?) Lit. Dhātup. xvii , 66 and xxviii , 17 (v.l.) ; to injure Lit. ib.


झर्झर [ jharjhara ] [ jharjhara ] m. a kind of drum Lit. MBh. vi ff. Lit. Pāṇ. 4-4 , 56 Lit. Hariv. Lit. R. vi , 99 , 23

a strainer Lit. Bhpr. v , 11 , 125

= [ °raka ] Lit. L.

N. of a Daitya (son of Hiraṇyâksha) Lit. Hariv. 194

of a river Lit. L.

[ jharjhara ] n. a sound as of splashing or dropping Lit. W.

[ jharjharā ] f. a harlot ( cf. [ ṛccharā ] ) Lit. L.

[ jharjharī ] f. a kind of drum Lit. Hariv. 13212 and 15885

[ jharjhara ] n. = [ °rikā ] Lit. Bhpr. v , 11 , 37.


 झर्झरक [ jharjharaka ] [ jharjharaka ] m. the Kali-yuga Lit. L.

  [ jharjharikā ] f. bean-cake Lit. Bhpr. v , 11 , 36.


  झर्झरिन् [ jharjharin ] [ jharjharin ] m. f. n. furnished with a drum (Śiva) Lit. MBh. xii , 10406.


झर्झरित [ jharjharita ] [ jharjharita ] m. f. n. (√ [ jhṝ ] ) worn , wasted , withered Lit. R. iii , 16 , 26 Lit. Sarvad. Lit. Priy. i , 10.


झर्झरीक [ jharjharīka ] [ jharjharīka ] m. n. the body Lit. Uṇ. iv , 20 Sch.

[ jharjharīka ] m. a region Lit. Uṇvṛ.

a picture Lit. ib.


झलक्का [ jhalakkā ] [ jhalakkā ] see [ jvalakā ] .


झलज्झला [ jhalajjhalā ] [ jhalajjhalā ] f. (onomat.) the sound of falling drops Lit. Amar. (v.l.)

the flapping of an elephant's ears (or of flaccid breasts ) Lit. Kām.


झलरी [ jhalarī ] [ jhalarī ] f. = [ jhallakī ] Lit. L. a curl Lit. L.


झला [ jhalā ] [ jhalā ] f. a girl Lit. L.

sun-heat Lit. L.

(= [ jhillī ] ) a cricket (also [ jhālā ] Lit. W.) Lit. L.


झलि [ jhali ] [ jhali ] f. the areca-nut Lit. W.


झल्ल [ jhalla ] [ jhalla ] m. a prize-fighter , cudgel-player (offspring of an outcast Kshatriya) Lit. Mn. x , 22 ; xii , 45 Lit. MBh. ii , 102

[ jhallī ] f. = [ °llakī ] Lit. L.


  झल्लकण्ठ [ jhallakaṇṭha ] [ jhalla-kaṇṭha ] m. = [ jhillī-k ] Lit. L.


  झल्लक [ jhallaka ] [ jhallaka ] n. cymbals Lit. Tithyād.

   [ jhallakī ] f. a kind of drum Lit. L.


झल्लना [ jhallanā ] [ jhallanā ] f. N. of a Prākṛit metre.


झल्लरी [ jhallarī ] [ jhallarī ] f. a kind of musical instrument , sort of drum or cymbal ( cf. [ jhalarī ] , [ jharjharī ] ) Lit. Hariv. iii , 52 , 2 Lit. Jain. Lit. Kād.

(ifc. [ °rīka ] ) Lit. Hcar.

a curl Lit. L.

moisture Lit. L.

a ball of perfumed substances used for cleaning the hair Lit. L. Sch.

= [ śuddha ] Lit. L.


झल्लिका [ jhallikā ] [ jhallikā ] f. a cloth used for applying colour or perfumes Lit. L. ( also [ jhill ] Lit. W. ; [ jhillī ] Lit. L.)

dirt rubbed off the body by the application of perfumes ( also [ jhillakā ] and [ jhillīkā ] ) Lit. L.

light , sunshine ( also [ jhill ] , [ jhillī ] and [ jhillīkā ] ; cf. [ jhalā ] ) Lit. L.


झल्लीका [ jhallīkā ] [ jhallīkā ] f. = [ jhillīka ] Lit. Svapnac.


झल्लीषक [ jhallīṣaka ] [ jhallīṣaka ] a kind of musical instrument Lit. Hariv. 8450.


झल्लोल [ jhallola ] [ jhallola ] m. a ball at the lower end of a spindle Lit. L.


झष् [ jhaṣ ] [ jhaṣ ] Root cl. [1] [ °ṣati ] , to hurt Lit. Dhātup. xvii , 38 ; ( also Ā.) to take , Lit. xxi , 26 ; to cover Lit. ib.


झष [ jhaṣa ] [ jhaṣá ] m. a large fish Lit. ŚBr. i , 8 , 14

a fish Lit. MBh. Lit. R. Lit. VarBṛS. Lit. BhP.

the sign Pisces Lit. VarBṛS. Lit. VarBṛ.

a forest , forest overgrown with grass Lit. L.

sun-heat Lit. L.

[ jhaṣa ] n. a desert Lit. L.

[ jhaṣā ] f. Uraria lagopodioides Lit. L.


  झषकेतन [ jhaṣaketana ] [ jhaṣá-ketana ] m. = [ -dhvaja ] Lit. Bhartṛ. Lit. Ratnâv ,

   " the god of love " and " the sea " Lit. Kuval. 33.


  झषध्वज [ jhaṣadhvaja ] [ jhaṣá-dhvaja ] m. " fish-symboled " , the god of love , love , Lit. Bhaṭṭ. viii , 48.


  झषपित्त [ jhaṣapitta ] [ jhaṣá-pitta ] n. fish-bile Lit. VarBṛS. l , 24.


  झषराज [ jhaṣarāja ] [ jhaṣá-rāja ] m. a large fish Lit. BhP. viii , 18 , 2.


  झषश्रेष्ठ [ jhaṣaśreṣṭha ] [ jhaṣá-śreṣṭha ] m. " most excellent fish " , the fish Rohita Lit. Bhpr.


  झषाशन [ jhaṣāśana ] [ jhaṣāśana ] m. " fish-eater " , the Gangetic porpoise Lit. L.


  झषोदरी [ jhaṣodarī ] [ jhaṣodarī ] f. N. of Vyāsa's mother Satyavatī Lit. L.


 झां [ jhāṃ ] [ jhāṃ ] ind. (onomat.) in comp.


  झांकार [ jhāṃkāra ] [ jhāṃ-kāra ] m. a low murmuring (of kettle-drums) , Lit. Alaṃkārat. ,


  झांकारिन् [ jhāṃkārin ] [ jhāṃ-kārin ] m. f. n. = [ jhaṃ-k ] Lit. Mcar. iii , 48.


  झांकृत [ jhāṃkṛta ] [ jhāṃ-kṛta ] n. ( cf. [ jhaṃ.k ] ) a tinkling ornament worn round the toes or feet Lit. L.


झाट [ jhāṭa ] [ jhāṭa ] m. an arbour Lit. L.

a forest (also n. Lit. W.) Lit. L.

cleaning sores Lit. L.

[ jhāṭā ] f. = [ °ṭikā ] Lit. L.

a kind of jasmine Lit. L.


  झाटामला [ jhāṭāmalā ] [ jhāṭāmalā ] f. = [ °ṭikā ] Lit. L.


  झाटास्त्रक [ jhāṭāstraka ] [ jhāṭāstraka ] m. the water-melon Lit. W.


 झाटल [ jhāṭala ] [ jhāṭala ] m. Bignonia suaveolens Lit. L.


 झाटलि [ jhāṭali ] [ jhāṭali ] m. Bignonia suaveolens Lit. L.


 झाटिका [ jhāṭikā ] [ jhāṭikā ] f. Flacourtia cataphracta Lit. L.


 झाटीका [ jhāṭīkā ] [ jhāṭīkā ] f. Flacourtia cataphracta Lit. L.


झाट्कारिन् [ jhāṭkārin ] [ jhāṭ-kārin ] m. f. n. whistling (the wind) , Lit. Veṇis. ii , 18

cf. [ jhaṅ-kārin ] and [ jhaṃ-k ]


झाबुक [ jhābuka ] [ jhābuka ] m. = [ jhāvuka ] Lit. L.


झामक [ jhāmaka ] [ jhāmaka ] n. ( fr. [ kṣāmá ] ) a burnt or vitrified brick Lit. L.


झामर [ jhāmara ] [ jhāmara ] m. a small whetstone (used for sharpening spindles , needles , ) Lit. L.


झार्झर [ jhārjhara ] [ jhārjhara ] and m. ( fr. [ jharjhara ] ) a drummer , tabor-player Lit. Pāṇ. 4-4 , 56.


झार्झरिक [ jhārjharika ] [ jhārjharika ]and m. ( fr. [ jharjhara ] ) a drummer , tabor-player Lit. Pāṇ. 4-4 , 56.


झालरी [ jhālarī ] [ jhālarī ] for [ jhāl ] , a kind of drum Lit. W.


झाला [ jhālā ] [ jhālā ] f. = [ jhalā ] , a cricket Lit. W.


झालि [ jhāli ] [ jhāli ] f. sour or unripe mango fried with salt , mustard , and Asa foetida Lit. Bhpr. v , 11 , 155.


झावु [ jhāvu ] [ jhāvu ] m. Tamarix indica Lit. L.


 झावुक [ jhāvuka ] [ jhāvuka ] m.


 झावू [ jhāvū ] [ jhāvū ] f. id. Lit. L.


झिङ्गाक [ jhiṅgāka ] [ jhiṅgāka ] m. Luffa acutang. Lit. L.


झिङ्गिनी [ jhiṅginī ] [ jhiṅginī ] f. = [ °gī ] Lit. Bhpr.

a torch Lit. L.


 झिङ्गी [ jhiṅgī ] [ jhiṅgī ] f. = [ jiṅginī ] Lit. Bhpr. v , 5 , 42.


झिज्जी [ jhijjī ] [ jhijjī ] f. = [ jiñihī ] Lit. W.


झिञ्झिम [ jhiñjhima ] [ jhiñjhima ] m. a forest on fire Lit. L.


झिञ्झिरा [ jhiñjhirā ] [ jhiñjhirā ] f. N. of a shrub Lit. L.


 झिञ्झिरिटा [ jhiñjhiriṭā ] [ jhiñjhiriṭā ] f. id. Lit. L.


 झिञ्झिरिष्टा [ jhiñjhiriṣṭā ] [ jhiñjhiriṣṭā ] f. id. Lit. L.


 झिञ्झिरीटा [ jhiñjhirīṭā ] [ jhiñjhirīṭā ] f. id. Lit. L.


झिञ्झी [ jhiñjhī ] [ jhiñjhī ] f. = [ jhillī ] , a cricket Lit. W.


झिण्का [ jhiṇkā ] [ jhiṇkā ] f. hiccough, Lit. L.


झिण्टि [ jhiṇṭi ] [ jhiṇṭi ] f. = [ °ṭī ] Lit. Pañcar. i , 7 , 19.


 झिण्टिका [ jhiṇṭikā ] [ jhiṇṭikā ] f. Barleria cristata Lit. L.


 झिण्टी [ jhiṇṭī ] [ jhiṇṭī ] f. Barleria cristata Lit. L.


झिरिका [ jhirikā ] [ jhirikā ] f. a cricket Lit. L.


झिरी [ jhirī ] [ jhirī ] f. a cricket Lit. L.


 झिरीका [ jhirīkā ] [ jhirīkā ] f. id. Lit. W.


 झिरुका [ jhirukā ] [ jhirukā ] f. id. Lit. W.


  झिल्लरी [ jhillarī ] [ jhillarī ] f. id. ( ? , or = [ jhall ] ) Lit. L.


  झिल्लि [ jhilli ] [ jhilli ] f. id. Lit. Hariv. 3497

   a kind of musical instrument Lit. L.

   parchment Lit. W.


 झिल्लिक [ jhillika ] [ jhillika ] m. pl. v.l. for [ jill ] q.v.

  [ jhillikā ] f. a cricket Lit. Nal. xii , 1 Lit. R.

  a cricket's chirp Lit. L.

  a kind of vehicle Lit. Hariv. ii , 88 , 63

  = [ jhall ] q.v. Lit. L.

  = [ jhiṇṭikā ] Lit. L.

  membrane , parchment Lit. W.


 झिल्ली [ jhillī ] [ jhillī ] f. a cricket Lit. BhP. v

  the wick of a lamp Lit. L.

  = [ jhallikā ] q.v. Lit. L.

  rice burnt by cooking in a saucepan Lit. L.

  cymbals Lit. W.

  parchment Lit. W.


  झिल्लीकण्ठ [ jhillīkaṇṭha ] [ jhillī-kaṇṭha ] m. a domestic pigeon Lit. L.


  झिल्लीक [ jhillīka ] [ jhillīka ] m. a cricket Lit. MBh. i , 2849

   [ jhillīkā ] f. id. Lit. L.

   [ jhillīka ] f. = [ jhallīkā ] q.v. Lit. L.


झिल्लिन् [ jhillin ] [ jhillin ] N. of a Vṛishṇi Lit. MBh. i , vii.


झीरिका [ jhīrikā ] [ jhīrikā ] f. = [ jhir ] Lit. L.


झीरुका [ jhīrukā ] [ jhīrukā ] f. = [ jhir ] Lit. L.


झु [ jhu ] [ jhu ] Root cl. [1] Ā. v.l. for √ [ jyu ] .


झुण्ट [ jhuṇṭa ] [ jhuṇṭa ] m. a shrub Lit. L.


झुमरि [ jhumari ] [ jhumari ] f. N. of a Rāgiṇī.


झुम्बरि [ jhumbari ] [ jhumbarí ] f. a kind of lute Lit. HPariś. viii , 359ff.


झूणि [ jhūṇi ] [ jhūṇi ] f. a kind of betel-nut Lit. L.

a voice boding ill-luck , evil omen Lit. L.

= [ kaṭhina ] Lit. L.


झूष् [ jhūṣ ] [ jhūṣ ] Root cl. [1] P. , v.l. for √ [ yūṣ ] .


झॄ [ jhṝ ] [ jhṝ ] Root ( = √ [ jṝ ] ) cl. [4] [9] [ jhiryati ] , [ jhriṇāti ] , to become old Lit. Dhātup. xxvi , xxxi ; cf. [ jharjharita ] .


झोड [ jhoḍa ] [ jhoḍa ] m. the betel-nut tree Lit. L.


झोम्बक [ jhombaka ] [ jhombaka ] m. f. n. making grimaces when singing.


झौलिक [ jhaulika ] [ jhaulika ] a small bag Lit. Dhūrtas. ii.


झ्यु [ jhyu ] [ jhyu ] Root cl. [1] Ā. v.l. for √ [ jyu ] .

Next page